അനുശാസനപർവ്വം

മഹാഭാരത ഗ്രന്ഥത്തിലെ പതിമൂന്നാമത്തെ അദ്ധ്യായമാണ് അനുശാസപർവ്വം.

ഈ പർവ്വത്തിനു രണ്ടു ഉപപർവ്വങ്ങളുണ്ട് . ദാനധർമ്മപർവ്വം , ഭീഷ്മസ്വർഗ്ഗാരോഹണപർവ്വം എന്നിവയാണവ . ശാന്തിപർവ്വത്തിന്റെ തുടർച്ചയായാണ് ഈ പർവ്വത്തെ വ്യാസൻ വിരചിച്ചിരിക്കുന്നതു . യുധിഷ്ഠിരൻ ഭീഷ്മാചാര്യരുടെ മുന്നിൽ ഉപദേശങ്ങൾ കേൾക്കുന്നതിനായി പോകുന്നതും , തുടർന്ന് ഭീഷ്മർ യുധിഷ്ഠിരന്റെ ഹൃദയവ്യഥ കുറയ്ക്കുന്നതിനായി നൽകുന്ന ഉപദേശങ്ങളുമാണ് ഇതിലെ ഉള്ളടക്കം . 168 അദ്ധ്യായങ്ങളാണ് അനുശാസന പർവ്വത്തിലുള്ളത് . ഭീഷ്മർ പറയുന്ന ധാരാളം കഥകളും ഉപകഥകളുമടങ്ങിയ ഈ പർവ്വം ഭൗതികവും ആത്മീയവുമായ ജ്ഞാനത്തിന്റെ ഒരു ഭണ്ഡാരമാണ് . അദ്ധ്യായം 149 , വിഷ്ണുസഹസ്രനാമത്തെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നതാണ് . ഭീഷ്മപിതാമഹന്റെ സ്വർഗ്ഗാരോഹണവും ഇതിൽ വിവരിച്ചിട്ടുണ്ട് .