ദിൻ ഇലാഹി

അക്‌ബർ ചക്രവർത്തി‍ സ്ഥാപിച്ച മതമാണ്‌ ദിൻ ഇലാഹി (അറബിക്: دين إلهي ). തന്റെ സാമ്രാജ്യത്തിൽ വിശ്വാസിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന മതങ്ങളുടെ നല്ല വശങ്ങൾ കൂട്ടിയിണക്കിയാണ്‌ (പ്രധാനമായും ഹിന്ദുമതത്തിന്റെയും ഇസ്ലാം മതത്തിന്റെയും; ക്രിസ്തുമതം, ജൈനമതം, സൊറോസ്ട്രിയൻ മതം എന്നിവയിൽനിന്നുള്ള ചില അംശങ്ങളും സ്വീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്) ഈ മതം സൃഷ്ടിച്ചത്.

ഇതിന്റെ ഭാഗമാകാൻ അക്ബർ ആരെയും നിർബന്ധിച്ചിരുന്നില്ല. പ്രവേശനചടങ്ങുകൾ ഒഴിെകെ ആചാരങ്ങളോ ആരാധനസ്ഥലമോ പുരോഹിതന്മരോ ദിൻ ഇലാഹിയിലുണ്ടായിരുന്നില്ല. സുൽഹ് - കുൽ (Sulh-kul) അഥവാ എല്ലാവർക്കും സമാധാനം എന്നതായിരുന്നു ഇതിന്റെ അടിസ്ഥാനം.

പേര്

ദിൻ-ഇലാഹി എന്ന പേര് അക്ഷരാർത്ഥത്തിൽ "ദൈവത്തിന്റെ മതം" അല്ലെങ്കിൽ "ദൈവിക മതം" എന്ന് വിവർത്തനം ചെയ്യുന്നു. വിഖ്യാത ചരിത്രകാരനായ മുബാറക് അലിയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, അക്ബറിന്റെ കാലഘട്ടത്തിൽ ഉപയോഗിച്ചിട്ടില്ലാത്ത ഒരു പേരാണ് ദിൻ-ഇലാഹി. അക്ബറിന്റെ ഭരണകാലത്തെ കൊട്ടാര ചരിത്രകാരനായ അബുൽ-ഫസൽ എഴുതിയതിനാൽ അക്കാലത്ത് തൗഹിദ്-ഇ-ഇലാഹി ("ദിവ്യ ഏകദൈവ വിശ്വാസം") എന്നാണ് ഇത് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്.ഈ പേര് അക്ബറിന്റെ വിശ്വാസത്തിന് പ്രത്യേകിച്ച് ഏകദൈവ വിശ്വാസത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. അജ്ഞാതനായ ദബെസ്താൻ-ഇ മസാഹെബ് വിശ്വാസത്തെ സൂചിപ്പിക്കാൻ ഇലാഹിയ എന്ന പേര് ഉപയോഗിക്കുന്നു.

അക്ബർ മറ്റ് വിശ്വാസങ്ങളോടുള്ള സഹിഷ്ണുത പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ദാർശനികവും മതപരവുമായ വിഷയങ്ങളിൽ സംവാദം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇത് 1575-ൽ ഫത്തേപൂർ സിക്രിയിൽ ഇബാദത്ത് ഖാന ("ആരാധനാലയം") സൃഷ്ടിക്കുന്നതിലേക്ക് നയിച്ചു, ഇത് ക്രിസ്ത്യാനികൾ, ഹിന്ദുക്കൾ, ജൈനർ, സൊരാഷ്ട്രിയൻ എന്നിവരുൾപ്പെടെ എല്ലാ മതവിഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നുമുള്ള ദൈവശാസ്ത്രജ്ഞർ, കവികൾ, പണ്ഡിതന്മാർ, തത്ത്വചിന്തകർ എന്നിവരെ ക്ഷണിച്ചു.

