വിക്കിപീഡിയ

റിഫ്രാക്റ്റീവ് സർജറി

കാഴ്ച വൈകല്യങ്ങൾ തിരുത്തുന്നതിനുള്ള ശസ്ത്രക്രിയ
(Refractive surgery എന്ന താളിൽ നിന്നും തിരിച്ചുവിട്ടതു പ്രകാരം)

കാഴ്ച വൈകല്യങ്ങൾ ഉള്ള രോഗികളിൽ കണ്ണട അല്ലെങ്കിൽ കോൺടാക്റ്റ് ലെൻസുകൾ ഒഴിവാക്കി മെച്ചപ്പെട്ട കാഴ്ച നൽകുന്നതിനു വേണ്ടി നടത്തുന്ന ശസ്ത്രക്രിയകളാണ് റിഫ്രാക്റ്റീവ് സർജറി എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നത്. ശസ്ത്രക്രിയയിലൂടെയുള്ള കോർണിയയുടെ പുനർ‌നിർമ്മാണം (കെരാറ്റോമൈലൂസിസ്), കണ്ണിനുള്ളിൽ ലെൻസ് സ്ഥാപിക്കൽ അല്ലെങ്കിൽ കണ്ണിലെ സ്വാഭാവിക ലെൻസ് മാറ്റിസ്ഥാപിക്കൽ എന്നിവ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. കോർണിയയുടെ വക്രത പുനർനിർമ്മിക്കുന്നതിനുള്ള ഇന്ന് ഏറ്റവും സാധാരണമായ രീതി എക്‌സൈമർ ലേസർ ഉപയോഗിക്കുന്നതാണ്. വിജയകരമായ റിഫ്രാക്റ്റീവ് നേത്ര ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്ക് ഹ്രസ്വദൃഷ്ടി (മയോപിയ), ദീർഘദൃഷ്ടി (ഹൈപ്പർ‌മെട്രോപ്പിയ/ഹൈപ്പറോപ്പിയ), വെള്ളെഴുത്ത് (പ്രെസ്ബയോപിയ), അസ്റ്റിഗ്മാറ്റിസം തുടങ്ങിയ സാധാരണ കാഴ്ച വൈകല്യങ്ങൾ കുറയ്‌ക്കാനോ പരിഹരിക്കാനോ കഴിയും.

Refractive surgery
Surgeon performing a photorefractive keratectomy (PRK)
Specialtyophthalmology optometry

ചരിത്രം തിരുത്തുക

 
I.Pallikaris നടത്തിയ ആദ്യത്തെ ലാസിക്ക് ശസ്ത്രക്രിയക്ക് ഉപയോഗിച്ച എക്സൈമർലേസർ

റിഫ്രാക്റ്റീവ് ശസ്ത്രക്രിയയുടെ സാധ്യതയെക്കുറിച്ചുള്ള ആദ്യത്തെ സൈദ്ധാന്തിക കൃതി 1885-ൽ നോർവേയിൽ നിന്നുള്ള നേത്രരോഗവിദഗ്ദ്ധനായ ഹൽമാർ ഓഗസ്റ്റ് ഷിയറ്റ്സ് പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു.[1] സൈനിക പൈലറ്റുമാരുടെ കാഴ്ച ശരിയാക്കാമെന്ന പ്രതീക്ഷയിൽ 1930 ൽ ജാപ്പനീസ് നേത്രരോഗവിദഗ്ദ്ധൻ സുട്ടോമു സാറ്റോ ഇത്തരത്തിലുള്ള ശസ്ത്രക്രിയ നടത്താൻ ആദ്യമായി ശ്രമിച്ചു. കോർണിയയിൽ റേഡിയൽ മുറിവുകൾ വരുത്തുക, 6 ഡയോപ്റ്ററുകൾ വരെ ശരിയാക്കുക എന്നിവയായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ സമീപനം. ഈ നടപടിക്രമം നിർഭാഗ്യവശാൽ ഉയർന്ന തോതിലുള്ള കോർണിയ നശീകരണത്തിന് കാരണമായതിനാൽ മെഡിക്കൽ സമൂഹം നിരസിച്ചു.

ആദ്യത്തെ പ്രാവീണ്യമുള്ള റിഫ്രാക്റ്റീവ് സർജറി ടെക്നിക് ആയ കെരറ്റോമൈല്യൂസിസ് 1963 ൽ ജോസ് ബാരാക്കർ തന്റെ ബാരക്വർ നേത്രരോഗ ക്ലിനിക്കിൽ (ബൊഗോട്ട, കൊളംബിയ) വികസിപ്പിച്ചെടുത്തു. 1980 ൽ സ്വിംഗർ യുഎസിൽ ആദ്യത്തെ കെരാറ്റോമിലൂസിസ് ശസ്ത്രക്രിയ നടത്തി. 1985-ൽ ക്രൂമിച്ചും സ്വിംഗറും നോൺ-ഫ്രീസ് കെരാറ്റോമിലൂസിസ് സാങ്കേതികത അവതരിപ്പിച്ചു, [2] പക്ഷെ ഇത് താരതമ്യേന കൃത്യതയില്ലാത്ത സാങ്കേതികതയായി തുടർന്നു.

