"അപഭ്രംശം" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം
Content deleted Content added
'പ്രാചീന ഭാരതത്തിൽ പ്രചരിച്ചിരുന്ന [[സം...' താൾ സൃഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നു |
No edit summary |
||
വരി 3:
==ചരിത്രപശ്ചാത്തലം==
ഭാരതത്തിന്റെ ഹൃദയഭാഗമായ മധ്യദേശത്തിന്റെ ഭാഷയാണ് കാലക്രമേണ ദേശീയഭാഷയായി പ്രതിഷ്ഠനേടിയത്. പിൽക്കാലത്ത് ഛാന്ദസം, സംസ്കൃതം, [[പാലി]], ശൌരസേനി, പ്രാകൃതം, അപഭ്രംശം എന്നീ പേരുകളിൽ പ്രസിദ്ധങ്ങളായിത്തീർന്ന ഭാഷകളെല്ലാം തന്നെ മധ്യപ്രദേശത്ത് ഉദ്ഭവിച്ച് ഇതരഭാഗങ്ങളിലേക്ക് പ്രചരിച്ചവയാണ്. ഇന്നു രാഷ്ട്രഭാഷയായിത്തീർന്നിരിക്കുന്ന [[ഹിന്ദി|ഹിന്ദിയുടെയും]] സ്ഥിതി ഇതുതന്നെ. ഇവിടെ മധ്യപ്രദേശം എന്നുദ്ദേശിക്കുന്നത് [[മനുസ്മൃതി|മനുസ്മൃതിയിൽ]] (അ.2, ശ്ലോ. 21) വിവരിക്കുന്നതുപോലെ, [[ഹിമാലയം|ഹിമാലയത്തിനും]]
വിനയപിടക മഹാവർഗ(5-13, 12)മനുസരിച്ച് ബിഹാറിൽ ഭഗൽപൂർ വരെയുള്ള പ്രദേശമാണ് മധ്യപ്രദേശം. ഗരുഡപുരാണമനുസരിച്ച് (1-15) മധ്യദേശത്തിന്റെ പരിധിയിൽ മത്സ്യം, അശ്വകൂടം, കുല്യം, കുന്തളം, [[കാശി]], [[കോസലം]], അർക്കലിംഗം, മലയം, വൃകപ്രദേശം എന്നീ രാജ്യങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നുണ്ട്. അപഭ്രംശം ഈ [[മധ്യപ്രദേശ്|മധ്യപ്രദേശത്തിലെ]] ജനഭാഷയും സാഹിത്യഭാഷയും ആയിരുന്നു. എ.ഡി. 600 മുതൽ 1000 വരെ ഈ ഭാഷ വ്യവഹാരത്തിലിരുന്നുവെന്നതിന് ചരിത്രപരമായ തെളിവുകൾ ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്.
==വികാസപരിണാമങ്ങൾ==
ഭാരതീയഭാഷകളുടെ വികാസചരിത്രം പരിശോധിക്കുമ്പോൾ പ്രധാനമായി മൂന്നു ഘട്ടങ്ങൾ കാണാൻ കഴിയും:-
#പ്രാചീനഭാരതീയ ആര്യഭാഷാകാലം (ബി.സി. 1500-600);
#മധ്യഭാരതീയ ആര്യഭാഷാകാലം (ബി.സി. 600 മുതൽ എ.ഡി. 1000 വരെ);
#ആധുനികകാലം (എ.ഡി. 1000 മുതൽ).
===മധ്യഭാരതീയ ആര്യഭാഷാകാലം===
മധ്യഭാരതീയ ആര്യഭാഷാകാലത്തെ പ്രഥമചരണം, ദ്വിതീയചരണം, തൃതീയചരണം എന്നു മൂന്നു ഘട്ടങ്ങളായി ഭാഷാപണ്ഡിതന്മാർ വിഭജിച്ചിട്ടുണ്ട്. പ്രഥമചരണത്തിൽ അശോകന്റെ കാലത്തെ പ്രാകൃതഭാഷകളും പാലിയും ദ്വിതീയചരണത്തിൽ ശൌരസേനി, മഹാരാഷ്ട്രി, അർധമാഗധി എന്നീ പ്രാകൃതങ്ങളും ഉൾപ്പെടുന്നു. തൃതീയചരണത്തിലെ (എ.ഡി. 600 മുതൽ 1000 വരെയുള്ള കാലം) മുഖ്യഭാഷ ശൌരസേനി അപഭ്രംശമാണ്. ഈ ശൌരസേനി അപഭ്രംശത്തിനാണ് ആചാര്യഹേമചന്ദ്രൻ, ''അപഭ്രംശം'' എന്നു പൊതുവായ പേരിട്ടത്. ഇന്നത്തെ ഗുജറാത്തിയും രാജസ്ഥാനിയും വ്രജഭാഷയും ഈ അപഭ്രംശത്തിൽ നിന്നും വികസിച്ചുവന്നവയാണ്. ഭാരതത്തിന്റെ മധ്യദേശം മുഴുവൻ വ്യാപിച്ച് ജനഭാഷയായി വികസിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന പ്രാകൃതം, ഇന്നത്തെ [[ഹിന്ദി|ഹിന്ദിയും]] [[ബംഗാളി|ബംഗാളിയും]] [[ഗുജറാത്തി|ഗുജറാത്തിയുമായി]] രൂപാന്തരപ്പെടുന്നതിനു മുൻപുള്ള ഭാഷാരൂപമാണ് അപഭ്രംശം.
