ഉപരി ഹിമാലയം / ട്രാൻസ്-ഹിമാലയം / "ഗാംഗ്ഡിസ് - നൈൻചെൻ തങ്‌ലാ ശ്രേണി" (ചൈനീസ്: 冈底斯-念青唐古拉山脉; പിൻയിൻ: Gāngdǐsī-NiànǠnqīnq106) ചൈന, ഇന്ത്യ, നേപ്പാൾ എന്നിവിടങ്ങളിലെ ശ്രേണി, പ്രധാന ഹിമാലയൻ പർവതനിരകൾക്ക് സമാന്തരമായി പടിഞ്ഞാറ്-കിഴക്ക് ദിശയിൽ വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നു.[1] ടിബറ്റൻ പീഠഭൂമിയുടെ തെക്കേയറ്റത്ത് യാർലുങ് സാങ്‌പോ നദിക്ക് വടക്ക് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ട്രാൻസ്‌ഷിമലയ, പടിഞ്ഞാറ് ഗാംഗ്‌ഡൈസ് പർവതനിരകളും കിഴക്ക് നൈൻചെൻ താങ്‌ല പർവതനിരകളും ചേർന്നതാണ്.

Transhimalaya
(Gangdise – Nyenchen Tanglha range,
Hedin Mountains)
Part of the Nyenchen Tanglha range in the Trans himalayas
ഉയരം കൂടിയ പർവതം
PeakMount Nyenchen Tanglha
Elevation7,162 മീ (23,497 അടി)
വ്യാപ്തി
നീളം1,600 കി.മീ (990 മൈ)
ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ പ്രത്യേകതകൾ
StateTibet
Range coordinates30°23′00″N 90°34′31″E / 30.383427°N 90.5752890°E / 30.383427; 90.5752890
Parent rangeAlpine orogeny, Tibetan Plateau (perimeter range)

20-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ സ്വീഡിഷ് ഭൂമിശാസ്ത്രജ്ഞനായ സ്വെൻ ഹെഡിനാണ് ട്രാൻസ്ഷിമലയ എന്ന പേര് ആദ്യമായി അവതരിപ്പിച്ചത്.[2] 1952-ൽ കൊളംബിയ ലിപ്പിൻകോട്ട് ഗസറ്റിയർ ട്രാൻഷിമാലയയെ വിശേഷിപ്പിച്ചത്, "അടയാളരേഖയോ കേന്ദ്ര വിന്യാസമോ കൂടാതെ നദികളുടെ വിഭജനവുമില്ലാത്ത" "തെറ്റായ നിർവചിക്കപ്പെട്ട പർവതപ്രദേശം" എന്നാണ്. കൂടുതൽ ആധുനിക ഭൂപടങ്ങളിൽ പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്തുള്ള കൈലാസ് പർവതനിര (ഗാങ്ഡിസെ അല്ലെങ്കിൽ കാങ്-ടു-സെ ഷാൻ) കിഴക്ക് നൈൻചെൻ താങ്‌ല ശ്രേണിയിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി കാണിച്ചിരിക്കുന്നു.[3]

പർവത നിരകൾ

തിരുത്തുക

ജിയോളജി

തിരുത്തുക

മറ്റ് ഹിമാലയൻ പർവതനിരകളിൽ നിന്ന് ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായി വ്യത്യസ്തമാണ് ട്രാൻഷിമാലയങ്ങൾ. ഇന്ത്യൻ, യുറേഷ്യൻ ഫലകങ്ങളുടെ കൂട്ടിയിടിയിൽ നിന്നുള്ള അവശിഷ്ടങ്ങൾ കീഴ്പെടുത്തിയാണ് അവ രൂപംകൊണ്ടത്. മുകളിലെ ക്രിറ്റേഷ്യസിലാണ് രൂപപ്പെട്ടത്, യുവ പ്രദേശങ്ങൾ ഇയോസീനിൽ രൂപപ്പെട്ടുവെന്നാണ് കരുതപ്പെടുന്നത്.[2]

