"വങ്കാരി മാതായ്" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം
Content deleted Content added
(ചെ.) replace archive.today -> archive.is (domain archive.today blocked by onlinenic) |
(ചെ.) add forgoten slash |
||
വരി 24:
}}
[[കെനിയ|കെനിയയിൽ]] നിന്നുള്ള പരിസ്ഥിതിപ്രവർത്തകയും രാഷ്ട്രീയ സന്നദ്ധപ്രവർത്തകയുമായിരുന്നു നോബൽ സ്മ്മാനജേതാവായ വങ്കാരി മുത മാതായ് എന്ന '''വങ്കാരി മാത്തായ്''' (1 ഏപ്രിൽ 1940 – 25 സെപ്റ്റംബർ 2011)({{lang-en|Wangari Maathai}}).പരിസ്ഥിതി പരിപാലനത്തിനായി വൃക്ഷത്തൈകൾ നട്ടുപിടിപ്പിക്കുകയും [[ഗ്രീൻ ബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനം|ഗ്രീൻ ബെൽറ്റ്]] എന്ന പേരിൽ അതിനെ വലിയ പ്രസ്ഥാനമായി വളർത്തിയെടുക്കുകയും ചെയ്ത പരിസ്ഥിതി പ്രവർത്തകയാണ് പ്രൊഫ: വങ്കാരി. സമാധാനത്തിന് നോബൽ സമ്മാനം ലഭിച്ച ആദ്യ ആഫ്രിക്കൻ വനിതയാണിവർ.<ref name=nobelprize>{{cite news|title=ദ നോബൽ പ്രൈസ് ഫോർ 2004|url=http://archive.
==ആദ്യകാല ജീവിതം==
വരി 31:
പതിനൊന്നാം വയസ്സിൽ നെയ്റിയിലുള്ള വി. സെസിലിയാസ് ഇന്റർമീഡിയറ്റ് പ്രൈമറി എന്ന സ്കൂളിൽ വങ്കാരി ചേർന്നു, മാതാരി കതോലിക് മിഷന്റെ കീഴിലുള്ള ഒരു ബോർഡിങ് സ്കൂളായിരുന്നു ഇത്.<ref>[[#wm07|അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്]] പുറം 53</ref> നാലു വർഷത്തോളം നീണ്ട ഈ സ്കൂളിലെ വിദ്യാഭ്യാസ കാലഘട്ടത്തിൽ ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷയിൽ പ്രാവീണ്യം നേടാൻ അവർക്കു കഴിഞ്ഞു. ഇക്കാലയളവിലാണ് [[കതോലിക്കേറ്റ്|കതോലിക്കാ]] സമുദായത്തിലേക്ക് വങ്കാരി പരിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെടുന്നത്. "സാധാരണ മനുഷ്യരെ സേവിക്കുന്നതിലൂടെ ദൈവത്തെ സേവിക്കുക" എന്ന ആശയമനുസരിച്ച് പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന കതോലിക്കാ സംഘടനയായ [[ലീജിയൻ ഓഫ് മേരി|ലീജിയൻ ഓഫ് മേരിയിൽ]] വങ്കാരി അംഗമാവുകയും പ്രവർത്തിക്കുയും ചെയ്തു.<ref>[[#wm07|അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്]] പുറം 60-61</ref> 1956 ൽ ക്ലാസ്സിൽ ഒന്നാമതായിട്ടാണ് വങ്കാരി തന്റെ പഠനം പൂർത്തിയാക്കിയത്. കെനിയയിലെ കതോലിക്കൻ പെൺകുട്ടികൾക്കു പഠിക്കാനുള്ള ഏക വിദ്യാലയമായ ലോറിറ്റോ സ്കൂളിൽ പ്രവേശനം നേടാൻ അവരെ ഈ മികവ് സഹായിച്ചു.<ref>[[#wm07|അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്]] പുറം 69</ref>
കോളനിവാഴ്ച അവസാനിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന [[ആഫ്രിക്ക|ആഫ്രിക്കയിലെ]] പുതിയ തലമുറക്ക് വിദ്യാഭ്യാസം നൽകുന്നതിനു വേണ്ടി, അന്ന് [[അമേരിക്ക|അമേരിക്കൻ]] സെനറ്റ് അംഗമായിരുന്ന [[ജോൺ എഫ്. കെന്നഡി|ജോൺ എഫ്.കെന്നഡിയുടെ]] നേതൃത്വത്തിൽ ഒരു പദ്ധതി തുടങ്ങിയിരുന്നു.<ref name=kennedyairlift1>{{cite web|title=ജെ.എഫ്.കെ ആന്റ് ദ സ്റ്റുഡന്റ് എയർലിഫ്ട്|url=http://archive.is/XEgmX|publisher=ജെ.എഫ്.കെ.ലൈബ്രറി|accessdate=02 ജൂൺ 2014}}</ref> ഈ പദ്ധതിയിലൂടെ അമേരിക്കയിൽ ഉപരിപഠനം നടത്താൻ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട കെനിയയിലെ 300 കുട്ടികളിൽ ഒരാളായിരുന്നു വങ്കാരി.<ref>[[#wm07|അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്]] പുറം 73-74</ref><ref name=thguardian2>{{cite news|title=ദ വിന്നിങ് പാർട്ട്ണർഷിപ്പ്|url=http://archive.
