മനോധർമ സംഗീതത്തിൽ പല്ലവി പാടുകയെന്നത് ഒരു പ്രധാന ഇനമാണ്. ഏതെങ്കിലും ഒരാശയം പദങ്ങളിലൊതുക്കി പദഗർഭം മുതലായ നിയമങ്ങൾ അനുസരിച്ച് രാഗത്തിലും താളത്തിലും ക്രമപ്പെടുത്തി പാടുന്നതാണ് പല്ലവി. അക്ഷരങ്ങളെ താളത്തിന്റെ നിയുക്ത സ്ഥാനങ്ങളിൽ നിന്നു മാറ്റാതെ, ആ രാഗത്തിന്റെ വിവിധ മേഖലകളിൽ നടത്തുന്ന ഭാവയുക്തമായ സഞ്ചാരത്തിന് നിരവൽ എന്നു പറയുന്നു. നിരവൽ പാടിക്കഴിഞ്ഞാൽ അനുലോമവും പ്രതിലോമവും ചെയ്യുകയെന്നതു സാധാരണയാണ്. പല്ലവി എടുത്ത താളത്തിന് മാറ്റമൊന്നും വരുത്താതെ ഒന്നാംകാലം, രണ്ടാംകാലം, തിസ്രം, മൂന്നാംകാലം എന്നീ പല വേഗത്തിൽ പാടുന്നതിനെ അനുലോമമെന്നു പറയുന്നു. ഈ പ്രക്രിയ നടക്കുമ്പോൾ ഒന്നാംകാലത്തിൽ സാഹിത്യം ഒരു തവണയും രണ്ടാം കാലത്തിൽ രണ്ടു തവണയും തിസ്രത്തിൽ മൂന്നു തവണയും മൂന്നാം കാലത്തിൽ നാലു തവണയും കേൾക്കുന്നു. പല്ലവിയുടെ സംഗീതം എടുത്ത കാലത്തിൽതന്നെ പാടിക്കൊണ്ട്, താളം മാത്രം 4 കള, 2 കള, 1 കള എന്നീ ക്രമത്തിൽ ഇടുന്നതിനെ പ്രതിലോമം എന്നു പറയുന്നു.

കടപ്പാട്: കേരള സർക്കാർ ഗ്നൂ സ്വതന്ത്ര പ്രസിദ്ധീകരണാനുമതി പ്രകാരം ഓൺലൈനിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച മലയാളം സർ‌വ്വവിജ്ഞാനകോശത്തിലെ അനുലോമപ്രതിലോമങ്ങൾ എന്ന ലേഖനത്തിന്റെ ഉള്ളടക്കം ഈ ലേഖനത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ട്. വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക് പകർത്തിയതിന് ശേഷം പ്രസ്തുത ഉള്ളടക്കത്തിന് സാരമായ മാറ്റങ്ങൾ വന്നിട്ടുണ്ടാകാം.
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=അനുലോമപ്രതിലോമങ്ങൾ&oldid=3101152" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്