രമേഷ് പോഖ്രിയാൽ

ഇന്ത്യയിലെ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തകന്‍

ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രീയക്കാരനും രണ്ടാം മോദി മന്ത്രാലയത്തിലെ കേന്ദ്ര മാനവ വിഭവശേഷി മന്ത്രിയുമാണ് രമേഷ് പോഖ്രിയാൽ 'നിഷാങ്ക്' (ജനനം: 15 ജൂലൈ 1959) [1] . 17 ലോക്സഭയിൽ ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ ഹരിദ്വാർ പാർലമെന്ററി നിയോജകമണ്ഡലത്തെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു.

രമേശ് പൊഖ്രിയാൽ
Minister of Human Resource Development
പദവിയിൽ
ഓഫീസിൽ
30 May 2019
പ്രധാനമന്ത്രിNarendra Modi
മുൻഗാമിPrakash Javadekar
Member of Parliament, Lok Sabha
പദവിയിൽ
ഓഫീസിൽ
16 May 2014
മുൻഗാമിHarish Rawat
മണ്ഡലംഹരിദ്വാർ
വ്യക്തിഗത വിവരങ്ങൾ
ജനനം (1959-07-15) 15 ജൂലൈ 1959  (65 വയസ്സ്)
Pinani, ഉത്തരാഖണ്ഡ്, India
രാഷ്ട്രീയ കക്ഷിബിജെപി
പങ്കാളിKusum Kanta Pokhriyal
വസതിsDehradun, Uttarakhand
അൽമ മേറ്റർHemwati Nandan Bahuguna Garhwal University
ജോലിPolitician, Poet, Writer
വെബ്‌വിലാസംwww.rameshpokhriyalnishank.in

2009 മുതൽ 2011 വരെ ഉത്തരാഖണ്ഡ് മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്നു . പതിനാറാം ലോക്സഭാ അംഗവും സർക്കാർ ഉറപ്പ് കമ്മിറ്റി ചെയർപേഴ്സണുമായിരുന്നു.

സ്വകാര്യ ജീവിതം

തിരുത്തുക

ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ പൗരി ഗർവാളിലെ പിനാനി ഗ്രാമത്തിൽ പരമാനാംദ് പോഖ്രിയാലിന്റെയും വിശാംഭാരി ദേവിയുടെയും മകനായി ജനിച്ചു. കുസും കാന്ത പൊഖ്രിയാൽ ആണ് ഭാര്യ

ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ ശ്രീനഗറിലെ ഹേംവതി നന്ദൻ ബാഹുഗുണ ഗർവാൾ സർവകലാശാലയിൽ നിന്ന് എംഎയിൽ ബിരുദം നേടി. [2]

കുസും കാന്ത പൊഖ്രിയാലിനെ വിവാഹം കഴിച്ചു. ഹ്രസ്വമായ അസുഖത്തെ തുടർന്ന് 2012 നവംബർ 11 ന് അവൾ മരിച്ചു. അരുഷി നിഷാങ്ക്, ശ്രേയാഷി, വിദുഷി എന്നീ മൂന്ന് പെൺമക്കളുണ്ട്. [3]

രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം

തിരുത്തുക

1991 ൽ കർണപ്രയാഗ് നിയോജകമണ്ഡലത്തിൽ നിന്ന് ഉത്തർപ്രദേശ് നിയമസഭയിലേക്ക് പോഖ്രിയാൽ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു, പിന്നീട് 1993 ലും 1996 ലും അതേ മണ്ഡലത്തിൽ നിന്ന് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. 1997 ൽ ഉത്തരാഞ്ചൽ വികസന മന്ത്രിയായി നിയമിതനായി. ഉത്തരാഖണ്ഡിന്റെ മുഖ്യമന്ത്രിയും (2009 മുതൽ 2011 വരെ) ലോക്സഭയുടെ പതിനേഴാം സെഷനിൽ അംഗവും അഷ്വറൻസ് കമ്മിറ്റി ചെയർമാനുമാണ്. അവൻ ഒരു പ്രതിനിധി ഹരിദ്വാർ ലോക്സഭയിൽ മണ്ഡലത്തിൽ [4] കൂടാതെ ഭാരതീയ ജംത പാർട്ടി ഒരു മുതിർന്ന അംഗം. [5] 1991 മുതൽ 2012 വരെ തുടർച്ചയായി അഞ്ച് തവണ ഉത്തർപ്രദേശിലെയും ഉത്തരാഖണ്ഡിലെയും നിയമസഭാംഗമായിരുന്നു. 1991 ൽ കർണപ്രയാഗ് വാർഡിൽ നിന്ന് തുടർച്ചയായി മൂന്ന് തവണ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു.