അമേരിക്കയിലെ മൗണ്ട് സെയിന്റ് സ്കോലാസ്റ്റിക്ക കലാലയത്തിൽ നിന്നും [[ജീവശാസ്ത്രം]] ഐശ്ഛിക വിഷായമായി എടുത്ത് ബിരുദപഠനം തുടങ്ങി, [[രസതന്ത്രം|രസതന്ത്രവും]], [[ജർമ്മൻ ഭാഷ|ജെർമ്മൻ ഭാഷയും]] ഉപവിഷയങ്ങളായിരുന്നു .<ref>[[#wm07|അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്]] പുറം 79</ref> 1964 ൽ ബിരുദം കരസ്ഥമാക്കിയ വങ്കാരി, [[ജീവശാസ്ത്രം|ജീവശാസ്ത്രത്തിൽ]] ബിരുദാനന്തര ബിരുദം നേടുവാനായി പിറ്റ്സ്ബർഗ് സർവ്വകലാശാലയിൽ ചേർന്നു. ആഫ്രിക്കൻ-അമേരിക്കൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ആയിരുന്നു ഇക്കാലയളവിൽ ഇവരെ സാമ്പത്തികമായി സഹായിച്ചിരുന്നത്.<ref>[[#wm07|അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്]] പുറം 92</ref> പരിസ്ഥിതി പുനരുദ്ധാരണ പ്രവർത്തനങ്ങളിലേക്ക് പിറ്റ്സ്ബർഗ് സർവ്വകലാശാലയിലെ പഠനകാലത്ത് ആകൃഷ്ടയായി. <ref>[[#wm07|അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്]] പുറം 93</ref> 1966 ൽ ജീവശാസ്ത്രത്തിൽ ബിരുദാനന്തര ബിരുദം കരസ്ഥമാക്കി.<ref name=collegeofnairobi1>{{cite web|title=വങ്കാരി മാതായ്|url=http://archive.uonbi.ac.ke/sites/default/files/mathai.pdf|publisher=യൂണിവേഴ്സിറ്റി കോളേജ് ഓഫ് നെയ്റോബി|accessdate=02 ജൂൺ 2014}}</ref> ഉടൻ തന്നെ യൂണിവേഴ്സിറ്റി കോളേജ് ഓഫ് നെയ്റോബിയിലെ ഒരു പ്രൊഫസറുടെ കൂടെ ഗവേഷണ സഹായിയായി ജോലിയിൽ പ്രവേശിച്ചു.<ref>[[#wm07|അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്]] പുറം 94-95</ref>
വരി 39:
==പൊതുപ്രവർത്തനം,രാഷ്ട്രീയം 1972–1977==
1974 ൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റി കോളേജിൽ ഒരു അദ്ധ്യാപികയായി ഔദ്യോഗിക ജീവിതം ആരംഭിച്ചു, 1977 ൽ മൃഗചികിത്സാ വകുപ്പിൽ അസ്സോസ്സിയേറ്റു പ്രൊഫസ്സറായി. ഈ സ്ഥാനങ്ങളിലെത്തുന്ന ആദ്യത്തെ വനിത കൂടിയായിരുന്നു വങ്കാരി.<ref name=nobelprizebiogrophy1>{{cite web|title=വങ്കാരി മാതായ്, ബയോഗ്രഫി|url=http://archive.
