ഗവ്രി ദേവി
ഇന്ത്യയിലെ രാജസ്ഥാനിൽ നിന്നുള്ള ഒരു ഇന്ത്യൻ നാടോടി ഗായികയായിരുന്നു ഗവ്രി ദേവി (ഗവാരി ബായി എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു) (ഏപ്രിൽ 14, 1920 - ജൂൺ 29, 1988). അവർ നാടോടി സംഗീതത്തിന്റെ ആലാപന ശൈലിയായ മാൻഡിന് പേരുകേട്ടതാണ്.[1][2][3]മന്ദ് ആലാപനം കൂടാതെ, തുംരി, ഭജൻ, ഗസൽ എന്നിവ അവർ പാടുമായിരുന്നു. രാജസ്ഥാനിലെ മാരു കോകില എന്നും അവർ അറിയപ്പെട്ടിരുന്നു.[1]കലയ്ക്കും സംഗീതത്തിനും നൽകിയ സംഭാവനകൾക്ക് രാജസ്ഥാൻ സർക്കാർ 2013-ൽ രാജസ്ഥാനിലെ പരമോന്നത സിവിലിയൻ ബഹുമതിയായ രാജസ്ഥാൻ രത്‌ന മരണാനന്തര ബഹുമതിയായി നൽകി അവരെ ആദരിച്ചു. [4] [5]
Gavri Devi | |
|---|---|
| ജനനം | Gavri Devi ഏപ്രിൽ 14, 1920 |
| മരണം | ജൂൺ 29, 1988 (പ്രായം 68) |
| ദേശീയത | Indian |
| മറ്റ് പേരുകൾ | Gavari Bai |
| തൊഴിൽ | Folk singer |
അറിയപ്പെടുന്ന കൃതി | Mand singing |
| പുരസ്കാരങ്ങൾ | Rajasthan Ratna (2013) Sangeet Natak Akademi Award(1986) |
20-ാം വയസ്സിൽ ജോധ്പൂരിൽ നിന്നുള്ള മോഹൻലാൽ ഗമേറ്റിയെ വിവാഹം കഴിച്ചു. അവർക്ക് ഒരു മകളുണ്ടായിരുന്നു. ജോധ്പൂർ മഹാരാജാവ് ഉമൈദ് സിങ്ങിൽ നിന്നും സംഗീതം പിന്തുടരാൻ അവർക്ക് പ്രോത്സാഹനം ലഭിച്ചു. ഒറീസ്സ, കർണാടക, മഹാരാഷ്ട്ര, ഗോവ, ബംഗാൾ, കേരളം, തമിഴ്‌നാട് തുടങ്ങിയ സംസ്ഥാനങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ ഇന്ത്യയിലുടനീളം അവർ സംഗീതം അവതരിപ്പിച്ചു.[1]
1957-ൽ ഗവ്രി ദേവി റേഡിയോയിലും ദൂരദർശനിലും മന്ദ് ഗാനം എന്ന പരിപാടി അവതരിപ്പിക്കാൻ തുടങ്ങി. അത് വളരെ ജനപ്രിയമായി. രാജസ്ഥാൻ സർക്കാരിന്റെ ടൂറിസം വകുപ്പ് എല്ലാ വർഷവും സംഘടിപ്പിക്കുന്ന ചടങ്ങിൽ മന്ദ് ഗാനത്തിന്റെ പരിപാടി അവർ അവതരിപ്പിച്ചു. 1983-ൽ റഷ്യയിലെ മോസ്‌കോയിൽ ഇന്ത്യ സംഘടിപ്പിച്ച ഫെസ്റ്റിവൽ ഓഫ് ഇന്ത്യയിൽ കേസരിയ ബാലം ആവോ ഹമാരേ ദേസ് എന്ന തന്റെ പ്രത്യേക പ്രകടനം അവർ നടത്തി.[1] 1980-ൽ ഹൂസ് ഹൂ ഇൻ ഏഷ്യയിൽ അവർ പട്ടികയിൽ ഇടംപിടിച്ചു.[6]
1986-ൽ, ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റ് അവരെ സംഗീത നാടക അക്കാദമി അവാർഡ് നൽകി ആദരിച്ചു. നാടോടി സംഗീതത്തിലെ അവരുടെ സംഭാവനയ്ക്ക് അഭ്യാസിക കലാകാരന്മാർക്ക് നൽകുന്ന ഏറ്റവും ഉയർന്ന ഇന്ത്യൻ അംഗീകാരമാണിത്.[7]അന്നത്തെ ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രപതി ആർ. വെങ്കിട്ടരാമനാണ് പുരസ്കാരം നൽകിയത്.[1] ഗവ്രി ദേവി 1988 ജൂൺ 29-ന് അന്തരിച്ചു.[8]
അവലംബം
തിരുത്തുക- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Sharma, Nandkishor (June 29, 2020). "हजारों दुख सहे लेकिन मांड गायकी से बनाई देश-दुनिया में पहचान". Patrika.com.
- ↑ Rājasthāna vārshikī. 1997. p. 9.
- ↑ Rāmasiṃha Solaṅkī; Sukhvir Singh Gahlot (1997). Jodhapura mahilā samāja [लोक संगीत गायिका गवरी देवी]. Jodhapura Mahilā Samāja. p. 16, 17, 18.
- ↑ "Rajsthan Ratan award for 2013". Ibn live. 16 August 2013. Archived from the original on 24 September 2013. Retrieved 16 August 2013.
- ↑ "Gavri Devi gets Rajasthan Ratna Award 2013". Rajasthan gk.net. September 2, 2013.
- ↑ Nāṭāṇī, Kamaleśa Kumāra (1999). Rājasthāna jñāna kosha. Jain Prakash Mandir Publication. p. 20.
- ↑ "Sangeet Natak Akademi Puraskar (Akademi Awards)". Sangeetnatak.org. July 27, 2011. Archived from the original on 2011-10-02.
- ↑ "मांड गायिका गवरी नहीं रहीं" (in Hindi). Dainik Jagran. June 30, 1988.
{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link)