1974-ൽ സ്യാറ്റ്സോ ഫിഡറോവ് റേഡിയൽ കെരട്ടോട്ടമി എന്ന ശസ്ത്രക്രിയ സോവിയറ്റ് യൂണിയനിൽ വികസിപ്പിച്ചു. റിഫ്രാക്റ്റീവ് പിശകുകൾ പരിഹരിക്കുന്നതിത് കോർണിയയിൽ നിരവധി മുറിവുകൾ വരുത്തുന്ന രീതിയാണ് ഇത്. ഡയമണ്ട് നൈഫ് ഉപയോഗിച്ചാണ് മുറിവുകൾ ഉണ്ടാക്കുന്നത്. ആർ‌കെ ഉപയോഗിച്ച് കോർണിയയിൽ പ്രത്യേക തരത്തിൽ മുറിവുകളുണ്ടാക്കി ഡോക്ടർമാർ ഹ്രസ്വദൃഷ്ടി, ദീർഘദൃഷ്ടി, അസ്റ്റിഗ്മാറ്റിസം എന്നിവ ശരിയാക്കുന്നു.

അതേസമയം, 1970 ൽ ഒരു സെനോൺ ഡൈമർ ഉപയോഗിച്ചും 1975 ൽ നോബിൾ ഗ്യാസ് ഹാലൈഡുകൾ ഉപയോഗിച്ചും നടത്തിയ പരീക്ഷണങ്ങളുടെ ഫലമായി എക്‌സൈമർ ലേസർ എന്ന തരം ലേസർ കണ്ടുപിടിച്ചു. എക്‌സൈമർ ലേസറുകൾ തുടക്കത്തിൽ വ്യാവസായിക ആവശ്യങ്ങൾക്കായി ആണ് ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്. 1980 ൽ, ഇൻഫോർമാറ്റിക്‌സ് ഉപകരണങ്ങൾക്കായി മൈക്രോചിപ്പുകളിൽ മൈക്രോസ്‌കോപ്പിക് സർക്യൂട്ടുകൾ നിർമ്മിക്കാൻ എക്‌സൈമർ ലേസർ ഉപയോഗിച്ച ഐ.ബി.എമ്മിലെ ശാസ്ത്രജ്ഞനായ രംഗസ്വാമി ശ്രീനിവാസൻ, കാര്യമായ താപ നാശനഷ്ടങ്ങളില്ലാതെ കൃത്യതയോടെ ജൈവ ടിഷ്യൂകൾ മുറിക്കാൻ എക്‌സൈമർ ഉപയോഗിക്കാമെന്ന് കണ്ടെത്തി. ഫലപ്രദമായ ബയോളജിക്കൽ കട്ടിംഗ് ലേസർ കണ്ടുപിടിച്ചതും അത് നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുള്ള കമ്പ്യൂട്ടറുകളുടെ വികസനവും പുതിയ റിഫ്രാക്റ്റീവ് സർജറി ടെക്നിക്കുകൾ വികസിപ്പിക്കാൻ പ്രാപ്തമാക്കി.

1983-ൽ, തിയോ സെഇലെർ ശ്രീനിവാസൻ എന്നിവരുമായി സഹകരിച്ച് കൊളംബിയ യൂണിവേഴ്സിറ്റി ശാസ്ത്രജ്ഞൻ സ്റ്റീഫൻ ട്രോകെൽ, ജർമ്മനിയിൽ ആദ്യ ഫോട്ടോറിഫ്രാക്റ്റീവ് കെരറ്റെക്ടമി നടത്തി.[3] ഈ സമീപനത്തിനുള്ള ആദ്യ പേറ്റന്റ് യുഎസ് പേറ്റന്റ് ഓഫീസ് 1989 ജൂൺ 20 ന് ഘോലം അലിക്ക് നൽകി, ഇത് പിന്നീട് ലാസിക് സർജറി എന്നറിയപ്പെട്ടു.[4] കോർണിയയിൽ ഒരു ഫ്ലാപ്പ് മുറിച്ച് കോർണിയൽ ബെഡ് തുറക്കുകയും, തുടർന്ന് എക്‌സൈമർ ലേസർ ഉപയോഗിച്ച് തുറന്നുകാണിക്കുന്ന ഉപരിതലത്തെ ആവശ്യമുള്ള ആകൃതിയിലേക്ക് മാറ്റുക, തുടർന്ന് ഫ്ലാപ്പ് തിരികെ വയ്ക്കുക എന്നിവ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. 1991 ൽ ക്രീറ്റ് സർവകലാശാലയും വർഡിനോയന്നിയൻ ഐയും ചേർന്നാണ് ലാസിക് സർജറി എന്ന പേര് ഉപയോഗിച്ചത്.[5]

ഐബി‌എമ്മിന് (1983) നൽകിയ അടിസ്ഥാന യുഎസ് പേറ്റന്റിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കി യുവി ലേസർ ഉപയോഗിച്ച് ജൈവ ടിഷ്യു അബ്ലേഷൻ നടത്തുന്ന ബ്രോഡ്-ബീം ലാസിക്ക്, പി‌ആർ‌കെ സാങ്കേതികവിദ്യകൾ എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പേറ്റന്റുകൾ 1990–1995 കാലഘട്ടത്തിൽ യു‌എസ്‌ കമ്പനികളായ വിസ്ക്സ്, സമ്മിറ്റ് എന്നിവയ്ക്ക് നൽകി.

1991 ൽ ചൈനീസ് ഭൗതികശാസ്ത്രജ്ഞൻ ജെ ടി ലിൻ, പിഎച്ച്ഡി. യ്ക്ക് നിലവിൽ ലാസിക്കിനായി ലോകമെമ്പാടും ഉപയോഗിക്കുന്ന ഫ്ലൈയിംഗ് സ്പോട്ട് സാങ്കേതികവിദ്യയ്ക്ക് യുഎസ് പേറ്റന്റ് ലഭിച്ചു.[6] ലാസിക്ക് നടപടിക്രമങ്ങളിൽ വികേന്ദ്രീകരണം തടയാൻ ഐ-ട്രാക്കിംഗ് ഉപകരണം ഉപയോഗിക്കുന്നതിനുള്ള ആദ്യത്തെ യുഎസ് പേറ്റന്റ് 1993 ൽ മറ്റൊരു ചൈനീസ് ഭൗതികശാസ്ത്രജ്ഞനായ ഡോ. എസ്. ലായ്ക്ക് നൽകി.