===കുടുംബ പ്രശ്നങ്ങൾ 1977–1979===
1979 ൽ വങ്കാരി മാതായ് ഭർത്താവിൽ നിന്നും വിവാഹമോചിതയായി. സാധാരണ സ്ത്രീകളേക്കാൾ മാനസികമായി കരുത്തുള്ള ഒരു സ്ത്രീയാണ് വങ്കാരി, അതുകൊണ്ട് തന്നെ അവരെ നിയന്ത്രിക്കാൻ ബുദ്ധിമുട്ടാണെന്നായിരുന്നു ഈ വിവാഹമോചനത്തിനുള്ള കാരണമായി ഭർത്താവ് എംവാങ്കി കോടതിയിൽ പറഞ്ഞത. കൂടാതെ, മറ്റൊരു പാർലിമെന്റംഗവുമായുള്ള അനാശാസ്യ ബന്ധവും, എംവാങ്കി കോടതി മുറിയിൽ വങ്കാരിക്കെതിരേ ആരോപിക്കുകയുണ്ടായി. എംവാങ്കിക്കനുകൂലമായാണ് ന്യായാധിപൻ വിധി പ്രസ്താവിച്ചത്. വിധി വന്നു കുറച്ചു ദിവസങ്ങൾക്കുള്ളിൽ ഈ ന്യായാധിപൻ ഒരു കൈക്കൂലിക്കാരനായിരിക്കാമെന്ന് വങ്കാരി അഭിപ്രായപ്പെടുകയുണ്ടായി.<ref name=nytimes689>{{cite news|title=നെയ്റോബി ജേണൽ, സ്കൈസ്ക്രാപേഴ്സ് എനിമി ഡ്രോസ് എ ഡെയിലി ഡോസ് ഓഫ് സ്കോൺ|url=http://archive.
[[വിവാഹമോചനം]] അവർക്ക് ഒരു വൻ സാമ്പത്തിക ബാദ്ധ്യത വരുത്തിവെച്ചു. അഭിഭാഷകന്റെ ഫീസ്, മറ്റു ചെലവുകൾ കൂടാതെ കുട്ടികളുടെ വിദ്യാഭ്യാസം തുടങ്ങിയവ തന്റെ തുച്ഛമായ ശമ്പളത്തിൽ നിന്നും കണ്ടെത്തേണ്ടിയിരുന്നു. യുണൈറ്റഡ് നേഷൻസ് ഡെവലപ്പ്മെന്റ് പ്രോഗ്രാമിന്റെ ഭാഗമായി ആഫ്രിക്കയിൽ ഇക്കണോമിക് കമ്മീഷൻ ഫോർ ആഫ്രിക്ക എന്ന സംഘടനയിൽ വങ്കാരിക്ക് ഒരു ജോലി ലഭിച്ചു. [[ആഫ്രിക്ക|ആഫ്രിക്കയിലുടനീളം]] യാത്ര ചെയ്യേണ്ടുന്ന ഒരു ജോലിയായതിനാൽ അവർ കുട്ടികളെ അവരുടെ മുൻഭർത്താവിന്റെ അടുത്താക്കി ആ ജോലി സ്വീകരിക്കുകയാണുണ്ടായത്. കുട്ടികളെ കൃത്യമായ ഇടവേളകളിൽ അവർ സന്ദർശിച്ചിരുന്നു.1985 വരെ കുട്ടികൾ മുൻഭർത്താവിന്റെ കൂടെയാണ് വളർന്നത് <ref>[[#wm07|അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്]] പുറം 151-155</ref>
വരി 64:
ജനാധിപത്യത്തിനുവേണ്ടിയുള്ള സമരവുമായി വങ്കാരി മുന്നോട്ടുപോയി, 1992 ൽ പോലീസ് വങ്കാരിയെ അവരുടെ വീടു പൊളിച്ച് അറസ്റ്റ് ചെയ്തു. സർക്കാരിന്റെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്തുന്ന വാർത്തകൾ പ്രചരിപ്പിക്കുന്നു എന്നതായിരുന്നു അവരുടെ മേൽ ചുമത്തിയിരുന്ന കുറ്റം. വങ്കാരിക്കും സുഹൃത്തുക്കൾക്കും ജാമ്യം അനുവദിക്കാൻ, അന്താരാഷ്ട്രതലത്തിൽ നിന്നു തന്നെ സമ്മർദ്ദങ്ങൾ ഉണ്ടായി. ഒന്നര ദിവസത്തെ ജയിൽ വാസത്തിനുശേഷം, വങ്കാരിയും സഹപ്രവർത്തകരും ജയിൽ മോചിതരായി. 1992 നവംബറിൽ ഇവർക്കെതിരേ ചുമത്തിയ കുറ്റങ്ങളെല്ലാം സർക്കാർ പിൻവലിച്ചു.<ref>[[#wm07|അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്]] പുറം 208-215</ref>
