മാറ്റുപി
മാറ്റുപി ( Burmese: မတူပီမြို့ )പടിഞ്ഞാറൻ മ്യാൻമറിലെ ചിൻ സംസ്ഥാനത്തിലെ മാറ്റുപ്പി ടൗൺഷിപ്പിലെ ഒരു പട്ടണമാണ്. മട്ടുപ്പിയിൽ 6 പ്രധാന ചിൻ ഗോത്രങ്ങൾ താമസിക്കുന്നുണ്ട്. മാതു, മാര (ത്ലോസായ്, ഹ്ലൈപാവോ, ഹവ്തായ്, സിസോ, മുതലായവ), ദായ്, സോതുങ്, ലൗതുവ്, ഖുമി എന്നീ ഗോത്രങ്ങൾ ആണവിടെ താമസിക്കുന്നത്.
Matupi မတူပီ | |
|---|---|
Town | |
| Nickname(s): Batupuei | |
  Matupi Location in Burma | |
| Coordinates: 21°36′00″N 93°26′36″E / 21.6°N 93.4432°E | |
| Myanmar |  Myanmar |
| Division | ഫലകം:Country data Chin State |
| District | Matupi District |
| Township | Matupi Township |
| • ആകെ | 2,316.8 ച മൈ (6,000 ച.കി.മീ.) |
| ഉയരം | 3,560 അടി (1,090 മീ) |
(2020) | |
| • Religions | Christianity |
| സമയമേഖല | UTC+6.30 |
ഗതാഗതം
തിരുത്തുകമാറ്റുപ്പിയിൽ നിന്ന് രണ്ട് റോഡുകളുണ്ട്. ആദ്യത്തേത് മിണ്ടാട്ടിലേക്ക് ഉള്ള 102 മൈൽ (164 കി.മീ) നീളമുള്ള റോഡാണ്. രണ്ടാമത്തേത് ഹഖ ടൗൺഷിപ്പിലേക്ക് ഉള്ള റോഡാണ്. ( 173 മൈൽ (278 കി.മീ) നീളം). [1] കാലാവസ്ഥയെ ആശ്രയിച്ച്, മാഗ്‌വേയിലും മാട്ടുപ്പിയിലും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന പക്കോക്കുവിലേക്ക് അങ്ങോട്ടും ഇങ്ങോട്ടും പോകുന്ന ബസുകളുണ്ട്. സാധാരണ ബസുകൾ മാതുപ്പിക്കും പക്കോക്കുമിടയിൽ ആഴ്ചയിൽ ഒന്നിലധികം തവണ സർവീസ് നടത്താറുണ്ട്. [2]
പക്കോക്കിന്റെ ജംഗ്ഷൻ 8 ബസ് സ്റ്റേഷനിൽ നിന്നുള്ള മിനിബസുകൾ മിക്ക ദിവസവും രാവിലെ 7 മണിക്ക് മട്ടുപ്പിയിലേക്ക് പുറപ്പെടുന്നു. അവ മിണ്ടാട്ടിലൂടെ കടന്നുപോകുന്നു. മിണ്ടാട്ടിലേക്കുള്ള റോഡിൽ എപ്പോഴും കാറ്റ് വീശുന്നുണ്ടാകും. തുടർന്ന് മിണ്ടാട്ടിൽ നിന്ന് മട്ടുപ്പി വരെ പാത കുണ്ടും കുഴിയും നിറഞ്ഞതാണ് . മിനിബസുകൾ എല്ലാ ദിവസവും രാവിലെ മാട്ടുപ്പിയിൽ നിന്ന് പക്കോക്കിലേക്ക് മടങ്ങുന്നു. കാലാവസ്ഥ, എഞ്ചിൻ തകരാർ മുതലായവയെ ആശ്രയിച്ച് പക്കോക്കിൽ നിന്ന് മതുപ്പിയിലേയ്ക്ക് ഉള്ള മിനിബസ് യാത്ര സാധാരണ 12 മുതൽ 18 മണിക്കൂർ വരെ എടുക്കും. മിണ്ടാറ്റിനും മട്ടുപിക്കും ഇടയിൽ വച്ച് എഞ്ചിന് തകരാറുകൾ ഉണ്ടാകുമ്പോൾ പരസ്പരം സഹായിക്കുവാൻ വേണ്ടി, അങ്ങോട്ടുള്ള മിനിബസുകൾ പലപ്പോഴും 2 മുതൽ 4 വരെയോ അതിൽ കൂടുതലോ ഉള്ള സംഘങ്ങളായിട്ടാണ് യാത്ര പോകുന്നത്. നദികൾക്ക് കുറുകെ രണ്ട് വലിയ പാലങ്ങൾ ഉണ്ട്. ഇത് പക്കോക്കും മാട്ടുപ്പിക്കും ഇടയിലുള്ള പ്രവേശനമാർഗമായി വർത്തിക്കുന്നു.