വിദ്യകൾ തിരുത്തുക

ഫ്ലാപ്പ് നടപടിക്രമങ്ങൾ തിരുത്തുക

ഭാഗിക ലാമെല്ലാർ കോർണിയ ഫ്ലാപ്പിന് കീഴിലാണ് എക്‌സൈമർ ലേസർ നടപടിക്രമങ്ങൾ നടത്തുന്നത്.

  • ഓട്ടോമേറ്റഡ് ലാമെല്ലാർ കെരാട്ടോപ്ലാസ്റ്റി (ALK): കോർണിയൽ ടിഷ്യുവിന്റെ നേർത്ത ഫ്ലാപ്പ് മുറിക്കാൻ ശസ്ത്രക്രിയാ വിദഗ്ധൻ മൈക്രോകെരാറ്റോം എന്ന ഉപകരണം ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഫ്ലാപ്പ് ഒരു വാതിൽ പോലെ ഉയർത്തുന്നു, വീണ്ടും മൈക്രോകെരാറ്റോം ഉപയോഗിച്ച് കോർണിയൽ സ്ട്രോമയിൽ നിന്ന് ടാർഗെറ്റുചെയ്‌ത ടിഷ്യു നീക്കംചെയ്യുന്നു, തുടർന്ന് ഫ്ലാപ്പ് തിരികെ വെക്കുന്നു.
  • ലാസിക്: കോർണിയൽ ടിഷ്യുവിന്റെ ഒരു ഫ്ലാപ്പ് മുറിക്കാൻ സർജൻ മൈക്രോകെരാറ്റോം അല്ലെങ്കിൽ ഫെംടോസെകണ്ട് ലേസർ ഉപയോഗിക്കുന്നു (സാധാരണയായി 100–180 മൈക്രോമീറ്റർ കനം). ഫ്ലാപ്പ് ഒരു വാതിൽ പോലെ ഉയർത്തുന്നു, പക്ഷേ ലാമെല്ലാർ കെരട്ടെക്റ്റമിയിൽ നിന്ന് വിപരീതമായി, എക്‌സൈമർ ലേസർ ഉപയോഗിച്ച് കോർണിയൽ സ്ട്രോമയിൽ നിന്ന് ടാർഗെറ്റുചെയ്‌ത ടിഷ്യു നീക്കംചെയ്യുന്നു. ഫ്ലാപ്പ് പിന്നീട് തിരികെ വെക്കുന്നു. ഒരു ഇൻട്രാലേസ് ബ്രാൻഡ് ഫെംടോസെകണ്ട് ലേസർ ഉപയോഗിച്ച് ഫ്ലാപ്പ് സൃഷ്ടിക്കുമ്പോൾ, ഈ രീതിയെ ഇൻട്രാലാസിക് എന്ന് വിളിക്കുന്നു; സീമെർ പോലുള്ള മറ്റ് ഫെം‌ടോസെകണ്ട് ലേസറുകളും സമാനമായി ഒരു ഫ്ലാപ്പ് സൃഷ്ടിക്കുന്നു. മെക്കാനിക്കൽ മൈക്രോകെരാറ്റോം അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള നടപടിക്രമങ്ങളേക്കാൾ ഫെംടോസെകണ്ട് ലേസർ ഉപയോഗത്തിന് ധാരാളം ഗുണങ്ങളുണ്ട്. അപൂർണ്ണമായ ഫ്ലാപ്പുകൾ, ബട്ടൺ‌ഹോളുകൾ അല്ലെങ്കിൽ എപ്പിത്തീലിയൽ എറോഷൻ പോലുള്ള മൈക്രോകെരാറ്റോമുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഫ്ലാപ്പ് സങ്കീർണതകൾ ഫെം‌ടോസെകണ്ട് ലേസർ നടപടിക്രമത്തിലൂടെ ഇല്ലാതാക്കുന്നു. [7] ബ്ലേഡിൽ നിന്നുള്ള സൂക്ഷ്മ ലോഹ ശകലങ്ങൾ ഇല്ലാതാവുന്നത് ലാമെല്ലാർ കെരാറ്റിറ്റിസിന്റെ അപകടസാധ്യത കുറയ്ക്കും.
  • റിഫ്രാക്റ്റീവ് ലെന്റിക്കുൾ എക്സ്ട്രാക്ഷൻ (ReLEx)

ഉപരിതല നടപടിക്രമങ്ങൾ തിരുത്തുക

കോർണിയൽ സ്ട്രോമയുടെ ഏറ്റവും മുൻ‌ഭാഗം ഇല്ലാതാക്കാൻ എക്‌സൈമർ ലേസർ ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഈ നടപടിക്രമങ്ങൾക്ക് സ്ട്രോമയിൽ മുറിക്കേണ്ട ആവശ്യമില്ല. എപ്പിത്തീലിയൽ ലെയർ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന രീതിയിൽ മാത്രമേ സർഫസ് അബ്ലേഷൻ രീതികൾ വ്യത്യാസപ്പെട്ടിട്ടുള്ളൂ.