രാഷ്ട്രീയ തടവുകാരെ ജയിലുകളിൽ നിന്നും വിട്ടയക്കണമെന്ന ആവശ്യവുമായി വങ്കാരിയും സഹപ്രവർത്തകരും, 28 ഫെബ്രുവരി 1992 ന് നിരാഹാര സമരം ആരംഭിച്ചു. മൂന്നാം ദിവസം, സർക്കാർ ഈ സമരത്തെ പോലീസിനെക്കൊണ്ടു നേരിട്ടു, വങ്കാരിയും മൂന്നു പ്രവർത്തകരും പോലീസിന്റെ മർദ്ദനമേറ്റ് ആശുപത്രിയിലായി.<ref name=newyorktimes>{{cite news|title=ലൈക്ക് എ ട്രീ, അൺബൗഡ്|url=http://archive.
ഇക്കാലയളവിൽ ഒട്ടേറെ പുരസ്കാരങ്ങൾ മാതായിയെ തേടിയെത്തി. 1991ൽ ഗോൾഡ്മാൻ എൻവിറോൺമെന്റൽ പുരസ്കാരം വങ്കായിക്കു ലഭിച്ചു. ഈ സമ്മാനജേതാവിനെക്കുറിച്ച് പ്രശസ്ത വാർത്താ ചാനലായ സി.എൻ.എൻ നടത്തിയ പ്രത്യേക പരിപാടി, പക്ഷേ കെനിയയിൽ സംപ്രേക്ഷണം ചെയ്യാൻ സർക്കാർ തയ്യാറായില്ല. 1992 ൽ [[ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ|ഐക്യരാഷ്ട്ര]] സഭയുടെ [[ഭൗമ ഉച്ചകോടി|ഭൗമ ഉച്ചകോടിയിൽ]] പങ്കെടുക്കാൻ പ്രസിഡന്റ് മോയിയും, വങ്കാരി മാതായിയും ക്ഷണിക്കപ്പെട്ടു. കെനിയയിലെ സ്ത്രീകളെ വഴിതെറ്റിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്ന വങ്കാരി മാതായിയെ ഉച്ചകോടിയിൽ പ്രസംഗിക്കാൻ അനുവദിക്കരുതെന്ന് [[കെനിയ|കെനിയൻ]] സർക്കാർ ഐക്യരാഷ്ട്ര സംഘടനയോട് ആവശ്യപ്പെട്ടുവെങ്കിലും, വങ്കാരി മാതായ് തന്നെയായിരുന്നു ഉച്ചകോടിയിലെ മുഖ്യ പ്രഭാഷക.<ref>[[#wm07|അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്]] പുറം 226-228</ref>
വരി 71:
1992 ൽ നടക്കാൻ പോവുന്ന പൊതു തിരഞ്ഞെടുപ്പിന്റെ മുന്നോടിയായി, പ്രതിപക്ഷ പാർട്ടികളോട് ഒരുമിച്ചു നിന്നു അഴിമതിരഹിതമായ ഒരു തിരഞ്ഞെടുപ്പിനു വേണ്ടി പ്രവർത്തിക്കാൻ വങ്കാരി ആഹ്വാനം ചെയ്തു. [[ഫോറം ഫോർ ദ റീസ്റ്റോറേഷൻ ഓഫ് ഡിമോക്രസി]] എന്ന സംഘടന ശിഥിലമായി, ഇത് ഭരണപക്ഷത്തിന് സഹായമാവുകയുള്ളൂ എന്ന് മറ്റു പലരേയും പോലെ വങ്കാരിക്കും മനസ്സിലായി. പ്രതിപക്ഷപാർട്ടികളെ ഒരുമിച്ചു നിറുത്തുവാൻ വേണ്ടി