ആർഡെം പറ്റപൗഷ്യൻ
ഒരു ലെബനീസ്-അമേരിക്കൻ മോളിക്യുലർ ബയോളജിസ്റ്റും കാലിഫോർണിയയിലെ ലാ ജൊല്ലയിലെ സ്ക്രിപ്സ് റിസർച്ചിലെ അർമേനിയൻ വംശജനായ ന്യൂറോ ശാസ്ത്രജ്ഞനുമാണ് ആർഡെം പറ്റപൗഷ്യൻ (Armenian: Արտեմ Փաթափութեան ; അറബി: آرديم باتابوتيان ; ജനനം 1967). 2021 ൽ വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിനുള്ള നോബൽ സമ്മാനം അദ്ദേഹം ഡേവിഡ് ജൂലിയസിനോടൊപ്പം നേടി.[1]
Ardem Patapoutian | |
|---|---|
| ജനനം | 1967 (വയസ്സ് 56–57) Beirut, Lebanon |
| തൊഴിൽ |
|
| പുരസ്കാരങ്ങൾ | Nobel Prize for Medicine (2021) |
| Academic background | |
| Education | |
| Academic work | |
| Institutions | Scripps Research |
വിദ്യാഭ്യാസം തിരുത്തുക
1986 ൽ അമേരിക്കയിലേക്ക് കുടിയേറുന്നതിനുമുമ്പ് പറ്റാപൗഷ്യൻ അമേരിക്കൻ യൂണിവേഴ്സിറ്റി ഓഫ് ബെയ്റൂട്ടിൽ ചേർന്നു. 1990 ൽ ലോസ് ഏഞ്ചൽസിലെ കാലിഫോർണിയ സർവകലാശാലയിൽ നിന്ന് കോശ - വികസന ജീവശാസ്ത്രത്തിൽ ബിരുദം നേടി. 1996 ൽ കാലിഫോർണിയ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ടെക്നോളജിയിൽ നിന്ന് ബയോളജിയിൽ പിഎച്ച്ഡിയും നേടി. പോസ്റ്റ്ഡോക്ടറൽ ഫെലോ എന്ന നിലയിൽ, പറ്റാപൗഷ്യൻ സാൻ ഫ്രാൻസിസ്കോയിലെ കാലിഫോർണിയ സർവകലാശാലയിൽ ലൂയിസ് എഫ്. റെയ്‌ചാർഡിനൊപ്പം ജോലി ചെയ്തു. 2000 -ൽ അദ്ദേഹം സ്ക്രിപ്സ് റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിൽ അസിസ്റ്റന്റ് പ്രൊഫസറായി. 2000 നും 2014 നും ഇടയിൽ അദ്ദേഹത്തിന് നോവാർട്ടിസ് റിസർച്ച് ഫൗണ്ടേഷനിൽ ഒരു അധിക ഗവേഷണ സ്ഥാനവും ഉണ്ടായിരുന്നു. 2014 മുതൽ പറ്റാപൗഷ്യൻ ഹോവാർഡ് ഹ്യൂസ് മെഡിക്കൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിന്റെ (HHMI) ഒരു അന്വേഷകനാണ്.[2]
ഗവേഷണവും കരിയറും തിരുത്തുക
പറ്റാപൗഷ്യന്റെ ഗവേഷണം താപനില-സ്പർശ-ജൈവ റിസപ്റ്ററുകളെപ്പറ്റിയാണ്.[3] വിട്ടുമാറാത്ത വേദന ഉൾപ്പെടെയുള്ള വിവിധ രോഗങ്ങളുടെ ചികിത്സ വികസിപ്പിക്കാൻ ഈ അറിവ് ഉപയോഗിക്കുന്നു.[4] ചൂടും തണുപ്പും മെക്കാനിക്കൽ ശക്തികളും എങ്ങനെയാണ് നാഡീ പ്രേരണകൾ ഉണ്ടാക്കുന്നതെന്ന് മനസ്സിലാക്കാൻ ഈ കണ്ടെത്തലുകൾ സാധ്യമാക്കി.[4] സെൻസറുകളുടെ സിഗ്നൽ ട്രാൻസ്ഡക്ഷൻ അദ്ദേഹം ഗവേഷണം ചെയ്യുന്നു. താപനില, മെക്കാനിക്കൽ ശക്തികൾ അല്ലെങ്കിൽ വർദ്ധിച്ച കോശ-വ്യാപ്തം എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് സജീവമാകുന്ന പുതിയ അയോൺ ചാനലുകളെയും റിസപ്റ്ററുകളെയും തിരിച്ചറിയാൻ അദ്ദേഹം കാര്യമായ സംഭാവനകൾ നൽകി. ഈ അയോൺ ചാനലുകൾ താപനില സംവേദനം, സ്പർശം, പ്രോപ്രിയോസെപ്ഷൻ, വേദന സംവേദനം, വാസ്കുലർ ടോണിന്റെ നിയന്ത്രണം എന്നിവയിൽ മികച്ച പങ്ക് വഹിക്കുന്നുവെന്ന് കാണിക്കാൻ പറ്റാപൗഷ്യനും സഹപ്രവർത്തകർക്കും കഴിഞ്ഞു. മെക്കാനോസെൻസിറ്റീവ് അയോൺ ചാനലുകൾ (മെക്കാനൊട്രാൻസ്ഡക്ഷൻ) തിരിച്ചറിയുന്നതിനും ക്യാരക്ടറൈസ് ചെയ്യുന്നതിനും ഏറ്റവും പുതിയ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ഫങ്ഷണൽ ജെനോമിക്സ് ടെക്നിക്കുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു.[5][6][7][8][9]