കല്യാൺ സിങ്ങിന്റെ മന്ത്രാലയത്തിൽ ഉത്തരാഞ്ചൽ വികസന മന്ത്രി മന്ത്രിയായും 1999 ൽ രാം പ്രകാശ് ഗുപ്തയുടെ മന്ത്രിസഭയിൽ സാംസ്കാരിക പൂർത്തീകരണത്തിനും എൻ‌ഡോവ്‌മെന്റിനുമായി പോഖ്രിയാലിനെ നിയമിച്ചു.   ഉത്തരാഖണ്ഡ് സംസ്ഥാനം രൂപീകരിച്ചതിനുശേഷം 2000 ൽ ഉത്തരാഖണ്ഡ് സംസ്ഥാനത്തിനായി ധനകാര്യ, റവന്യൂ, നികുതി, വാട്ടർ ഡിവിഷനുകൾ ഉൾപ്പെടെ പന്ത്രണ്ട് വകുപ്പുകളിൽ നിയമിക്കപ്പെട്ടു.   2007 ൽ ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ ആരോഗ്യ കുടുംബക്ഷേമ, ഭാഷ, ശാസ്ത്ര വകുപ്പുകളുടെ മന്ത്രിയായി നിയമിതനായി. 2009 ൽ ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ മുഖ്യമന്ത്രിയായി .   2012 ൽ ഡെറാഡൂൺ നിയോജകമണ്ഡലത്തിലെ ദോയിവാലയിൽ നിന്ന് വിധൻ സഭയിലേക്ക് എം‌എൽ‌എയായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. 2014 ൽ ദോയിവാലയിൽ നിന്ന് രാജിവച്ച് ഹരിദ്വാറിൽ നിന്ന് ലോക്സഭയിലേക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. [6]

2019 മെയ് 30 ന് രണ്ടാം മോദി സർക്കാരിൽ കാബിനറ്റ് മന്ത്രിയായി സത്യപ്രതിജ്ഞ ചെയ്തു. [7] 2019 മെയ് 31 ന് പ്രകാശ് ജാവദേക്കറിന് ശേഷം മാനവ വിഭവശേഷി മന്ത്രാലയം അനുവദിച്ചു.

