റൂട്സ് ആൻഡ്‌ ഷാഡോസ്‌

1983 ൽ ശശി ദേശ്പാണ്ഡേ രചിച്ച കഥയാണ്‌ റൂട്സ് ആൻഡ്‌ ഷാഡോസ്‌. ഇന്ത്യയിലെ സങ്കീർണ്ണമായ കുടുംബജീവിതത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള കഥയാണ് ഇതിൽ വിവരിക്കുന്നത്. ഈ കഥയുടെ പ്രധാന കഥാപാത്രമായ ഇന്ദുവിന്റെ കണ്ണിലൂടെ കഥ നീങ്ങുന്നത്. ഭാരതീയ സമൂഹത്തിലെ ഇന്നത്തെ കാലഘട്ടത്തിൽ ഈ കൃതിക്കുള്ള പ്രാധാന്യം വളരെയധികം ശ്രദ്ധേയമാണ്. ഇന്ദു തൻറെ തറവാട് വീട്ടിൽ, വർഷങ്ങൾക്കുമുൻപ് രക്ഷപ്പെട്ടു വന്നത് മുതലാണ് കഥ തുടങ്ങുന്നത്. വലിയ കുടുംബത്തിലെ വ്യത്യസ്ത വ്യക്തികളുമായും അവരുടെ ഭാവിയിലും സ്വന്തം വ്യക്തിപരമായ പ്രതിസന്ധിയെയും പരിഹരിക്കുന്നതിന് സഹായിക്കുന്ന രീതികളുമായുള്ള ആശയവിനിമയമാണ് നോവൽ ശ്രദ്ധിക്കുന്നത്.

കഥാപാത്രങ്ങൾ

ആദ്യ തലമുറ:

• അക്കാ - കുടുംബത്തിന്റെ മുഖ്യ നാഥ
• ഇന്ദുവിന്റെ മുത്തച്ഛൻ
• വയസായ മാമൻ - ഇന്ദുവിന്റെ മുത്തച്ഛന്റെ കസിൻ

രണ്ടാം തലമുറ:

• നർമ്മദാ അഥ്യ - ഇന്ദുവിന്റെ അമ്മായി
• ആനന്ദ്‌ കാക - ഇന്ദുവിന്റെ അമ്മാവൻ
• ഗോവിന്ദ് - ഇന്ദുവിന്റെ അച്ഛൻ
• മാധവ് കാക്കയും സുമിത്ര കാകിയും - ഇന്ദുവിന്റെ അമ്മായിയും അമ്മാവനും
• വിനയ് കാക്കയും കമല കാകിയും - ഇന്ദുവിന്റെ അമ്മായിയും അമ്മാവനും
• സുന്ദർ അഥ്യയും വസന്ത് കാക്കയും - ഇന്ദുവിന്റെ അമ്മായിയും അമ്മാവനും
• സരോജ - നരേന്റെ അമ്മ

മൂന്നാം തലമുറ

• ഇന്ദു - ഗോവിന്ദിന്റെ മകളും മുഖ്യകഥാപാത്രവും
• നരേൻ - സരോജയുടെ മകൻ, ഇന്ദുവിന്റെ കാമുകൻ
• ജയന്ത് - ഇന്ദുവിന്റെ ഭർത്താവ്
• ഹേമന്ത്‌ - ആനന്ദ്‌ കാക്ക, കാക്കിയുടെ മക്കൾ
• സുമന്ത് - ആനന്ദ്‌ കാക്ക, കാക്കിയുടെ മക്കൾ
• പത്മിനി - ആനന്ദ്‌ കാക്ക, കാക്കിയുടെ മക്കൾ
• ശാരദ് - ആനന്ദ്‌ കാക്ക, കാക്കിയുടെ മക്കൾ
• സുനിൽ - മാധവ് കാക്ക, സുമിത്ര കാക്കിയുടെ മക്കൾ
• ലത - മാധവ് കാക്ക, സുമിത്ര കാക്കിയുടെ മക്കൾ
• ഗീത - മാധവ് കാക്ക, സുമിത്ര കാക്കിയുടെ മക്കൾ
• വിഥാൽ - ദത്തെടുത്ത ബ്രാഹ്മണ കുട്ടി