അക്ബറിന് കടുത്ത ഡിസ്‌ലെക്സിയ ഉണ്ടായിരുന്നതിനാൽ, അദ്ദേഹത്തിന് വായിക്കാനും എഴുതാനും തീർത്തും വശമില്ലാതായതിനാൽ, ആരാധനാലയത്തിലെ അത്തരം സംഭാഷണങ്ങൾ വിശ്വാസത്തിന്റെ ചോദ്യങ്ങൾ പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രാഥമിക മാർഗമായി മാറി. ഹിന്ദി, പേർഷ്യൻ, ഗ്രീക്ക്, ലാറ്റിൻ, അറബിക്, കാശ്മീരി ഭാഷകളിൽ 24,000 വാല്യങ്ങൾ. പിൽക്കാല മുഗൾ ചക്രവർത്തിയും അക്ബറിന്റെ മകനുമായ ജഹാംഗീർ, തന്റെ പിതാവ് "എല്ലാ മതങ്ങളിലും പഠിച്ചവരുമായി എപ്പോഴും ബന്ധപ്പെട്ടിരുന്നു" എന്ന് പ്രസ്താവിച്ചു. സ്പെയിനിലെ രാജാവായ ഫിലിപ്പ് രണ്ടാമന് എഴുതിയ കത്തിൽ, അക്ബർ പലരും സ്വന്തം മതത്തിനുള്ളിലെ പ്രശ്‌നങ്ങൾ അന്വേഷിക്കുന്നില്ലെന്ന് വിലപിക്കുന്നു, പകരം മിക്ക ആളുകളും "[തങ്ങൾ] ജനിച്ചതും പഠിച്ചതുമായ മതം പിന്തുടരും, അങ്ങനെ [തങ്ങളെ ഒഴിവാക്കി. ] മനുഷ്യ ബുദ്ധിയുടെ ഏറ്റവും മഹത്തായ ലക്ഷ്യമായ സത്യം കണ്ടെത്താനുള്ള സാധ്യതയിൽ നിന്ന്."[5]

ചരിത്രം

അക്ബർ ദിന്-ഇലാഹി സ്ഥാപിക്കുന്ന സമയമായപ്പോഴേക്കും, 1568-ൽ ഒരു ദശാബ്ദത്തിലേറെയായി ജിസിയ (അമുസ്ലിംകളുടെ മേലുള്ള നികുതി) അദ്ദേഹം റദ്ദാക്കിയിരുന്നു. 1578-ൽ വേട്ടയാടുന്നതിനിടെയുണ്ടായ ഒരു മതപരമായ അനുഭവം അദ്ദേഹത്തിന്റെ മതപാരമ്പര്യങ്ങളിലുള്ള താൽപര്യം വർദ്ധിപ്പിച്ചു. സാമ്രാജ്യം.[6] ഇബാദത്ത് ഖാനയിൽ നടന്ന ചർച്ചകളിൽ നിന്ന്, ഒരു മതത്തിനും സത്യത്തിന്റെ കുത്തക അവകാശപ്പെടാൻ കഴിയില്ലെന്ന് അക്ബർ നിഗമനം ചെയ്തു. ഈ വെളിപ്പെടുത്തൽ 1582-ൽ ഇസ്ലാം ഉപേക്ഷിച്ച് ഒരു പുതിയ മതമായ ദിൻ-ഇലാഹി സൃഷ്ടിക്കാൻ അദ്ദേഹത്തെ പ്രേരിപ്പിച്ചു, അക്ബർ തന്റെ വിശ്വസ്തരായ ഉദ്യോഗസ്ഥരോടൊപ്പം 1582-ൽ ഈ പുതിയ മതമായ ദിൻ-ഇലാഹിയിലേക്ക് പരിവർത്തനം ചെയ്തു.

അക്ബറിന്റെ ഈ പരിവർത്തനം വിവിധ മുസ്ലീങ്ങളെ രോഷാകുലരാക്കി, അവരിൽ ബംഗാൾ ഖാദി സുബഹും ഷെയ്ഖ് അഹമ്മദ് സിർഹിന്ദിയും ഇത് ഇസ്ലാമിനെ നിന്ദിക്കുന്നതായി പ്രഖ്യാപിച്ചു കൊണ്ട് പ്രതികരിച്ചു.

ചില ആധുനിക പണ്ഡിതന്മാർ വാദിക്കുന്നത് ദിൻ-ഇ ഇലാഹി തന്റെ പുതിയ മതത്തിൽ അക്ബറിന്റെ സ്വന്തം വിശ്വാസത്തിന്റെ ആത്മീയ ശിഷ്യത്വമായിരുന്നു എന്നാണ്.[7]