അവാർഡുകളും ബഹുമതികളും തിരുത്തുക
ഗൂഗിൾ സ്‌കോളർ പ്രകാരം, പരാപൗഷ്യന് എച്-സൂചിക 68 ആണ്[10]സ്‌കോപ്പസ് പ്രകാരം 63 ൽ ഒന്നും[11] (മേയ് 2020 വരെ). 2016 മുതൽ സയൻസ് മുന്നേറ്റത്തിനുള്ള അമേരിക്കൻ അസോസിയേഷന്റെ ഫെലോ, 2017 മുതൽ നാഷണൽ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസസ് [12], 2020 മുതൽ അമേരിക്കൻ അക്കാദമി ഓഫ് ആർട്സ് ആൻഡ് സയൻസ് [13] 2017 -ൽ പറ്റാപൗഷ്യന് ഡബ്ല്യു.ആൽഡൻ സ്പെൻസർ അവാർഡ് ലഭിച്ചു, [14] 2019 -ൽ റോസൻസ്റ്റീൽ അവാർഡ്, [15] 2020 -ൽ ന്യൂറോ സയൻസിനുള്ള കാവ്ലി സമ്മാനം [16] കൂടാതെ BBVA ഫൗണ്ടേഷൻ ബയോളജി / ബയോമെഡിസിൻ ഫ്രോണ്ടിയേഴ്സ് അവാർഡ് എന്നിവയും ലഭിച്ചു.[17]
2021 -ൽ ഡേവിഡ് ജൂലിയസിനൊപ്പം താപനിലയ്ക്കും സ്പർശനത്തിനുമുള്ള റിസപ്റ്ററുകൾ കണ്ടെത്തിയതിന് അദ്ദേഹത്തിന് ഫിസിയോളജി അല്ലെങ്കിൽ മെഡിസിൻ നൊബേൽ സമ്മാനം ലഭിച്ചു. [3]
തിരഞ്ഞെടുത്ത പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങൾ തിരുത്തുക
- Syeda, Ruhma; Qiu, Zhaozhu; Dubin, Adrienne E.; Murthy, Swetha E.; Florendo, Maria N.; Mason, Daniel E.; Mathur, Jayanti; Cahalan, Stuart M.; Peters, Eric C. (2016-01-28). "LRRC8 Proteins Form Volume-Regulated Anion Channels that Sense Ionic Strength". Cell. 164 (3): 499–511. doi:10.1016/j.cell.2015.12.031. ISSN 1097-4172. PMC 4733249. PMID 26824658.
- Ranade, Sanjeev S.; Woo, Seung-Hyun; Dubin, Adrienne E.; Moshourab, Rabih A.; Wetzel, Christiane; Petrus, Matt; Mathur, Jayanti; Bégay, Valérie; Coste, Bertrand (December 2014). "Piezo2 is the major transducer of mechanical forces for touch sensation in mice". Nature (in ഇംഗ്ലീഷ്). 516 (7529): 121–125. doi:10.1038/nature13980. ISSN 1476-4687. PMC 4380172. PMID 25471886.
- Qiu, Zhaozhu; Dubin, Adrienne E.; Mathur, Jayanti; Tu, Buu; Reddy, Kritika; Miraglia, Loren J.; Reinhardt, Jürgen; Orth, Anthony P.; Patapoutian, Ardem (2014). "SWELL1, a Plasma Membrane Protein, Is an Essential Component of Volume-Regulated Anion Channel". Cell. Elsevier BV. 157 (2): 447–458. doi:10.1016/j.cell.2014.03.024. ISSN 0092-8674. PMC 4023864. PMID 24725410.
- Woo, Seung-Hyun; Ranade, Sanjeev; Weyer, Andy D.; Dubin, Adrienne E.; Baba, Yoshichika; Qiu, Zhaozhu; Petrus, Matt; Miyamoto, Takashi; Reddy, Kritika (6 April 2014). "Piezo2 is required for Merkel-cell mechanotransduction". Nature. Springer Science and Business Media LLC. 509 (7502): 622–626. doi:10.1038/nature13251. ISSN 0028-0836. PMC 4039622. PMID 24717433.