ഒരു പ്രസ്ഥാനം കെട്ടിപ്പെടുക്കാൻ വങ്കാരിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ തീരുമാനിച്ചു. ഇതിന്റെ ചെയർപേഴ്നായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത് വങ്കാരി മാതായിയെ ആയിരുന്നു. തിരഞ്ഞെടുപ്പിന്റെ സമയത്ത്, വങ്കാരിയും സമാനചിന്താഗതിക്കാരും ചേർന്ന്, [[മൂവ്മെന്റ് ഫോർ ഫ്രീ ആന്റ് ഫെയർ ഇലക്ഷൻ]] എന്നൊരു സംഘടന കൂടി രൂപീകരിച്ചു, എന്നിരിക്കിലും അവർ മുന്നിൽകണ്ട ലക്ഷ്യംപോലെ പ്രതിപക്ഷ പാർട്ടികൾ ഒരുമിക്കാൻ തയ്യാറായില്ല, ഭരണപക്ഷം വീണ്ടും അധികാരത്തിൽ തിരിച്ചെത്തി.<ref>[[#wm07|അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്]] പുറം 230-235</ref>
1993 ൽ [[കെനിയ|കെനിയയിൽ]] ഒട്ടാകെ, വംശീയ പ്രക്ഷോഭങ്ങൾ പൊട്ടിപടർന്നു. സർക്കാരിന്റെ അറിവോടെയാണ് ഇതെല്ലാം സംഭവിക്കുന്നതെന്നായിരുന്നു വങ്കാരിയുടെ ആരോപണം. അക്രമങ്ങൾ നടന്ന എല്ലായിടത്തും വങ്കാരി ഓടിയെത്തി, അവരോടെല്ലാം ഇതവസാനിപ്പിക്കാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടു. അവരുടെ ശ്രമങ്ങൾ ഫലപ്രാപ്തിയിലെത്തുന്നതിനു മുമ്പു തന്നെ സർക്കാർ അതെല്ലാം തടയുകയായിരുന്നു. അക്രമം നടന്ന സ്ഥലങ്ങളിൽ പ്രവേശിക്കുന്നതിൽ നിന്നും ഇത്തരം പ്രവർത്തകരെ സർക്കാർ വിലക്കി. [[കലെഞ്ജിൻസ്]] എന്ന ഗോത്രവർഗ്ഗക്കാരെ ആക്രമിക്കുവാൻ, വങ്കാരി തന്റെ സ്വന്തം ഗോത്രമായി കിക്കുയുക്കാരെ പ്രേരിപ്പിച്ചു എന്ന് സർക്കാർ പ്രസ്താവിച്ചു.<ref name=allblackwomen>{{cite news|title=ദ ലൈഫ് ഓഫ് വങ്കാരി മുത മാതായ്|url=http://archive.
1997 ലെ പൊതുതിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ പ്രതിപക്ഷ കക്ഷികളോട് ഒരുമിച്ചു നിൽക്കാൻ ആഹ്വാനം ചെയ്തതോടൊപ്പം തന്നെ, ഒരു നിയോജകമണ്ഡലത്തിൽ നിന്നും മത്സരിക്കാനും വങ്കാരി തയ്യാറായി. ലിബറൽ പാർട്ടിയുടെ സ്ഥാനാർത്ഥിയായി പ്രസിഡന്റ് സ്ഥാനത്തേക്കാണ് വങ്കാരി മത്സരിച്ചത്. വങ്കാരി, രാഷ്ട്രീയത്തിൽ നിന്നും ഒഴിഞ്ഞു നിന്ന്, ഗ്രീൻബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനവുമായി മാത്രം മുന്നോട്ടു പോകുന്നതായിരിക്കും നല്ലതെന്ന്, അവരുടെ അഭ്യുദയകാംക്ഷികളും, പ്രമുഖരും അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കുറച്ചു വോട്ടുകൾ മാത്രമാണ് അവർക്ക് നേടാൻ കഴിഞ്ഞത്, ദയനീയമായി പരാജയപ്പെടുകയായിരുന്നു.<ref>[[#wm07|അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്]] പുറം 254-259</ref>