സ്ഥാനങ്ങൾ

തിരുത്തുക
വർഷം വിവരണം
1991 - 1993 കർണപ്രയാഗിൽ നിന്ന് പതിനൊന്നാമത് ഉത്തർപ്രദേശ് നിയമസഭയിലേക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു (ഒന്നാം തവണ)
1993 -1996 12-ാമത് ഉത്തർപ്രദേശ് നിയമസഭയിലേക്ക് കർണപ്രയാഗിൽ നിന്ന് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു (രണ്ടാം തവണ)
1996 - 2000 13-ാമത് ഉത്തർപ്രദേശ് നിയമസഭയിലേക്ക് കർണപ്രയാഗിൽ നിന്ന് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു (മൂന്നാം തവണ)
  • കാബിനറ്റ് മന്ത്രി, ഉത്തരാഞ്ചൽ വികസനം (1997–1999)
  • കാബിനറ്റ് മന്ത്രി, സാംസ്കാരിക, മതകാര്യങ്ങൾ (1999–2000)
2000 - 2002 കർണപ്രയാഗിൽ നിന്നുള്ള ഇടക്കാല ഉത്തരാഖണ്ഡ് അസംബ്ലി അംഗം
  • കാബിനറ്റ് മന്ത്രി, ധനകാര്യ, ഗ്രാമവികസനം, ആരോഗ്യ വിദ്യാഭ്യാസം, ആസൂത്രണം, കുടിവെള്ളം, വരുമാനം (2000–2002)
2007 - 2012 തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു 2nd ഉത്തരാഖണ്ഡ് നിയമസഭാ നിന്ന് ഥലിസൈന് (4 കാലാവധി)
  • കാബിനറ്റ് മന്ത്രി, ധനകാര്യ, ഗ്രാമവികസനം, ആരോഗ്യ വിദ്യാഭ്യാസം, ആസൂത്രണം, കുടിവെള്ളം, വരുമാനം (2007–2009)
2009 - 2011 ഉത്തരാഖണ്ഡ് മുഖ്യമന്ത്രി
2012 - 2014 തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു 3rd ഉത്തരാഖണ്ഡ് നിയമസഭാ നിന്ന് ദൊഇവല (5 കാലാവധി)
  • കാബിനറ്റ് മന്ത്രി, ധനകാര്യ, ഗ്രാമവികസനം, ആരോഗ്യ വിദ്യാഭ്യാസം, ആസൂത്രണം, കുടിവെള്ളം, വരുമാനം (2007–2009)
2014 - 19 ഹരിദ്വാറിൽ നിന്ന് പതിനാറാം ലോക്സഭയിലേക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു
  • അംഗം, പബ്ലിക് അക്ക s ണ്ട്സ് കമ്മിറ്റി (2014-16)
  • ചെയർപേഴ്സൺ, സർക്കാർ ഉറപ്പ് സമിതി (2014-19)
  • അംഗം, ഗ്രാമവികസന സ്റ്റാൻഡിംഗ് കമ്മിറ്റി (2014-19)
  • അംഗം, കൺസൾട്ടേറ്റീവ് കമ്മിറ്റി, ആരോഗ്യ കുടുംബക്ഷേമ മന്ത്രാലയം (2014-19)
  • അംഗം, ജനറൽ പർപ്പസ് കമ്മിറ്റി (2015-19)
  • അംഗം, പബ്ലിക് അക്കൗണ്ട് കമ്മിറ്റി (2018-19)
2019 ഹരിദ്വാറിൽ നിന്ന് 17-ാമത് ലോക്സഭയിലേക്ക് വീണ്ടും തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു (രണ്ടാം തവണ)
  • കേന്ദ്ര മാനവ വിഭവശേഷി മന്ത്രി

സാഹിത്യ ജീവിതം

തിരുത്തുക

പോഖ്രിയാൽ നോവലുകൾ, കഥകൾ, കവിതകൾ എന്നിവ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. ഹിന്ദി സാഹിത്യത്തിൽ 44 പുസ്തകങ്ങൾ രചിച്ചിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചില സാഹിത്യകൃതികൾ ഇംഗ്ലീഷിലേക്കും മറ്റ് ഇന്ത്യൻ ഭാഷകളിലേക്കും വിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. [8]

പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പുസ്തകങ്ങൾ

തിരുത്തുക
ഫീൽഡ് കവിതകൾ കഥകൾ നോവൽ വ്യക്തിത്വ വികസനം കുട്ടികളുടെ സാഹിത്യം ടൂറിസം / സംസ്കൃതം ഡയറി / സാൻസ്മാർൻ / യാത്രാ വിർജന്റ് ഖണ്ട് കാവ്യ
പുസ്തകങ്ങൾ
  • സമർപാൻ
  • നവങ്കൂർ
  • മുജയ് വിധത ബന്നാ ഹായ്
  • തും ഭീ മേരെ സാത്ത് ചലോ
  • ദേശ് ഹും ജൽനെ നാ ഡെംഗെ
  • ജീവൻപാത്ത് മെയിൻ
  • മാത്രിഭൂമി കെ ലിയേ
  • കോയി മുഷ്കിൽ നഹീൻ
  • Ae Watan Tere Liye
  • സംഘർഷ് ജാരി ഹായ്
  • ക്യാ നഹീൻ ഹോ സാക്ത
  • ഭീർ സാക്ഷി ഹായ്
  • ബാസ് ഏക് ഹീ ഇച്ചാ
  • റോഷ്നി കീ ഏക് കിരൺ
  • വിപ്ദ ജീവിത് ഹായ്
  • ഖരേ ഹ്യൂ പ്രശാൻ
  • ബൈക്ക് അല്ലെങ്കിൽ കഹാനി
  • മേരെ സങ്കൽപ്
  • മീൽ കെ പത്താർ
  • ടൂടേ ഡായ്രെ
  • ആന്തീൻ
  • കേദാർനാഥ് ആപ്ദ കി സാച്ചി കഹാനിയാൻ
  • വാ ജിൻഡാഗി
  • കഥയൻ പഹാരോ കി
  • മേജർ നിരാല
  • ബീര
  • നിഷാന്ത്
  • ചൂത് ഗയ പടവ്
  • അപ്ന പരായ
  • പഹാർ സേ അൻച
  • പല്ലവി
  • പ്രതിഗ്യ
  • ഭാഗോൺവാലി
  • കീർത്തഗൻ
  • സഫൽത കെ അച്ചൂക് മന്ത്രം
  • ഭാഗ്യ ar ർ നഹിൻ, പാരിഷ്രം പെയ് വിശ്വാസ് കരേ
  • സൻസാർ കരാരിയൻ കെ ലിയേ നഹി
  • സപ്നെ ജോ സോനെ നാ ഡെൻ
  • Aao Sekhain Kahaniyon Se
  • സ്വാമി വിവേകാനന്ദ് ജീവൻ മാള
  • ധാർതി കാ സ്വാർഗ് ഉത്തരാഖണ്ഡ് സീരീസ് 1 - ഹിമാലയ കാ മഹാകുംഭ നന്ദ രാജ് ജാട്ട്
  • ധാർതി കാ സ്വാർഗ് ഉത്തരാഖണ്ഡ് സീരീസ് 2 - സ്പാർഷ് ഗംഗ
  • ധാർത്തി കാ സ്വാർഗ് ഉത്തരാഖണ്ഡ് സീരീസ് 3 - അല uk ക്കി സോന്ദ്രിയ
  • ഭാരതീയ സംസ്‌കൃതം, സംബായ ur ർ പരമ്പാര
  • വിശ്വ ധരോഹർ ഗംഗ
  • മേരി വ്യത, മേരി കഥ
  • മൗറീഷ്യസ്- ഏക് സ്വർണിം സഫർ
  • പ്രലായ കെ ബീച്ച്
  • പ്രതിസ്ക

ജ്യോതിഷത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കണമെന്ന് പറഞ്ഞ് 2014 ൽ പാർലമെന്റിൽ പ്രസ്താവന നടത്തിയപ്പോൾ പൊഖ്രിയാൽ വിവാദമുണ്ടാക്കി. ജ്യോതിഷമാണ് ഏറ്റവും വലിയ ശാസ്ത്രമെന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ഇത് വാസ്തവത്തിൽ ശാസ്ത്രത്തിന് മുകളിലാണ്. ഞങ്ങൾ അതിനെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കണം ". സംസാരിക്കുന്നത് ഗണപതി, അദ്ദേഹം പുരാതന ഇന്ത്യക്കാർ ഒരു ശിരസ്സ് ട്രാൻസ്പ്ലാൻറ് അറിവ് ഉണ്ടായിരുന്നു പറഞ്ഞു. കനാദ മുനി ലക്ഷക്കണക്കിന് വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് ഒരു ആണവപരീക്ഷണം നടത്തിയെന്നും അദ്ദേഹം അവകാശപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട് (ചരിത്രപരമായ തെളിവുകൾ അനുസരിച്ച്, മുനി ഏകദേശം രണ്ടായിരം വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് മാത്രമേ ജീവിച്ചിട്ടുള്ളൂ). [9] [10] പോഖ്രിയാലിന്റെ രണ്ട് വ്യത്യസ്ത ജനനത്തീയതികളും ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെട്ടു, ഹിന്ദു ജാതകം മൂലമാണ് പൊരുത്തക്കേട് ഉണ്ടായതെന്ന് അദ്ദേഹം മറുപടി നൽകി. [11]