  • ലോക്കൽ അനസ്തെറ്റിക് കണ്ണ് തുള്ളി മരുന്ന് ഉപയോഗിച്ച് സാധാരണയായി ചെയ്യുന്ന ഔട്ട്‌പേഷ്യന്റ് പ്രക്രിയയാണ് ഫോട്ടോറിഫ്രാക്റ്റീവ് കെരറ്റെക്ടമി (പിആർകെ). കമ്പ്യൂട്ടർ നിയന്ത്രിത എക്‌സൈമർ ലേസർ ഉപയോഗിച്ച് കോർണിയ സ്ട്രോമയിൽ നിന്ന് സൂക്ഷ്മ അളവിലുള്ള ടിഷ്യു നീക്കംചെയ്ത് കോർണിയയെ പുനർനിർമ്മിക്കുന്ന ഒരു തരം റിഫ്രാക്റ്റീവ് ശസ്ത്രക്രിയയാണിത്. ലാസിക്കിൽ നിന്നുള്ള വ്യത്യാസം എപിത്തീലിയത്തിന്റെ മുകളിലെ പാളി നീക്കംചെയ്യുന്നതാണ് (കൂടാതെ ഒരു ബാൻഡേജ് കോൺടാക്റ്റ് ലെൻസും ഉപയോഗിക്കുന്നു), അതിനാൽ ഒരു ഫ്ലാപ്പും സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുന്നില്ല. പി‌ആർ‌കെയുടെ വീണ്ടെടുക്കൽ സമയം ലാസിക്കിനേക്കാൾ ദൈർഘ്യമേറിയതാണ്, എന്നിരുന്നാലും അന്തിമഫലം (3 മാസത്തിനുശേഷം) ഏകദേശം സമാനമാണ്.
  • മനുഷ്യന്റെ നേത്ര കോർണിയയിലെ റിഫ്രാക്ഷൻ പിശകുകൾ പരിഹരിക്കുന്നതിനുള്ള ലേസർ സഹായത്തോടെയുള്ള നേത്ര ശസ്ത്രക്രിയയാണ് ട്രാൻസ്‍എപിത്തീലിയൽ ഫോട്ടോഫെറാക്റ്റീവ് കെരാറ്റെക്ടമി (ട്രാൻസ്പിആർകെ). കണ്ണിന്റെ ഒപ്റ്റിക്കൽ പവർ ശരിയാക്കാൻ കോർണിയ, എപിത്തീലിയം, അതിന്റെ കണക്റ്റീവ് ടിഷ്യു, സ്ട്രോമ എന്നിവയുടെ പുറം പാളി ഇല്ലാതാക്കാൻ ഇത് എക്‌സൈമർ ലേസർ ഉപയോഗിക്കുന്നു.
  • ലേസർ അസിസ്റ്റഡ് സബ്-എപിത്തീലിയം കെരാറ്റോമിലൂസിസ് (ലാസെക്) മറ്റൊരു റിഫ്രാക്റ്റീവ് പ്രക്രിയയാണ്, ഇതിൽ കോർണിയ സ്ട്രോമയിൽ നിന്ന് ടിഷ്യു ഇല്ലാതാക്കാൻ എക്‌സൈമർ ലേസർ ഉപയോഗിക്കുന്നു . ശസ്ത്രക്രിയാവിദഗ്ദ്ധൻ ഒരു ആൽക്കഹോൾ ലായനി ഉപയോഗിച്ച് എപ്പിത്തീലിയത്തിന്റെ നേർത്ത പാളി (സാധാരണയായി 50 മൈക്രോമീറ്റർ കനം) ട്രെഫിൻ ബ്ലേഡ് ഉപയോഗിച്ച് ഉയർത്തും.[8] കോർണിയയിൽ സ്ഥിരമായ ഫ്ലാപ്പ് അവശേഷിക്കുന്നില്ല. ഇതിന്റെ രോഗശാന്തി പ്രക്രിയയിൽ പി‌ആർ‌കെയുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്താവുന്ന അസ്വസ്ഥതകൾ ഉൾപ്പെടാം.
  • എപിത്തീലിയത്തിന്റെ മുകളിലെ പാളി നീക്കംചെയ്യുന്നതിന് (സാധാരണയായി 50 മൈക്രോമീറ്റർ കനം ഉള്ള) എപ്പി-കെരാട്ടോം (ട്രെഫിൻ ബ്ലേഡിനും മദ്യത്തിനും പകരം) ഉപയോഗിക്കുന്ന ലാസെക്കിന് സമാനമായ ഒരു പുതിയ സാങ്കേതികതയാണ് എപ്പി-ലാസിക്. ചില ആളുകൾ‌ക്ക് ഇത് സാധാരണ ലാസെക്കിനേക്കാൾ മികച്ച ഫലങ്ങൾ‌ നൽ‌കാൻ‌ കഴിയും, കാരണം ഇത് മദ്യത്തിൽ‌ നിന്നും നെഗറ്റീവ് ഇഫക്റ്റുകൾ‌ ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത ഒഴിവാക്കുന്നു.
  • പൂർണ്ണമായ ലേസർ സഹായത്തോടെയുള്ള ട്രാൻസ്-എപ്പിത്തീലിയൽ സമീപനത്തിലൂടെ കോർണിയയിലെ കൃത്രിമത്വം ഒഴിവാക്കുന്ന കോർണിയ ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്കുള്ള നൂതന തന്ത്രമാണ് കസ്റ്റമൈസ്ഡ് ട്രാൻസ്സെപിത്തീലിയൽ നോ-ടച്ച് (സി-ടെൻ). ഓരോ വ്യക്തിയുടെയും രൂപരൂപത്തിൽ സി-ടെൻ ആസൂത്രണം ചെയ്‌തിരിക്കുന്നതിനാൽ, റിഫ്രാക്റ്റീവ് മുതൽ ചികിത്സാ രീതി വരെയുള്ള വിവിധതരം കോർണിയ പാത്തോളജികളെ ചികിത്സിക്കാൻ ഇതിന് കഴിയും.[9] സി-ടെൻ ചിലപ്പോൾ അഡ്വാൻസ്ഡ് സർഫേസ് അബ്ളേഷൻ (ASA) എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു

കോർണിയ മുറിവുണ്ടാക്കൽ നടപടിക്രമങ്ങൾ തിരുത്തുക

  • 1974 ൽ റഷ്യൻ നേത്രരോഗവിദഗ്ദ്ധൻ സ്വ്യാറ്റോസ്ലാവ് ഫ്യോഡോറോവ് വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത റേഡിയൽ കെരാട്ടോടമി (ആർ‌കെ), കോർണിയയിൽ ഡയമണ്ട് കത്തി ഉപയോഗിച്ച് സ്പോക്ക് ആകൃതിയിലുള്ള മുറിവുകൾ ഉണ്ടാക്കുന്നു. ഇടത്തരം മുതൽ ഉയർന്ന ഡയോപ്റ്റർ ഹ്രസ്വദൃഷ്ടി അല്ലെങ്കിൽ അസ്റ്റിഗ്മാറ്റിസം കുറയ്ക്കാൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന ഈ രീതി നൂതന റിഫ്രാക്റ്റീവ് ശസ്ത്രക്രിയകളുടെ വരവോ ഉപയോഗത്തിലില്ലാതായി.
  • 13 ഡയോപ്റ്ററുകൾ വരെ ഉയർന്ന അളവിലുള്ള പത്തോളജിക്കൽ ആസ്റ്റിഗ്മാറ്റിസം ശരിയാക്കാൻ കോർണിയയുടെ ചുറ്റളവിൽ കർവിലിനർ മുറിവുകൾ ഇടുന്ന ആസ്റ്റിഗ്മാറ്റിക് കെരാട്ടോടോമി എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന ആർക്യുയേറ്റ് കെരാട്ടോടോമി (എകെ) ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഉയർന്ന പോസ്റ്റ്-കെരാട്ടോപ്ലാസ്റ്റി അസ്റ്റിഗ്മാറ്റിസം അല്ലെങ്കിൽ തിമിര ശസ്ത്രക്രിയാനന്തര അസ്റ്റിഗ്മാറ്റിസം തിരുത്തുന്നതിന് എകെ പലപ്പോഴും ഉപയോഗിക്കുന്നു. 
  • ഐറിസിന്റെ പുറം അരികിലുള്ള മുറിവുകളാണ് ലിംബൽ റിലാക്സിംഗ് മുറിവുകൾ (എൽ‌ആർ‌ഐ), ഇത് ചെറിയ അസ്റ്റിഗ്മാറ്റിസം (സാധാരണയായി 2 ഡയോപ്റ്ററുകളിൽ കുറവ്) ശരിയാക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഇത് പലപ്പോഴും ഇൻട്രാഒക്യുലർ ലെൻസ് ഇംപ്ലാന്റേഷനുമായി ചേർന്നാണ് നടത്തുന്നത്.

മറ്റ് നടപടിക്രമങ്ങൾ തിരുത്തുക

  • റേഡിയൽ തെർമോകെരാറ്റോപ്ലാസ്റ്റി എന്നറിയപ്പെടുന്ന റേഡിയൽ കെരാട്ടോകോഗ്യൂലേഷൻ 1985 ൽ സ്വ്യാറ്റോസ്ലാവ് ഫയോഡോറോവ് കണ്ടുപിടിച്ചതാണ്, ഇത് പ്യൂപ്പിളിന് ചുറ്റും പൊള്ളിച്ച് 8 അല്ലെങ്കിൽ 16 ചെറിയ വളയം ഇടുന്നതിലൂടെ ദീർഘദൃഷ്ടി ശരിയാക്കുന്നു. തിരഞ്ഞെടുത്ത തരം അസ്റ്റിഗ്മാറ്റിസത്തെ ചികിത്സിക്കാനും ഇത് ഉപയോഗിക്കാം. ഇപ്പോൾ ഈ രീതി സാധാരണയായി ലേസർ തെർമൽ കെരാട്ടോപ്ലാസ്റ്റി / ലേസർ തെർമോകെരാറ്റോപ്ലാസ്റ്റി എന്നിവയാൽ മാറ്റിസ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു.
  • ഒരു ഹോമിയം ലേസർ ഉപയോഗിച്ച് നടത്തുന്ന ഒരു നോൺ-ടച്ച് തെർമൽ കെരാടോപ്ലാസ്റ്റി ആണ് ലേസർ തെർമൽ കെരാടോപ്ലാസ്റ്റി (ഉയർന്ന ആവൃത്തിയിലുള്ള ഇലക്ട്രിക് പ്രോബ് ഉപയോഗിച്ച് നടത്തുന്ന താപ കെരാറ്റോപ്ലാസ്റ്റി). വെള്ളെഴുത്ത് അല്ലെങ്കിൽ 40 വയസ്സിനു ശേഷം വായനാ കാഴ്ച മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനും തെർമൽ കെരാട്ടോപ്ലാസ്റ്റി ഉപയോഗിക്കാം.
  • കുറഞ്ഞ അളവിലുള്ള മയോപിയ ചികിത്സയ്ക്കായി എഫ്ഡി‌എ അംഗീകരിച്ച രീതിയാണ് ഇൻട്രാസ്ട്രോമൽ കോർണിയൽ റിംഗ് സെഗ്‌മെന്റുകൾ (ഇന്റാക്സ്).
  • കണ്ണിനുള്ളിലെ സ്വാഭാവിക ലെൻസ് മാറ്റാതെെ കണ്ണിനുളളിൽ ഫേകിക് ഇൻട്രാക്യുലർ ലെൻസ് (PIOL) സ്ഥാപിച്ചും റിഫ്രാക്റ്റീവ് പിശകുകൾ തിരുത്താം. ഇംപ്ലാന്റബിൾ കൊളാമർ ലെൻസ് (ഐസി‌എൽ) എന്ന് വിളിക്കുന്ന ഒരു തരം പി‌ഒ‌എല്ലാണ് ഏറ്റവും പുതിയ തരം, ഇത് ബയോ കോംപാക്റ്റിബിൾ ഫ്ലെക്സിബിൾ ലെൻസ് ഉപയോഗിക്കുന്നു, ഇത് 3 മില്ലിമീറ്റർ മുറിവിലൂടെ കണ്ണിൽ ഉൾപ്പെടുത്താം. -0.5 മുതൽ −18 ഡയോപ്റ്ററുകൾ വരെയുള്ള മയോപിയയും ടോറിക് ഐസിഎൽ മോഡലുകൾക്ക് +0.5 മുതൽ +6.0 വരെയുള്ള സിലിണ്ട്രിക്കൽ ലെൻസ് പവറും ശരിയാക്കാൻ ഐസിഎൽ ഉപയോഗിക്കുന്നു.
  • വെള്ളെഴുത്ത് തിരുത്തലിനായി, ചെറിയ വ്യക്തമായ അപ്പർച്ചറിനു ചുറ്റുമുള്ള ഒരു പോറസ് ബ്ലാക്ക് റിംഗ് അടങ്ങിയ ഒരു കോർണിയൽ ഇൻലെ ആദ്യം വികസിപ്പിച്ചെടുത്തത് അക്യുഫോക്കസിലെ ഡി. മില്ലർ, എച്ച്. ഗ്രേ പിഎച്ച്ഡി എന്നിവർ ഉൾപ്പെടുന്ന സംഘമാണ്. ഇൻലെ ഒരു ലാസിക് ഫ്ലാപ്പിന് കീഴിലോ സ്ട്രോമൽ പോക്കറ്റിലോ സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നു.[10][11]