അപഭ്രംശകവികൾ തങ്ങളുടെ ഭാഷയ്ക്കു മറ്റു മൂന്നു പേരുകൾകൂടി നല്കിയിരുന്നു: ഭാസാ, ദേസീഭാസാ, ഗാമെല്ല ഭാഷ (ഗ്രാമീണ ഭാഷ).
===മധ്യദേശത്തിലെ മൂന്നു ഭാഷാഭേദങ്ങൾ===
കാലക്രമമനുസരിച്ച്, മധ്യദേശത്തിലെ ഭാഷയെ സംസ്കൃതം, പ്രാകൃതം, അപഭ്രംശം എന്നു മൂന്നായി തരംതിരിക്കാം. ഗീതഗോവിന്ദത്തിന് നാരായണ പണ്ഡിതർ എഴുതിയ രസികസർവസ്വത്തിൽ (5-2) സംസ്കൃതത്തെക്കാൾ പ്രിയങ്കരം പ്രാകൃതമാണെന്നും പ്രാകൃതത്തെക്കാൾ പ്രിയമേറിയത് അപഭ്രംശമാണെന്നും (''സംസ്കൃതാത്പ്രാകൃതം ഇഷ്ടം, അതോ?പഭ്രംശഭാഷണം'') സൂചിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. [[അഭിജ്ഞാനശാകുന്തളം|അഭിജ്ഞാനശാകുന്തളത്തിന്റെ]] ടീകാകാരനായ ശങ്കരപണ്ഡിതനും ഈ അഭിപ്രായം രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ('സംസ്കൃതാത്പ്രാകൃതം ശ്രേഷ്ഠം, തതോ?പഭ്രംശ ഭാഷണം, ടീക, 9-10).
ഈ അഭിപ്രായപ്രകടനങ്ങളിൽനിന്ന് സ്പഷ്ടമാകുന്നത് അപഭ്രംശം പ്രാകൃതത്തിൽനിന്നും വ്യത്യസ്തമായ ഒരു പ്രത്യേക ഭാഷയാണെന്നാണ്. [[വരരുചി]], നമിസാധു (രുദ്രഭട്ടന്റെ കാവ്യാലങ്കാരത്തിന് ഭാഷ്യം രചിച്ച പണ്ഡിതൻ.) എന്നീ ആചാര്യൻമാരും അപഭ്രംശത്തിന്റെ മേൻമയെ അംഗീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.
===അപഭ്രംശത്തിന്റെ ഉപവിഭാഗങ്ങൾ===
മാർക്കണ്ഡേയാചാര്യൻ അപഭ്രംശഭാഷയെ മൂന്ന് ഉപവിഭാഗങ്ങളായി വിഭജിച്ചിരിക്കുന്നു: നാഗരം, ഉപനാഗരം, ബ്രാചഡ്. മാർക്കണ്ഡേയൻ അഭീരൻമാരുടെ ഭാഷയെ വിഭാഷികളുടെ വിഭാഗത്തിൽ പെടുത്തി അത് അപഭ്രംശമാണെന്ന് അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു. അദ്ദേഹം പാഞ്ചാലം, മാളവം, ഗൌഡം, ഔഡ്രം, കാലിംഗ്യം, കാർണാടികം, ദ്രാവിഡം, ഗൌർജരം തുടങ്ങി 26 തരത്തിലുള്ള അപഭ്രംശരൂപങ്ങളെപ്പറ്റി പ്രസ്താവിക്കുന്നുണ്ട്. അപഭ്രംശം സാധാരണ ജനതയുടെ ഭാഷ ആയിരുന്നു എന്നാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ മതം. അപഭ്രംശത്തിന് വിവിധ രൂപങ്ങൾ ഉണ്ടെങ്കിലും അവയിൽ മുഖ്യമായത് ''നാഗരം'' ആണ്. നാഗരംഅപഭ്രംശത്തിൽനിന്നാണ് ''ബ്രാചഡ് അപഭ്രംശം'' ഉരുത്തിരിഞ്ഞു വന്നത്. നാഗരവും ബ്രാചഡും കൂടിക്കലർന്നതിന്റെ ഫലമായി ''ഉപനാഗരം'' എന്ന അപഭ്രംശരൂപം ഉടലെടുത്തു. ഈ അപഭ്രംശരൂപങ്ങൾ സിന്ധുദേശം മുതൽ ബംഗാൾ വരെ സംസാരിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. ശൂരസേനജനപദത്തിൽ സംസാരിച്ചുപോന്നിരുന്ന അപഭ്രംശരൂപത്തിന് ''ശൌരസേനി അപഭ്രംശം'' എന്നു പേരുണ്ടായി. ഹേമചന്ദ്രൻ എഴുതിയ പ്രസിദ്ധമായ വ്യാകരണഗ്രന്ഥം, ശൌരസേനി അപഭ്രംശത്തെ ആസ്പദമാക്കിയുള്ളതാണ്. ദേശഭേദം അനുസരിച്ച് മറ്റ് അപഭ്രംശഭാഷാരൂപങ്ങളും പ്രസിദ്ധമായിത്തീർന്നു. മഹാരാഷ്ട്രി, മാഗധി, കേകയം എന്നീ പേരുകൾ ഇതിനുദാഹരണമായി പറയാം.