1990 കളിൽ ശ്രീലങ്കയിലെ കൊളംബോയിലെ ഓപ്പൺ ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റി (ഒഐയു) ഒരു ഡി.ലിറ്റ് സമ്മാനിച്ചു. സാഹിത്യത്തിലെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ സംഭാവനയ്ക്ക്. തുടർന്ന് അദ്ദേഹത്തിന് മറ്റൊരു ഡി.ലിറ്റ് ലഭിച്ചു. ശാസ്ത്രമേഖലയിലെ സംഭാവനകൾക്കായി അതേ സർവകലാശാലയിൽ നിന്ന് ബിരുദം. എന്നിരുന്നാലും, ശ്രീലങ്കയിലെ യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഗ്രാന്റ്സ് കമ്മീഷൻ സ്ഥിരീകരിച്ച പ്രകാരം OIU ഒരു വിദേശ സർവകലാശാലയായോ ശ്രീലങ്കയിലെ ഒരു ആഭ്യന്തര സർവ്വകലാശാലയായോ രജിസ്റ്റർ ചെയ്തിട്ടില്ല. [12]

2019 ൽ മാനവവിഭവശേഷി മന്ത്രിയായി നിയമിതനായ ശേഷം, തനിക്ക് കൈമാറിയ എല്ലാ ഫയലുകളും നോട്ട് ഷീറ്റുകളും ഹിന്ദിയിലായിരിക്കണമെന്ന് പോഖ്രിയാൽ നിർദ്ദേശം നൽകി. എല്ലാവർക്കും ആ ഭാഷയിൽ കുറിപ്പുകൾ തയ്യാറാക്കുന്നതിന് ഹിന്ദിയിൽ പ്രാവീണ്യം ആവശ്യമില്ലാത്തതിനാൽ മന്ത്രാലയത്തിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥർക്കിടയിൽ ഇത് ചില കുഴപ്പങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നു. ഹിന്ദിയെക്കുറിച്ച് അറിവുള്ളവരായിരിക്കാൻ സർക്കാർ പരമ്പരാഗതമായി ഉദ്യോഗസ്ഥരെ പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചിരുന്നുവെങ്കിലും നിലവിലുള്ള നിയമങ്ങൾ ഉദ്യോഗസ്ഥർക്ക് ഹിന്ദിയിൽ ഉയർന്ന വൈദഗ്ദ്ധ്യം നേടുന്നത് നിർബന്ധമാക്കിയില്ല. [13]

ലോകത്തിലെ ഏക ശാസ്ത്രീയ ഭാഷയായ സംസ്കൃതം കാരണം സംസാരിക്കുന്ന കമ്പ്യൂട്ടറുകൾ യാഥാർത്ഥ്യമാകുമെന്ന് യുഎസ് ബഹിരാകാശ ഏജൻസി നാസ അംഗീകരിച്ചതായി 2019 ഓഗസ്റ്റിൽ ഐഐടി ബോംബെയുടെ 57-ാമത് സമ്മേളന ചടങ്ങിൽ പോഖ്രിയാൽ വിവാദ പ്രസ്താവന നൽകി. [14] [15] ആയുർവേദത്തിന്റെ പ്രധാന സംഭാവകരിലൊരാളായി പ്രശംസിക്കപ്പെടുന്ന ചരകനാണ് ആറ്റങ്ങളും തന്മാത്രകളും ഗവേഷണം ചെയ്ത് കണ്ടെത്തിയ ആദ്യത്തെ വ്യക്തിയെന്നും അദ്ദേഹം തെറ്റിദ്ധരിച്ചു. ക്രി.മു. ആറാം നൂറ്റാണ്ടിലെ തത്ത്വചിന്തകനായ കനാദനാണ് ഭൗതികശാസ്ത്രത്തിനും തത്ത്വചിന്തയ്ക്കും ആറ്റോമിസ്റ്റിക് സമീപനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനം വികസിപ്പിച്ചെടുത്തത്. വൈശിക സൂത്ര . [16] പുരാതന വൈദ്യനായ സുശ്രുതനാണ് ലോകത്തിലെ ആദ്യത്തെ ശസ്ത്രക്രിയാവിദഗ്ദ്ധൻ.