- Coste, Bertrand; Xiao, Bailong; Santos, Jose S.; Syeda, Ruhma; Grandl, Jörg; Spencer, Kathryn S.; Kim, Sung Eun; Schmidt, Manuela; Mathur, Jayanti (19 February 2012). "Piezo proteins are pore-forming subunits of mechanically activated channels". Nature. Springer Science and Business Media LLC. 483 (7388): 176–181. doi:10.1038/nature10812. ISSN 0028-0836. PMC 3297710. PMID 22343900.
- Kim, Sung Eun; Coste, Bertrand; Chadha, Abhishek; Cook, Boaz; Patapoutian, Ardem (19 February 2012). "The role of Drosophila Piezo in mechanical nociception". Nature. Springer Science and Business Media LLC. 483 (7388): 209–212. doi:10.1038/nature10801. ISSN 0028-0836. PMC 3297676. PMID 22343891.
- Coste, B.; Mathur, J.; Schmidt, M.; Earley, T. J.; Ranade, S.; Petrus, M. J.; Dubin, A. E.; Patapoutian, A. (2 September 2010). "Piezo1 and Piezo2 Are Essential Components of Distinct Mechanically Activated Cation Channels". Science. American Association for the Advancement of Science (AAAS). 330 (6000): 55–60. doi:10.1126/science.1193270. ISSN 0036-8075. PMC 3062430. PMID 20813920.
അവലംബം തിരുത്തുക
- ↑ "David Julius, Ardem Patapoutian win 2021 Nobel Prize in Medicine for discoveries of receptors for temperature and touch". India Today (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2021-10-04.
- ↑ "Ardem Patapoutian". www.kavliprize.org. March 12, 2021.
- ↑ 3.0 3.1 "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2021". NobelPrize.org (in അമേരിക്കൻ ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2021-10-04.
- ↑ 4.0 4.1 "Medizin-Nobelpreis – US-Forscher David Julius und Ardem Patapoutian ausgezeichnet". Deutschlandfunk (in ജർമ്മൻ). 15 April 2019. Archived from the original on 2021-10-04. Retrieved 4 October 2021.
- ↑ "Ardem Patapoutian". Scripps Research. Retrieved 4 October 2021.
- ↑ "Piezo channels in mechanotransduction: Sensory biology to disease – Ardem Patapoutian". Wu Tsai Neurosciences Institute. 17 December 2019. Retrieved 4 October 2021.
- ↑ Syeda, Ruhma; Xu, Jie; Dubin, Adrienne E; Coste, Bertrand; Mathur, Jayanti; Huynh, Truc; Matzen, Jason; Lao, Jianmin; Tully, David C (22 May 2015). "Chemical activation of the mechanotransduction channel Piezo1". eLife. eLife Sciences Publications, Ltd. 4. doi:10.7554/elife.07369. ISSN 2050-084X. PMC 4456433. PMID 26001275.
{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link) - ↑ Woo, Seung-Hyun; Lukacs, Viktor; de Nooij, Joriene C; Zaytseva, Dasha; Criddle, Connor R; Francisco, Allain; Jessell, Thomas M; Wilkinson, Katherine A; Patapoutian, Ardem (9 November 2015). "Piezo2 is the principal mechanotransduction channel for proprioception". Nature Neuroscience. Springer Science and Business Media LLC. 18 (12): 1756–1762. doi:10.1038/nn.4162. ISSN 1097-6256. PMC 4661126. PMID 26551544.
- ↑ Murthy, Swetha E.; Dubin, Adrienne E.; Patapoutian, Ardem (4 October 2017). "Piezos thrive under pressure: mechanically activated ion channels in health and disease". Nature Reviews Molecular Cell Biology. Springer Science and Business Media LLC. 18 (12): 771–783. doi:10.1038/nrm.2017.92. ISSN 1471-0072. PMID 28974772.
- ↑ ആർഡെം പറ്റപൗഷ്യൻ's publications indexed by Google Scholar
- ↑ "Patapoutian, Ardem". scopus.com (in ഇംഗ്ലീഷ്). Scopus.
- ↑ "Ardem Patapoutian". www.nasonline.org.
- ↑ "Members Elected in 2020". American Academy of Arts & Sciences.
- ↑ "The Thirty-Ninth Annual W. Alden Spencer Award and Lecture". Kavli Institute for Brain Science. June 4, 2020.
- ↑ "Lewis S. Rosenstiel Award for Distinguished Work in Basic Medical Research". www.brandeis.edu.
- ↑ "2020 Kavli Prize in Neuroscience". www.kavliprize.org. March 12, 2021.
- ↑ "Fundación BBVA". FBBVA.
പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ തിരുത്തുക
- Ardem Patapoutian, PhD at Scripps Research (scripps.edu)
- The Patapoutian Lab (patapoutianlab.org)
- CV Patapoutian Archived 2021-10-04 at the Wayback Machine.
- Ardem Patapoutian, PhD at Howard Hughes Medical Institute (hhmi.org)
- Ardem Patapoutian in Academic Tree (neurotree.org)
- ആർഡെം പറ്റപൗഷ്യൻ publications indexed by Google Scholar