====നാഗര അപഭ്രംശം====
നാഗരം എന്ന പേരിലറിയപ്പെടുന്ന അപഭ്രംശം ഗുജറാത്തിലും പശ്ചിമ [[രാജസ്ഥാൻ|രാജസ്ഥാനിലും]] പ്രചരിച്ചിരുന്നു. ശൌരസേനീപ്രാകൃതത്തിൽനിന്നും വികസിച്ച സാഹിത്യപുഷ്കലമായ യഥാർഥ അപഭ്രംശം ഇതു തന്നെയാണ്. ഭരതമുനി ഇതിനെ ആഭീരാദികളുടെ ഭാഷ എന്നു വിളിക്കുന്നു. ഹേമചന്ദ്രൻ തന്റെ വ്യാകരണഗ്രന്ഥത്തിൽ ഈ അപഭ്രം രൂപത്തിന്റെ വിശദവിശ്ളേഷണം നടത്തിയിട്ടുണ്ട്. നാഗര അപഭ്രംശത്തിൽനിന്നാണ് ഗുജറാത്തിഭാഷ വികസിച്ചതെന്ന് ഭാഷാശാസ്ത്രജ്ഞൻമാർ കരുതുന്നു. നാഗരഅപഭ്രംശത്തിനും ശൌരസേനിഅപഭ്രംശത്തിനും തമ്മിൽ മൌലികമായി വലിയ അന്തരമില്ല. വ്രജഭാഷ, കനൌജി, ബുന്ദേലി എന്നീ ഭാഷകളുടെ ഉറവിടം ശൌരസേനി അപഭ്രംശമാണ്.
====ഉപനാഗര അപഭ്രംശം====
അപഭ്രംശാചാര്യൻമാരായ മാർക്കണ്ഡേയന്റെയും നമിസാധുവിന്റെയും അഭിപ്രായമനുസരിച്ച് ഉപനാഗര അപഭ്രംശം നാഗര അപഭ്രംശത്തിന്റെയും ഗ്രാമ്യ അപഭ്രംശത്തിന്റെയും മിശ്രരൂപം മാത്രമാണ്. ഈ ഉപനാഗര അപഭ്രംശത്തിൽനിന്നാണ് രാജസ്ഥാനി ഭാഷ പൊട്ടിവിടർന്നത്. ഇത് പൂർവ സൌരാഷ്ട്രത്തിലെ ജനഭാഷ ആയിരുന്നു. ഗുജറാത്തിനും സിന്ധിനും കിഴക്കുള്ള പ്രദേശത്തു മുഴുവൻ ഉപനാഗര അപഭ്രംശം വ്യവഹരിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. ഇതിന് പ്രത്യേകം സാഹിത്യം ഇല്ല. എങ്കിലും ഹിന്ദീചാരണസാഹിത്യത്തിലെ ഭാഷ വിശ്ലേഷണം ചെയ്തു നോക്കുമ്പോൾ അത് ഉപനാഗരത്തിന്റെ ഒരു രൂപാന്തരമാണെന്ന് വ്യക്തമാകുന്നുണ്ട്.