1998 ൽ [[നയ്റോബി|നെയ്റോബിക്കടുത്തുള്ള]] കറൂറ വനങ്ങളിലെ സർക്കാരിന്റെ അധീനതയിലുള്ള ഏക്കറു കണക്കിനു ഭൂമി അനധികൃതമായി സ്വകാര്യവ്യക്തികൾക്കു പതിച്ചു നൽകാനുള്ള സർക്കാരിന്റെ ശ്രമങ്ങൾക്കെതിരേ വങ്കാരി സമരവുമായി മുന്നിട്ടിറങ്ങി. കറൂറ വനങ്ങളിൽ കൂടുതൽ മരങ്ങൾ വെച്ചു പിടിപ്പിച്ചും, സർക്കാരിനും, പത്രമാധ്യമങ്ങൾക്കും കത്തുകൾ അയച്ചും അവർ പ്രക്ഷോഭം ശക്തമാക്കി. 1999 ജനുവരി 8 ന് കറൂറ വനപ്രദേശത്ത് മരങ്ങൾ വെച്ചു പിടിപ്പിക്കാനുള്ള ഗ്രീൻബെൽറ്റ് പ്രവർത്തകരുടെ ശ്രമത്തെ വനത്തിന്റെ സുരക്ഷക്കായി നിയോഗിച്ചിരുന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥർ തടയുകയും, പ്രവർത്തകരെ ക്രൂരമായി മർദ്ദിക്കുകയും ചെയ്തു. തങ്ങളെ ആക്രമിച്ചവർക്കെതിരേ വങ്കാരിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ പോലീസിൽ പരാതി നൽകിയെങ്കിലും, അക്രമികളെ അറസ്റ്റു ചെയ്യാൻ പോലീസ് വിസമ്മതിച്ചു. ഈ സംഭവം, കെനിയൻ സർക്കാരിനെതിരേ അന്തർദ്ദേശീയ തലത്തിൽ വിമർശനത്തിനു കാരണമായി. <ref>[[#wm07|അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്]] പുറം 261-270</ref><ref name=bbc201999>{{cite news|title=ഈസ്റ്റ് ആഫ്രിക്ക - ദ വീക്ക് ഇൻ റിവ്യൂ|url=http://archive.is/VXp2e|publisher=ബി.ബി.സി|date=20 ജനുവരി 1999|accessdate=07 ജൂൺ 2014}}</ref> വിദ്യാർത്ഥികൾ പ്രക്ഷോഭവുമായി രംഗത്തിറങ്ങി, പലയിടങ്ങളിലും അവർ പോലീസുമായി ഏറ്റുമുട്ടി. 1999 ഓഗസ്റ്റ് 16 വരെ സമരം നീണ്ടു നിന്നു, അവസാനം വനങ്ങൾ സ്വകാര്യവക്തികൾക്കു പതിച്ചു നൽകാനുള്ള സർക്കാരിന്റെ എല്ലാ നീക്കങ്ങളും ഉപേക്ഷിച്ചു എന്ന് പ്രസിഡന്റിന്റെ ഉറപ്പു ലഭിച്ചതോടെയാണ് സമരക്കാർ പിന്തിരിഞ്ഞത്.<ref>[[#wm07|അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്]] പുറം 270-271</ref><ref name=bbc1699>{{cite news|title=ആഫ്രിക്ക ആൻ എൻഡ് ടു അൺജസ്റ്റീസ് ലാൻഡ് ഡീൽസ്|url=http://archive.