നാലാമത്തെ തലമുറ

• വിശ്വാസ് - ഹേമന്തിന്റെ മക്കൾ
• സഞ്ജു - ഹേമന്തിന്റെ മക്കൾ

കഥാസാരം

ഇന്ദുവിന്റെ മുത്തച്ഛന്റെ അനിയത്തിയായ അക്കയുടെ സാന്നിധ്യത്തിൽ ഇന്ദുവിന്റെ ജീവിതം ദുസ്സഹമായി തീരുന്നു. അക്ക ഒരു കുട്ടികളില്ലാത്ത വിധവയാണ്. ഇന്ദു ഒരു അന്ന് തൻറെ കുടുംബവീട് ഉപേക്ഷിച്ചു രക്ഷപെടുന്നു. ഏതാനും വർഷങ്ങൾക്കു ശേഷം അവൾ തിരികെ വരുന്നു, അക്കയുടെ മരണയാത്രയിൽ അവൾ പങ്ക് ചേരുന്നു. ജയന്ത്‌ എന്ന വ്യക്തിയെ മറ്റൊരു ജാതിയിൽ നിന്നും വിവാഹം കഴിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുത് കാരണമാണ് ഇന്ദുവിനു വീട്ടിൽ ബ്രഷ്ട് കല്പിക്കുന്നത്. വിവാഹിതയായി മൂന്നു വർഷം കഴിഞ്ഞപ്പോൾ ഇന്ദു ജയന്തിനോട്പ്പം തറവാട്ടിൽ എത്തിയപ്പോളാണ് അക്ക അവരുടെ വിവാഹത്തെ കുറിച്ച അറിയുന്നത്. കുടുംബത്തിൽ അംഗങ്ങളുണ്ട്. ഇന്ദുവിന്റെ അമ്മാവനും, ഭാര്യയും (യഥാക്രം കാക്കയും കാക്കിയും എന്നാണ് വിളിച്ചിരുന്നത്) അവരുടെ മക്കളും. ഇന്ദുവിന്റെ വിധവയായ അമ്മായി, അഥ്യ, അവിടെ ജീവിക്കുന്നു. അവരെക്കൂടാതെ ഒരു അമ്മാവനും നരേനും അവിടെ താമസിക്കുന്നു. കുടുംബത്തിലെ വളരെ ശക്തരായ ആൺ അംഗങ്ങൾ ആണെങ്കിലും ആക്ക എല്ലാവരെയും കീഴ്പ്പെടുത്തുന്നു. അമ്മയുടെ മരണശേഷം കാക്ക ഇന്ദുവിനെ വീട്ടിലേയ്ക്ക് കൊണ്ടുവരുന്നു. കുട്ടിക്കാലം മുതൽ, ഇന്ദു ഒരു മത്സരാത്മക സ്വഭാവം കാണിക്കുച്ച് പോന്നിരുന്നു. അവൾ നിയമങ്ങൾ ലംഘിക്കുന്നു. സ്ത്രീത്വം നിഷ്കർഷിച്ച പല ചങ്ങലകളും അവൾ വലിച്ചെറിഞ്ഞു.ഗോവിന്ദ്, ഇന്ദുവിന്റെ അച്ഛൻ ഒരു ഫോട്ടോ ജേർണലിസ്റ്റ ആണ്. ഒരു ഫോട്ടോ ജേർണലിസ്റ്റിന്റെ തിരക്കേറിയ ജീവിതത്തിൽ, അയാളുടെ വീടിനെയും മകളുടെയും കാര്യങ്ങൾ നോക്കാൻ അയാൾക്കാവില്ല. അക്ക തൻറെ മരിച്ചുപോയ അമ്മയെ അവഗണിച്ചത് മൂലം ഇന്ദു വീട്ടിൽനിന്നിറങ്ങുന്നു. വിദ്യാഭ്യാസത്തിൻറെ പൂർത്തീകരണത്തിനു ശേഷം ഇന്ദു ഹോസ്റ്റലിൽ താമസം തുടങ്ങി, പഠനത്തിനുശേഷം അവൾ ഒരു പത്രപ്രവർത്തകയുടെ ജോലി ഏറ്റെടുത്തു. പിതാവും കാക്കയുടെയും അനുഗ്രഹത്തോടെ ജയന്തിനെ വിവാഹം കഴിക്കുന്നു. ജീവിതത്തിൽ മറ്റെന്തെങ്കിലും ആഗ്രഹിക്കുന്നില്ലെന്ന് അവൾ വിശ്വസിക്കുന്നു. മറ്റുള്ളവരെ പ്രീതിപ്പെടുത്താനുള്ള ആഗ്രഹം അവൾ ഉപേക്ഷിക്കുന്ന.