സ്ക്ലെറൽ ടിഷ്യു അബ്ളേഷൻ വഴി വെള്ളൈഴുത്ത് ചികിത്സയ്ക്കായി മിഡ്-ഐആർ, യുവി ലേസർ ഉപയോഗിക്കുന്നതിന് ജെടി ലിൻ, പിഎച്ച്ഡി പേറ്റൻ്റ് എടുത്തു, (യുഎസ് പേറ്റന്റുകൾ # 6,258,082 (2001 ൽ), # 6,824,540 (2004 ൽ) എന്നിവ).

പ്രതീക്ഷകൾ തിരുത്തുക

സൗത്ത് കരോലിനയിലെ മെഡിക്കൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ മാഗിൽ റിസർച്ച് സെന്റർ ഫോർ വിഷൻ കറക്ഷൻ നടത്തിയ ഗവേഷണത്തിൽ പ്രാഥമിക ലാസിക്ക് ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്കുശേഷം രോഗികളുടെ സംതൃപ്തി നിരക്ക് 95.4% ആണെന്ന് കണ്ടെത്തി. മയോപിക് ലാസിക്ക് (95.3%), ഹൈപ്പറോപ്പിക് ലാസിക്ക് (96.3%) എന്നിവ തമ്മിൽ വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഭൂരിഭാഗം രോഗികളും (95.4%) ലാസിക്ക് ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്കുശേഷം അവരുടെ ഫലത്തിൽ സംതൃപ്തരാണെന്ന് അവർ നിഗമനം ചെയ്തു.[12]

റിഫ്രാക്റ്റീവ് ശസ്ത്രക്രിയയുടെ ഫലങ്ങൾ വിശകലനം ചെയ്യുന്നതിനും ഭാവിയിൽ മികച്ച ഫലങ്ങൾ നൽകുന്നതിന് അവരുടെ സാങ്കേതിക വിദ്യകളിൽ മാറ്റം വരുത്തുന്നതിനും നേത്രരോഗവിദഗ്ദ്ധർ വിവിധ സമീപനങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു.[13][14][15][16][17][18][19][20][21] ഈ സമീപനങ്ങളിൽ ചിലത് നേത്രരോഗവിദഗ്ദ്ധർ കണ്ണിന്റെ അപവർത്തനവും കോർണിയയുടെ ആകൃതിയും അളക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന കോർണിയൽ ടോപ്പോഗ്രാഫി പോലെയുള്ള ഉപകരണങ്ങളിലേക്ക് പ്രോഗ്രാം ചെയ്യുന്നു.[22]

