ഉജ്ജനി അണക്കെട്ട്
ഇന്ത്യയിൽ മഹാരാഷ്ട്രയിലെ സോളാപൂർ ജില്ലയിലെ മാധ താലൂക്കിലെ ഉജ്ജനി ഗ്രാമത്തിന് സമീപം സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന കരിങ്കൽ നിർമ്മിത ഗ്രാവിറ്റി ഡാം ആയ ഉജ്ജനി അണക്കെട്ട് കൃഷ്ണ നദിയുടെ പോഷകനദിയായ ഭീമ നദിയിലെ ഭീമ അണക്കെട്ട് അല്ലെങ്കിൽ ഭീമ ജലസേചന പദ്ധതി എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു.[1][2][3][4]
| Ujani Dam Bhima Dam | |
|---|---|
 View of Ujani or Bhima Dam and reservoir looking upstream | |
  Location of Ujjani Dam and Reservoir in Maharashtra | |
| ഔദ്യോഗിക നാമം | Ujani Dam Bhima Dam |
| സ്ഥലം | Ujani, Madha Taluka, Solapur district |
| നിർദ്ദേശാങ്കം | 18°04′26″N 75°07′12″E / 18.07389°N 75.12000°E |
| നിർമ്മാണം ആരംഭിച്ചത് | 1969 |
| നിർമ്മാണം പൂർത്തിയായത് | June 1980 |
| നിർമ്മാണച്ചിലവ് | Rs 3295.85 million (1983–84) |
| ഉടമസ്ഥത | Government of Maharashtra, India |
| പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നത് | Water Resources Department, Government of Maharashtra |
| അണക്കെട്ടും സ്പിൽവേയും | |
| Type of dam | Composite: Earthfill/Gravity |
| തടഞ്ഞുനിർത്തിയിരിക്കുന്ന നദി | Bhima River |
| ഉയരം | 56.4 മീ (185 അടി) |
| നീളം | 2,534 മീ (8,314 അടി) |
| വീതി (crest) | 6.7 മീ (22 അടി) |
| Dam volume | 3,320,000 m3 (4,340,000 cu yd) |
| സ്പിൽവേ തരം | Concrete |
| സ്പിൽവേ ശേഷി | 15,717 m3/s (555,000 cu ft/s) |
| റിസർവോയർ | |
| ആകെ സംഭരണശേഷി | 3,140,000,000 m3 (2,550,000 acre⋅ft) |
| ഉപയോഗക്ഷമമായ ശേഷി | 1,440,000,000 m3 (1,170,000 acre⋅ft) |
| Inactive capacity | 1,802,000,000 m3 (1,461,000 acre⋅ft) |
| Catchment area | 14,850 കി.m2 (1.598×1011 sq ft) |
| പ്രതലം വിസ്തീർണ്ണം | 337 കി.m2 (3.63×109 sq ft) |
| Power station | |
| Operator(s) | Government of Maharashtra |
| Type | Pumped-storage |
| Turbines | Reversible Pump Turbine |
| Installed capacity | 12 MW |
| Annual generation | 105 GWh initial years reducing to 21 GWh later as irrigation develops |
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ഭീമശങ്കറിൽ നിന്ന് ഉത്ഭവിച്ച് അതിന്റെ ഉപനദികളിലൂടെയും അരുവികളിലൂടെയും ഭീമ താഴ്‌വര രൂപപ്പെടുന്ന ഭീമ നദിയിൽ ഇരുപത്തിരണ്ട് അണക്കെട്ടുകൾ നിർമ്മിച്ചിട്ടുണ്ട്. അതിൽ ഉജ്ജനി അണക്കെട്ട് നദിയിലെ ടെർമിനൽ ഡാമാണ്. 14,858 കി.m2 (1.5993×1011 sq ft) നീരൊഴുക്കുള്ള താഴ്വരയിലെ ഏറ്റവും വലിയ നദിയാണിത്. (ഇതിൽ 9,766 കി.m2 (1.0512×1011 sq ft) (3,771 ചതുരശ്ര മൈൽ) സൗജന്യ മീൻപിടിത്തം ഉൾപ്പെടുന്നു).[1][4][5][6] രണ്ട് കരകളിലെയും കനാൽ സംവിധാനം ഉൾപ്പെടെയുള്ള ഡാം പദ്ധതിയുടെ നിർമ്മാണം 1969-ൽ 400 മില്യൺ രൂപ പ്രാരംഭ ചെലവിൽ ആരംഭിച്ചു. 1980 ജൂണിൽ ഇത് പൂർത്തിയായപ്പോൾ 3295.85 ദശലക്ഷം രൂപ ചെലവായി.[3]
അവലംബം
തിരുത്തുക- ↑ 1.0 1.1 "Salient Features of Ujjani Project – Cada:Solapur". Solapurcada.org. Archived from the original on 2012-03-26. Retrieved 27 June 2011.
- ↑ "National Register of Large Dams" (PDF). Maharashtra: Ujjini Dam. Central water Commission, Government of India. Archived from the original (PDF) on 21 July 2011. Retrieved 30 June 2011.
- ↑ 3.0 3.1 "Irrigation". Major Irrigation Works. The Gazetteers Department, Government of Maharashtra.
- ↑ 4.0 4.1 "Major Existing Water Resources Projects in the Krishna Basin". Bhima Irrigation Project. Hydrology and Water Resources Information System for India. Archived from the original on 2013-02-17. Retrieved 1 July 2011.
- ↑ B. N. Pandey (1 January 2007). Biodiversity. APH Publishing. pp. 61–. ISBN 978-81-313-0267-5. Retrieved 30 June 2011.
- ↑ "Ujjain Reservoir in Pune District; Maharashtra India; A World Lake Vision Candidatewaiting for ecological restoration" (PDF). Shrishti Eco-Research Institute(SERI). Archived from the original (PDF) on 2020-09-26. Retrieved 1 June 2011.