കാലാവസ്ഥ

തിരുത്തുക

ട്രാൻഷിമലയിൽ പൊതുവെ തണുത്തതും വരണ്ടതുമായ പർവത കാലാവസ്ഥയാണ് ഉള്ളത്. ഉദാഹരണത്തിന്, ഇന്ത്യയിലെ ഹിമാചൽ പ്രദേശിലെ സ്പിതി മേഖലയിൽ ഏകദേശം 170 മില്ലിമീറ്റർ മഴ ലഭിക്കുന്നു.[4] എന്നിരുന്നാലും, നേപ്പാളിലെ മുസ്താങ് ജില്ലയിൽ നടത്തിയ പഠനങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ട്രാൻസ്ഷിമലയകളെ പ്രതിവർഷം 0.13 ഡിഗ്രി എന്ന തോതിൽ ചൂടാക്കുന്നു എന്നാണ്.[5]

ജൈവവൈവിധ്യം

തിരുത്തുക

ട്രാൻഷിമലയിൽ പൊതുവെ പൊക്കം കുറഞ്ഞ സ്പീഷിസ് വൈവിധ്യം (സസ്യങ്ങളുടെ കവർ) ഉണ്ട്, അവയെ വരണ്ട ആൽപൈൻ സ്റ്റെപ്പുകളായി തരംതിരിക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, സ്പിതി മേഖലയിൽ നടത്തിയ ഒരു പഠനത്തിൽ 23 ഔഷധ സസ്യങ്ങൾ കണ്ടെത്തി. ഈ പ്രദേശത്ത് മുമ്പ് നടത്തിയ സർവേകളിൽ ആകെ 800-ലധികം ഇനം വാസ്കുലർ സസ്യങ്ങൾ കണ്ടെത്തിയിരുന്നു.[4]

ഒരുകാലത്ത് വംശനാശഭീഷണി നേരിട്ടിരുന്ന ഹിമപ്പുലി, യുറേഷ്യൻ ലിങ്ക്സ്, ടിബറ്റൻ ചെന്നായ, ചുവന്ന കുറുക്കൻ, ടിബറ്റൻ കുറുക്കൻ എന്നിവയുടെ ആവാസ കേന്ദ്രമാണ് ട്രാൻസ്ഷിമലയകൾ. പ്രാദേശിക സസ്യഭുക്കുകളിൽ അർഗാലി, ടിബറ്റൻ ഗസൽ, യൂറിയൽ, കാട്ടു കഴുത അല്ലെങ്കിൽ കിയാങ്, ഏഷ്യാറ്റിക് ഐബെക്സ്, യാക്ക്, ഭരൽ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു.[4]

സംഘർഷവും സംരക്ഷണവും

തിരുത്തുക

ടിബറ്റൻ ചെന്നായ, ഹിമപ്പുലി, ലിൻക്സ് എന്നിവ ഇന്ത്യയിലെ ലഡാക്ക് മേഖലയിലെ കന്നുകാലികളുടെ പ്രധാന വേട്ടക്കാരാണ്. ആട്, ചെമ്മരിയാട്, യാക്ക്, കുതിര എന്നിവയായിരുന്നു അവരുടെ ഏറ്റവും സാധാരണമായ ഇര.[6] നേപ്പാളിലെ മുസ്താങ്ങിൽ, വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന താപനിലയും മഞ്ഞുവീഴ്ചയും കൃഷിക്ക് ലഭ്യമായ പ്രദേശം കുറയ്ക്കുന്നു. ഗ്രാമീണരെ മാറ്റിപ്പാർപ്പിക്കാൻ നിർബന്ധിതരാക്കുകയും പുൽമേടുകളും വനമേഖലയും കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഭരൽ താഴ്ന്ന പ്രദേശങ്ങളിലേക്ക് മാറുന്നതിനും അവിടെ അവർ വിളകൾ ആക്രമിക്കുന്നതിനും ഇത് കാരണമായി. ഇത് ഹിമപ്പുലികളെ മനുഷ്യവാസ കേന്ദ്രങ്ങളിലേക്ക് ആകർഷിക്കുന്നു. അവിടെ അവ കന്നുകാലികളെ ഇരയാക്കുന്നു..[5]