അപകടസാധ്യതകൾ തിരുത്തുക

റിഫ്രാക്റ്റീവ് ശസ്ത്രക്രിയ കൂടുതൽ താങ്ങാവുന്നതും സുരക്ഷിതവുമാകുമ്പോൾ തന്നെ ഇത് എല്ലാവർക്കും ശുപാർശ ചെയ്യാറില്ല. കോർണിയ അല്ലെങ്കിൽ റെറ്റിന ഉൾപ്പെടുന്ന ചില നേത്രരോഗങ്ങൾ ഉള്ളവർ, ഗർഭിണികൾ, ഗ്ലോക്കോമ, പ്രമേഹം, അനിയന്ത്രിതമായ വാസ്കുലർ രോഗം, അല്ലെങ്കിൽ ഓട്ടോഇമ്മ്യൂൺ രോഗം തുടങ്ങിയ മെഡിക്കൽ അവസ്ഥയുള്ള രോഗികൾ റിഫ്രാക്റ്റീവ് ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്ക് പരിഘണിക്കില്ല. കോർണിയയുടെ കനം കുറഞ്ഞ് വരുന്ന കെരാട്ടോകോണസ് ഒരു സാധാരണ കോർണിയ ഡിസോർഡറാണ്. റിഫ്രാക്റ്റീവ് ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്ക് ശേഷം സംഭവിക്കുന്ന കെരാട്ടോകോണസിനെ കോർണിയൽ എക്ടാസിയ എന്ന് വിളിക്കുന്നു. റിഫ്രാക്റ്റീവ് ശസ്ത്രക്രിയ കെരറ്റോകോണസ് രോഗത്തിന്റെ പുരോഗതിക്ക് കാരണമാകുമെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.[23] ഇത് ഒരു കോർണിയ ട്രാൻസ്പ്ലാൻറിന്റെ ആവശ്യകതയിലേക്ക് നയിച്ചേക്കാം. അതിനാൽ, റിഫ്രാക്റ്റീവ് ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്ക് ഒരു വിപരീത ഫലമാണ് കെരാട്ടോകോണസ് രോഗം ഉണ്ടാക്കുന്നത്. അസാധാരണമായ കോർണിയകൾക്കായി സ്ക്രീൻ ചെയ്യാൻ കോർണിയൽ ടോപ്പോഗ്രാഫിയും പാക്കിമെട്രിയും ഉപയോഗിക്കുന്നു. കൂടാതെ, ചില ആളുകളുടെ കണ്ണ് ആകൃതി അമിതമായ അളവിൽ കോർണിയ ടിഷ്യു നീക്കം ചെയ്യാതെ ഫലപ്രദമായ റിഫ്രാക്റ്റീവ് ശസ്ത്രക്രിയ അനുവദിക്കില്ല. ലേസർ നേത്ര ശസ്ത്രക്രിയ പരിഗണിക്കുന്നവർക്ക് പൂർണ്ണ നേത്ര പരിശോധന നടത്തണം.

ആദ്യ കാല റിഫ്രാക്റ്റീവ് ശസ്ത്രക്രിയകളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ സങ്കീർണതകൾക്കുള്ള സാധ്യത കുറയുന്നുണ്ടെങ്കിലും, ഗുരുതരമായ പ്രശ്നങ്ങൾക്ക് ഇപ്പോഴും ഒരു ചെറിയ സാധ്യതയുണ്ട്. ഗോസ്റ്റിംഗ്, ഹാലോസ്, സ്റ്റാർ ബർസ്റ്റ്, ഡബിൾ വിഷൻ, ഡ്രൈ-ഐ സിൻഡ്രോം തുടങ്ങിയ കാഴ്ച പ്രശ്നങ്ങൾ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.[24] കോർണിയയിൽ സ്ഥിരമായ ഫ്ലാപ്പ് സൃഷ്ടിക്കുന്ന നടപടിക്രമങ്ങളിൽ (ലാസിക്ക് പോലുള്ളവ), ശസ്ത്രക്രിയ കഴിഞ്ഞ് വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷം ആകസ്മികമായ ട്രോമാറ്റിക് ഫ്ലാപ്പ് സ്ഥാനചലനത്തിനുള്ള[25] സാധ്യതകളുണ്ട് ഇവ പെട്ടെന്നുള്ള വൈദ്യസഹായം നൽകിയില്ലെങ്കിൽ വിനാശകരമായ ഫലങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കിയേക്കാം.[26]

കോങ്കണ്ണ് (സ്ട്രബിസ്മസ്) രോഗികൾക്ക് ഡിപ്ലോപ്പിയ കൂടാതെ / അല്ലെങ്കിൽ വർദ്ധിച്ച സ്ട്രാബിസ്മസ് ആംഗിൾ പോലുള്ള സങ്കീർണതകൾ ശ്രദ്ധാപൂർവ്വം വിലയിരുത്തേണ്ടതുണ്ട്. ഒരു രോഗിക്ക് റിഫ്രാക്റ്റീവ് ശസ്ത്രക്രിയയും സ്ട്രാബിസ്മസ് ശസ്ത്രക്രിയയും നടത്തണമെങ്കിൽ, ആദ്യം റിഫ്രാക്റ്റീവ് ശസ്ത്രക്രിയ നടത്താൻ ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു.[27]

കുട്ടികൾ തിരുത്തുക

പീഡിയാട്രിക് റിഫ്രാക്റ്റീവ് ശസ്ത്രക്രിയയിൽ മുതിർന്നവർക്കുള്ള റിഫ്രാക്റ്റീവ് ശസ്ത്രക്രിയകൾക്കുള്ളതല്ലാതെ മറ്റ് അപകടസാധ്യതകളും ഉൾപ്പെടുന്നു, എന്നിരുന്നാലും റിഫ്രാക്റ്റീവ് പിശക് കാരണം ബുദ്ധിപരമോ ദൃശ്യപരമോ ആയ വികസനം കുറയാൻ സാധ്യതയുള്ള കുട്ടികൾക്ക് ഇത് ആവശ്യമായി വന്നേക്കാം,[28] പ്രത്യേകിച്ചും രണ്ടു കണ്ണിനെയും ബാധിക്കുന്ന ഉയർന്ന റിഫ്രാക്റ്റീവ് പിശക്, അനൈസോമെട്രോപ്പിയ,[29] അനൈസോമെട്രോപ്പിക് ആംബ്ലിയോപ്പിയ[30][31] അല്ലെങ്കിൽ അക്കൊമഡേറ്റീവ് ഈസോട്രോപ്പിയ എന്നിവ ഉണ്ടെങ്കിൽ.[32]