അവാർഡുകളും ബഹുമതികളും

തിരുത്തുക
  • മൗറീഷ്യസ് റിപ്പബ്ലിക്ക് സാഹിത്യ, സാമൂഹിക, രാഷ്ട്രീയ സംഭാവനകൾക്ക് പോഖ്രിയലിന് ഗോപിയോ ഇന്റർനാഷണൽ അവാർഡ് നൽകി. [17]
  • ഓണററി പിഎച്ച്ഡി. (DFC), D.Litt. കൊളംബോയിലെ ഓപ്പൺ ഇന്റർനാഷണൽ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി. എന്നിരുന്നാലും, ശ്രീലങ്കയിലെ യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഗ്രാന്റ്സ് കമ്മീഷൻ OIU ഒരു വിദേശ സർവകലാശാലയായോ ശ്രീലങ്കയിലെ ഒരു ആഭ്യന്തര സർവ്വകലാശാലയായോ രജിസ്റ്റർ ചെയ്തിട്ടില്ലെന്ന് സ്ഥിരീകരിച്ചു. [12]

ഇതും കാണുക

തിരുത്തുക
  • പോഖ്രിയൽ ശുശ്രൂഷ

പരാമർശങ്ങൾ

തിരുത്തുക
  1. "Profile: Steady innings for Pokhriyal in state politics". The Times of India. 24 June 2009. Archived from the original on 2012-10-24. Retrieved 2009-06-25.
  2. "Ramesh Pokhriyal Nishank | National Portal of India". www.india.gov.in.
  3. "Former CM Ramesh Pokhriyal Nishank's Wife Died". Archived from the original on 2017-10-20. Retrieved 2019-08-27.
  4. "Members : Lok Sabha". 164.100.47.194.
  5. "ആർക്കൈവ് പകർപ്പ്". Archived from the original on 2017-10-26. Retrieved 2019-08-27.
  6. "Members : Lok Sabha". 164.100.47.194.
  7. DehradunMay 31, Press Trust of India; May 31, 2019UPDATED:; Ist, 2019 00:52. "Ramesh Pokhriyal Nishank: Poet-politician gets a ministerial berth | What you need to know". India Today (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2019-05-31. {{cite web}}: |first3= has numeric name (help)CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  8. "डॉ. रमेश पोखरियाल 'निशंक' की सभी पुस्तके | डॉ. रमेश पोखरियाल 'निशंक' की लिखी पुस्तके". Retrieved 1 July 2019.
  9. DelhiDecember 4, IndiaToday in New; December 4, 2014UPDATED:; Ist, 2014 13:40. "Astrology is No. 1 science for the entire world: BJP MP Ramesh Pokhriyal Nishank to Parliament". India Today. {{cite web}}: |first3= has numeric name (help)CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  10. "Astrology is above science, says BJP MP Nishank". 4 December 2014.
  11. "'Because of Hindu Horoscope': HRD Minister's Clarification Over Row on Different Dates of Birth". News18.
  12. 12.0 12.1 "Fake degree or not, PM Narendra Modi trusts this BJP leader to be HRD minister". India Today.
  13. "HRD minister Ramesh Pokhriyal Nishank wants all his note sheets in Hindi". www.telegraphindia.com (in ഇംഗ്ലീഷ്). July 9, 2019. Retrieved 2019-07-28. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameter: |dead-url= (help)
  14. MumbaiAugust 11, Asian News International; August 11, 2019UPDATED:; Ist, 2019 08:26. "Nasa says talking computers may become reality due to Sanskrit: BJP leader". India Today. {{cite web}}: |first3= has numeric name (help)CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  15. D’Souza, Dilip. "How Sanskrit came to be considered the most suitable language for computer software". Scroll.in.
  16. "Shashi Tharoor on how Hindutva discredits science and distorts history". www.dailyo.in.
  17. "The Tribune, Chandigarh, India - Dehradun Edition". www.tribuneindia.com.

ബാഹ്യ ലിങ്കുകൾ

തിരുത്തുക
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=രമേഷ്_പോഖ്രിയാൽ&oldid=4100796" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്