ഇന്ദു തന്റെ പൂർവ്വപദവിലെത്തുന്നത് പത്ത് വർഷത്തിനു ശേഷമാണു. ഇന്ദുവിലേക്ക് കൈമാറാൻ ഉദ്ദേശിച്ച താക്കോലാണ് അക്ക. ഇന്ദുവാണ് അക്കയുടെ മുഴുവൻ സമ്പത്തിനും അനന്തരാവകാശിയായിരിക്കുമെന്ന അവരുടെ മരണത്തിനു മുമ്പ് ആക്ക അറിയിച്ചിരിക്കുന്നു. തന്റെ വയസായ അമ്മാവനും നരേനും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം പുനരാരംഭിച്ചതിനുശേഷം അവൾ പുനർചിന്തിക്കുന്നു, ജീവിതത്തെക്കുറിച്ചുള്ള എല്ലാ അസംതൃപ്തിയും നീക്കുന്നു. നരേൻറെ മരണത്തിനു ശേഷം അവളുടെ സ്വന്തം ജീവിതം ജീവിക്കാൻ അവൾ തീരുമാനിക്കുന്നു. ജേർണലിസ്റ്റ് ജോലിയിൽ നിന്ന് രാജിവച്ചതിനു ശേഷം അവൾ ഒരു സർഗ്ഗാത്മക എഴുത്തുകാരി ആയി മാറുന്നു. ഒരു ഹോട്ടൽ നിർമ്മിക്കാനുള്ള ഉദ്ദേശ്യമുള്ള ഒരു ബിസിനസുകാരന് പഴയ വീട് വിൽക്കപ്പെടുന്നു. തറവാട് പൊളിക്കുന്നതിന് മുൻപ് വയസായ മാമൻ മരിക്കുന്നു.

പ്രബുദ്ധ വിഷയങ്ങൾ

• വിവാഹം
• ജോയിന്റ്-ഫാമിലി സിസ്റ്റം
• അവിഹിതം
• വർഗവും ജാതി ബന്ധങ്ങളും
• ഫെമിനിസം
• ആധുനികത

വിശകലനവും വിമർശനവും

ഫെമിനിസമാണ് ഈ കൃതിയെ വിശാലമായും വിശകലനം ചെയ്യുന്നത്. ഇന്നത്തെ സമൂഹത്തിൽ സ്ത്രീകളുടെ പങ്കിനേക്കുറിച്ചുള്ള അസംഖ്യം വിഷയങ്ങളും പത്രങ്ങളും ഇതിനുദാഹരണമാണ്. ഇന്ത്യൻ സമൂഹത്തിൽ ഇല്ലാതാവുന്ന കൂട്ടകുടുംബ സമ്പ്രദായം കൊണ്ടുവരാൻ ഈ കൃതി വ്യാപകമാണ്.

References

1. Ashok, K. Kumar (2014). "Identity motif's in Shashi Deshpande's Roots and Shadows" (PDF).
2. Prasad, N K (2010). "കഥയിലെ ഫെമിനിസം: ഒരു സ്ത്രീ ശാക്തീകരണ നോവൽ"