2001 ൽ വീണ്ടും സർക്കാർ വനഭൂമി സ്വകാര്യവ്യക്തികൾക്കു നൽകാനായി ശ്രമം നടത്തിയെങ്കിലും, വങ്കാരി അവിടെയും സമരവുമായി അതിനെ തടയാനായി ഇറങ്ങി. ഈ അഴിമതിക്കെതിരേ പൊരുതാൻ പൊതുജനങ്ങളുടെ ഒപ്പു ശേഖരണം നടത്തുന്നതിനിടെ വങ്കാരി മാതായ് അറസ്റ്റിലായി. എന്നാൽ അന്താരാഷ്ട്ര സമ്മർദ്ദങ്ങളുടെ ഫലമായി, പിറ്റേ ദിവസം തന്നെ അവരെ കേസൊന്നുമെടുക്കാതെ വിട്ടയച്ചു. 2001 ജൂലൈ 07 ന് ഉഹുറു പാർക്കിൽ മരം നടാൻ ശ്രമിക്കുന്നതിനിടെ വീണ്ടും അറസ്റ്റിലായെങ്കിലും, പിറ്റേന്നു തന്നെ വിട്ടയച്ചു.<ref>[[#wm07|അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്]] പുറം 280-284</ref> 2002 ജനുവരിയിൽ യേൽ സർവ്വകലാശാലയിൽ അദ്ധ്യാപികയായി ജോലിയിൽ പ്രവേശിച്ചു. 2002 ജൂൺ വരെ അവിടെ തുടരുകയും, ഗ്രീൻബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനവുമായി മുന്നോട്ടുപോവുകയും ചെയ്തു.<ref>[[#wm07|അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്]] പുറം 284-285</ref>
വരി 85:
സ്ഥായിയായ വികസനം,ജനാധിപത്യം,സമാധാനം എന്നിവക്ക് ഇവർ നൽകിയ സംഭാവന പരിഗണിച്ച് 2004 ൽ [[നോബൽ സമ്മാനം|നോബൽ സമധാന സമ്മാനം]] തേടിയെത്തി.<ref>[[#wm07|അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്]] പുറം 291</ref><ref name=nobelprize2004>{{cite news|title=2004 സമാധാനത്തിനുള്ള നോബൽ പുരസ്കാരം|url=http://archive.is/a71jH|publisher=നോബൽ പുരസ്കാര സമിതി|accessdate=07 ജൂൺ 2014}}</ref> നോബൽ സമ്മാനം ലഭിക്കുന്ന ആദ്യ പരിസ്ഥിതിപ്രവർത്തക,ആദ്യ [[ആഫ്രിക്ക|ആഫ്രിക്കൻ]] വനിത എന്നീ ബഹുമതികളും ഇവർക്കുള്ളതാണ്.
==എയിഡ്സുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിവാദം==
[[ആഫ്രിക്ക|ആഫ്രിക്കൻ]] ജനതയെ ഇല്ലാതാക്കാൻ പാശ്ചാത്യ ശാസ്ത്രജ്ഞർ കണ്ടു പിടിച്ച ഒരു വൈറസാണ് [[എയ്ഡ്സ്]] എന്ന വങ്കാരിയുടെ അഭിപ്രായം ഏറെ വിവാദങ്ങൾക്ക് വഴിവെച്ചു.<ref name=radioeurope2>{{cite news|title=ആഫ്രിക്കാസ് ഫസ്റ്റ് നോബൽ ല്യൂറേറ്റ് അക്സപ്റ്റ് അവാർഡ് അമിഡ്സ് കോൺട്രോവേഴ്സി ഓവർ എയിഡ്സ്|url=http://archive.
==2005 മുതൽ -2011 വരെയുള്ള കാലഘട്ടം==
വരി 97:
==വങ്കാരി മാതായ് പുരസ്കാരം==
വനസംരക്ഷണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടു പ്രവർത്തിക്കുന്ന 14 അന്താരാഷ്ട്ര സംഘടനകളുടെ കൂട്ടായ്മയായ [[കൊളാബറേറ്റീവ് പാർട്ട്ണർഷിപ്പ് ഓൺ ഫോറസ്റ്റ്]] എന്ന പ്രസ്ഥാനം വങ്കാരി മാതായ്യുടെ പേരിൽ ഒരു അവാർഡ് പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്നു.<ref name=wangarimaathaiaward>{{cite web|title=വങ്കാരി മാതായ് പുരസ്കാരം|url=http://archive.
== പുരസ്കാരങ്ങളും, ബഹുമതികളും ==
വരി 105:
*1987: ഗ്ലോബൽ 500 റോൾ ഓഫ് ഹോണർ
*1991: ഗോൾഡ്മാൻ എൻവിറോൺമെന്റൽ പുരസ്കാരം
*1991: ആഫ്രിക്ക പ്രൈസ് ഫോർ ലീഡർഷിപ്പ് (ദ ഹങ്കർ പ്രൊജക്ട്) <ref name=apfl>{{cite web|title=ഓണറിംഗ് ആഫ്രിക്കാസ് ലീഡർഷിപ്പ്|url=http://archive.
*1993: എഡിൻബർഗ് മെഡൽ
*1993: ബെനഡക്ടിയൻ കോളേജ് ഓഫർമസ് മെഡൽ
|