====ബ്രാചഡ് അപഭ്രംശം====
ബ്രാചഡ് അപഭ്രംശം [[സിന്ധി]] ഭാഷയുടെ ജനനിയാണെന്നാണ് ഭാഷാശാസ്ത്രജ്ഞൻമാരുടെ അഭിപ്രായം. എ.ഡി. 11-ആം നൂറ്റാണ്ടു മുതൽ ബ്രാചഡ് അപഭ്രംശത്തെപ്പറ്റിയുള്ള പരാമർശം ലഭിക്കുന്നുണ്ട്; പക്ഷേ, യാതൊരു സാഹിത്യരചനയും കിട്ടിയിട്ടില്ല. 8-ആം നൂറ്റാണ്ടു തൊട്ട് സിന്ധുപ്രദേശത്ത് [[അറബി|അറബികളുടെ]] ആധിപത്യം ഉണ്ടായതായി [[ചരിത്രം|ചരിത്രരേഖകളുണ്ട്]]. അറബികളുടെ ഈ ആധിപത്യം അവിടത്തെ [[ഭാഷ|ഭാഷയേയും]] ശക്തിമത്തായി സ്വാധീനിച്ചു. തൻമൂലം ബ്രാചഡ് അപഭ്രംശം സിന്ധിഭാഷയായി രൂപാന്തരപ്പെട്ടപ്പോൾ അതിൽ അറബിയുടെയും [[പേർഷ്യ|പേർഷ്യന്റെയും]] അതിപ്രസരം ദൃശ്യമായി.
====കേകയ അപഭ്രംശം====
കേകയഅപഭ്രംശം ദക്ഷിണ [[കാശ്മീർ|കാശ്മീരും]] പശ്ചിമ [[പഞ്ചാബ്|പഞ്ചാബും]] ഉൾപ്പെട്ട കേകയ രാജ്യത്തിൽ വ്യവഹരിച്ചു പോന്നിരുന്നു. സത്ലജ്, [[ബിയാസ്]] എന്നീ [[നദി|നദികളുടെ]] ഇടയ്ക്കുള്ള ഭൂഭാഗങ്ങളിലും ഈ ഭാഷ പ്രചരിച്ചിരുന്നു. കേകയഅപഭ്രംശത്തിൽ നിന്നാണ് ''ലഹം ദാ'' ഭാഷാ ഉദ്ഭവിച്ചത്. മാർക്കണ്ഡേയാചാര്യൻ കേകയഭാഷയെപ്പറ്റി പല പ്രാവശ്യം പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ട്.
==അപഭ്രംശത്തെപ്പറ്റിയുള്ള ഭിന്നമതങ്ങൾ==
അപഭ്രംശഭാഷയെ സംബന്ധിച്ച് രണ്ടു ഭിന്നമതങ്ങൾ നിലവിലിരിക്കുന്നു: ഒന്നാമത്തേത് നമിസാധുവിന്റെയും രണ്ടാമത്തേത് ഭാമഹൻ, ദണ്ഡി എന്നിവരുടേതുമാണ്. നമിസാധു (എ.ഡി. 1069) അപഭ്രംശത്തെ പ്രാകൃതം എന്നു വിളിക്കുന്നു; ഭാമഹനും (6-ആം നൂറ്റാണ്ട്) ദണ്ഡിയുമാകട്ടെ, അപഭ്രംശം പ്രാകൃതത്തിൽനിന്നും ഭിന്നമായ ഒരു സ്വതന്ത്രഭാഷയാണെന്ന് വാദിക്കുന്നു. പക്ഷേ, ഈ രണ്ടു വാദഗതികളെയും പറ്റി വിശദമായ അധ്യയനം നടത്തിയ യാക്കോബി എന്ന ജർമൻ പണ്ഡിതൻ, (ഭവിസ്സമത്തകഹാ എന്ന പ്രാകൃത ഗ്രന്ഥത്തിന് യാക്കോബി ജർമൻ ഭാഷയിൽ എഴുതിയ ഭൂമികയുടെ [[ഇംഗ്ലീഷ്]] പരിഭാഷ ബറോഡയിലെ ഓറിയന്റൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിന്റെ ഗവേഷണപത്രികയിൽ-ജൂൺ 1955 - പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.) സമർഥിക്കുന്നു. പദസമൂഹത്തെ ആസ്പദമാക്കി നോക്കുമ്പോൾ രണ്ടു ഭാഷകൾക്കും സാമാന്യമായ ചില സാദൃശ്യങ്ങളുണ്ടെങ്കിലും വ്യാകരണപരമായ സവിശേഷതകൾ പരിശോധിക്കുമ്പോൾ കേകയഅപഭ്രംശം പ്രാകൃതത്തിൽനിന്നും വ്യത്യസ്തമായ ഒരു ഭാഷതന്നെയാണ്.
{{സർവ്വവിജ്ഞാനകോശം|അപഭ്രംശം}}
| |||