മാട്ടുപ്പിയിലേക്ക് പോകുന്ന രണ്ട് റോഡുകളും അത്ര നല്ല അവസ്ഥയിലല്ല. [1]
ചരിത്രം
തിരുത്തുകചിൻ സ്റ്റേറ്റിലെ ഗ്രാമങ്ങളിൽ ഏറ്റവും വലുതും ജനസാന്ദ്രതയുള്ളതുമായ ഗ്രാമമായിരുന്നു മാറ്റുപി. മുമ്പ് ബട്ടുപുയി വില്ലേജ് എന്നാണ് അത് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്). 1900 നും 1930 നും ഇടയിൽ ബട്ടുപുയി ഗ്രാമത്തിൽ നെൽപ്പാടങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ 1,000-ത്തിലധികം വീടുകൾ ഉണ്ടായിരുന്നതായി ബ്രിട്ടീഷ് ഗസറ്റ് പരാമർശിച്ചു. ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിൻ കീഴിൽ, ഹഖ ജില്ലയിൽ ടൗൺഷിപ്പ് ഉൾപ്പെടുത്തി. ആഭ്യന്തര, മതകാര്യ മന്ത്രാലയം 1948 മാർച്ച് 22-ന് മാറ്റുപിക്ക് ടൗൺഷിപ്പ് പദവി നൽകി.
മ്യാൻമർ (ബർമ്മ) ചിൻ സംസ്ഥാനത്തിലെ മാറ്റുപി നിവാസികളെയാണ് ബട്ടു സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. ബട്ടു ഗ്രാമത്തിലെ ആദ്യത്തെ കുടിയേറ്റക്കാരനായ ബട്ടുവിന്റെ പിൻഗാമികളുടെ പേരിലുള്ള തെക്കൻ ചിൻ സംസ്ഥാനത്തെ ഒരു വംശീയ വിഭാഗമാണ് ബട്ടു. Batupuei എന്ന പേര് വന്നത് ആദ്യത്തെ കുടിയേറ്റക്കാരന്റെ പേരായ ബട്ടു എന്നതിൽ നിന്നാണ്, പുയി എന്നാൽ "മഹത്തായത്" എന്നാണ്. ബട്ടു ഗോത്രത്തിൽ നിന്നുള്ള ചില പ്രാദേശിക വിദഗ്ധരുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, ബറ്റുപുയിയിൽ നിന്നാണ് (ബാഡുപ്പി) മാറ്റുപി എന്ന പേര് ഉരുത്തിരിഞ്ഞത്; എന്നിരുന്നാലും, അക്ഷരവിന്യാസം തെറ്റായി വായിച്ചതിനാൽ: ബർമീസ് അക്ഷരങ്ങളിൽ ബ യെ മ എന്നും , പുയിയെ യെ പി എന്നും, മാറ്റുപി അതിന്റെ അർത്ഥത്തിൽ ചരിത്രപരമായ പ്രാധാന്യമില്ലാതെ ഏറ്റവും വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കുന്ന പേരായി മാറി.
ചൈനയിൽ നിന്ന് ചിൻ ജനത കുടിയേറിയതിനാൽ ബട്ടു ഗോത്രം സ്ഥലങ്ങളിലേക്ക് മാറി മധ്യ ബർമ്മയിൽ നിന്നോ വടക്കൻ മാറ്റുപ്പിയിൽ നിന്നോ കുടിയേറി. ചില ചിൻ ജനത ചിൻഡ്വിൻ നദിയിലും സെൻട്രൽ ബർമ്മയിലും സ്ഥിരതാമസമാക്കി, ചിലർ പർവതപ്രദേശങ്ങളിലും കുന്നിൻ പ്രദേശങ്ങളിലും സ്ഥിരതാമസത്തിനായി തിരച്ചിൽ തുടർന്നു. സമതല പ്രദേശങ്ങളിൽ താമസിച്ചിരുന്ന ചിൻ ജനത തങ്ങളെ " അഷോ ചിൻ " എന്നും പടിഞ്ഞാറൻ പർവതപ്രദേശങ്ങളിൽ സ്ഥിരതാമസമാക്കിയവർ തങ്ങളെ "ഹിൽ ചിൻ" എന്നും വിളിക്കുന്നു. ബർമ്മയുടെ പടിഞ്ഞാറൻ ഭാഗത്തേക്ക് മാറുന്നതിന് മുമ്പ് ചിൻഡ്വിൻ നദിയുടെ ഡെൽറ്റയിൽ താമസിച്ചിരുന്ന ചിൻ ഗോത്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ബട്ടു ഗോത്രം.
വിദ്യാഭ്യാസം
തിരുത്തുകഹൈസ്കൂളുകൾ
തിരുത്തുക- നമ്പർ 1 മാതുപ്പിയിലെ അടിസ്ഥാന വിദ്യാഭ്യാസം (ലോങ്‌വാൻ വാർഡ്)
- നമ്പർ 2. മാതുപ്പിയിലെ അടിസ്ഥാന വിദ്യാഭ്യാസം (കാങ്ബോംഗ് വാർഡ്)
റഫറൻസുകൾ
തിരുത്തുക- ↑ 1.0 1.1 "Biking the green hills of southern Chin". Frontier Myanmar.
- ↑ "Visiting Mindat, Myanmar Off The Beaten Path". Longest Bus Rides. Archived from the original on 2021-05-14.