മറുവശത്ത്, പല വന്യ സസ്യഭുക്കുകളും കന്നുകാലികളാൽ മത്സരിച്ച് സ്ഥാനഭ്രഷ്ടരാക്കപ്പെടുന്നു..[7][8] കഴിഞ്ഞ സഹസ്രാബ്ദത്തിലോ അതിലധികമോ മനുഷ്യവാസത്തിനിടയിൽ ട്രാൻഷിമലയക്ക് നാല് വന്യ സസ്യഭുക്കുകൾ നഷ്ടപ്പെട്ടതായി ചരിത്രപരമായ ഒരു വിശകലനം സൂചിപ്പിക്കുന്നു.[9] ട്രാൻഷിമലയുടെ പല ഭാഗങ്ങളും ഇപ്പോൾ സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ചൈനയിലെ കാൻഗ്രിൻബോക് നാഷണൽ ഫോറസ്റ്റ് പാർക്ക്, പിൻ വാലി നാഷണൽ പാർക്ക് (675 ചതുരശ്ര കി.മീ.), കിബ്ബർ വന്യജീവി സങ്കേതം (1400 ച. കി.മീ.), ഇന്ത്യയിലെ നേപ്പാൾ അന്നപൂർണ കൺസർവേഷൻ ഏരിയയുടെ ചില ഭാഗങ്ങൾ (7,629 ച. കി.മീ.) എന്നിവ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. [4] സ്പീഷിസ് വൈവിധ്യം സംരക്ഷിക്കുന്നതിനു പുറമേ, ട്രാൻഷിമലയൻ പുൽമേടുകൾ പുനഃസ്ഥാപിക്കുന്നത് മണ്ണിൽ കൂടുതൽ കാർബൺ കുടുക്കി, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെ ലഘൂകരിക്കുന്നതായി കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.[10]

ചിത്രശാല

തിരുത്തുക
  1. Hedin, Sven (1910). Trans-Himalaya. Nature, pp. 367–369.
  2. 2.0 2.1 Debon, Francois (1986). "The Four Plutonic Belts of the Transhimalaya-Himalaya: a Chemical, Mineralogical, Isotopic, and Chronological Synthesis along a Tibet-Nepal Section". Journal of Petrology. 27 (1): 219–250. CiteSeerX 10.1.1.1018.511. doi:10.1093/petrology/27.1.219. Retrieved 22 June 2022.
  3. Allen 2013, പുറം. 142.
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 Kala, Chandra Prakash (2000). "Status and conservation of rare and endangered medicinal plants in the Indian trans-Himalaya". Biological Conservation. 93 (3): 371–9. doi:10.1016/S0006-3207(99)00128-7.
  5. 5.0 5.1 Aryal, Achyut (2013). "Impact of climate change on human-wildlife-ecosystem interactions in the Trans-Himalaya region of Nepal" (PDF). Theor Appl Climatol. 115 (3–4). Wien: Springer-Verlag: 517. Bibcode:2014ThApC.115..517A. doi:10.1007/s00704-013-0902-4. S2CID 120932741. Retrieved 22 June 2022.
  6. Namgail, Tsewang (2007). "Carnivore-Caused Livestock Mortality in Trans-Himalaya". Environ Manage. 39 (4). Springer: 490–496. doi:10.1007/s00267-005-0178-2. PMID 17318699. S2CID 30967502.
  7. Mishra, Charudutt (2004). "Competition between domestic livestock and wild bharal Pseudois nayaur in the Indian Trans-Himalaya". Journal of Applied Ecology. 41 (2). British Ecological Society: 344–354. doi:10.1111/j.0021-8901.2004.00885.x.
  8. Mishra, Charudutt (2001). High-altitude survival: Conflicts between pastoralism and wildlife in the Trans-Himalaya (in English and Dutch). The Netherlands: Wageningen University.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  9. Mishra, Charudutt (2002). "A theoretical analysis of competitive exclusion in a Trans-Himalayan large-herbivore assemblage". Animal Conservation. 5 (3): 251–258. doi:10.1017/S1367943002002305. S2CID 55372179.
  10. Wang, Dangjun (2022). "Responses of soil microbial metabolic activity and community structure to different degraded and restored grassland gradients of the Tibetan Plateau". Frontiers in Plant Science. 13: 770315. doi:10.3389/fpls.2022.770315. PMC 9024238. PMID 35463442.
"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ഉപരി_ഹിമാലയം&oldid=4093598" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്