അനിയന്ത്രിതമായ നേത്ര ചലനം മൂലം ഉണ്ടാകുന്ന അപകടസാധ്യതകൾ ഒഴിവാക്കാൻ കൊച്ചുകുട്ടികളിലെ ശസ്ത്രക്രിയാ ഇടപെടലുകൾക്ക് ജനറൽ അനസ്തേഷ്യ ആവശ്യമായി വന്നേക്കാം, കൂടാതെ ശസ്ത്രക്രിയാനന്തരം കുട്ടികൾ അവരുടെ കണ്ണുകൾ തടവുകയോ തിരുമ്മുകയോ ചെയ്യാനുള്ള സാധ്യത കൂടുതലാണ്. സാധാരണ പ്രായപരിധിയിൽ വയസ്സ് കൂടുന്നതിനനുസരിച്ച് സംഭവിക്കുന്ന റിഫ്രാക്റ്റീവ് പിശകിലെ മാറ്റങ്ങളും കണക്കിലെടുക്കേണ്ടതുണ്ട്, കൂടാതെ കുട്ടികൾക്ക് ശസ്ത്രക്രിയാനന്തര കോർണിയ ഹേസ് ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത കൂടുതലാണ്.[33][34] ഹ്രസ്വദൃഷ്ടിയുള്ള കുട്ടികളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ഈ അപകടസാധ്യത പ്രത്യേകിച്ചും പ്രസക്തമാണ്.[35]

കോർണിയൽ റിഫ്രാക്റ്റീവ് നടപടിക്രമങ്ങൾക്ക് (ലാസിക്, പിആർകെ, ലാസെക്) പുറമേ , ഇൻട്രാഒക്യുലർ റിഫ്രാക്റ്റീവ് നടപടിക്രമങ്ങളും (ഫേകിക് ഇൻട്രാഒക്യുലർ ലെൻസുകൾ, റിഫ്രാക്റ്റീവ് ലെൻസ് എക്സ്ചേഞ്ച്, ക്ലിയർ ലെൻസ് എക്സ്ട്രാക്ഷൻ]]) കുട്ടികളിൽ നടത്തുന്നു.[36]

ഇതും കാണുക തിരുത്തുക

  • ഓർത്തോകെരറ്റോളജി - കണ്ണിനെ രൂപാന്തരപ്പെടുത്തുന്നതിന് രാത്രിയിൽ മാത്രം ധരിക്കുന്ന കോൺടാക്റ്റ് ലെൻസുകൾ.

അവലംബം തിരുത്തുക

  1. ↑ Schiøtz, H. (1885). "Ein Fall von hochgradigem Hornhautastigmatismus nach Starextraktion: Besserung auf operativem Wege". Arch Augenheilkd. 15: 178–181.
  2. ↑ Dimitri T., Azar (2007). "Laser and mechanical microkeratome". Refractive surgery (2nd ed.). Philadelphia: Mosby / Elsevier. ISBN 978-0-323-03599-6. OCLC 853286620.
  3. ↑ "Theo Seiler". ascrs.org. Retrieved 6 December 2019.
  4. ↑ US Patent #4,840,175, "METHOD FOR MODIFYING CORNEAL CURVATURE"
  5. ↑ "LASIK Eye Surgery". TO VIMA, greek newspaper. 2009-10-11. Retrieved 2017-07-14.
  6. ↑ US Patent #5,520,679
  7. ↑ "LASIK complications and their management". Refractive surgery. Azar, Dimitri T. (2nd ed.). Philadelphia: Mosby / Elsevier. 2007. ISBN 0-323-03599-X. OCLC 853286620.{{cite book}}: CS1 maint: others (link)
  8. ↑ "LASIK VS LASEK – A Comparison Chart". The-lasik-directory.com. Retrieved 2011-07-05.
  9. ↑ "Refractive Correction With C-TEN" (PDF). Bmctoday. Archived from the original (PDF) on 2015-01-09. Retrieved 2021-06-04.
  10. ↑ Christie, B.; Schweigerling, J.; Prince, S.; Silvestrini, T. (2005). "Optical Performance of a Corneal Inlay for Presbyopia". Investigative Ophthalmology & Visual Science. 46 (5): 695. Archived from the original on 2015-01-09.
  11. ↑ Silvestrini, T. A.; Pinsky, P. M.; Christie, B. (2005). "Analysis of Glucose Diffusion Across the Acufocus Corneal Inlay Using a Finite Element Method". Investigative Ophthalmology & Visual Science. 46 (5): 2195. Archived from the original on 2015-01-09.
  12. ↑ Solomon, KD; Fernández De Castro, LE; Sandoval, HP; Biber, JM; Groat, B; Neff, KD; Ying, MS; French, JW; Donnenfeld, ED (2009). "LASIK world literature review: Quality of life and patient satisfaction". Ophthalmology. 116 (4): 691–701. doi:10.1016/j.ophtha.2008.12.037. PMID 19344821.
  13. ↑ Alpins, NA (1993). "A new method of analyzing vectors for changes in astigmatism". Journal of Cataract and Refractive Surgery. 19 (4): 524–33. doi:10.1016/s0886-3350(13)80617-7. PMID 8355160.
  14. ↑ Koch, DD; Kohnen, T; Obstbaum, SA; Rosen, ES (1998). "Format for reporting refractive surgical data". Journal of Cataract and Refractive Surgery. 24 (3): 285–7. doi:10.1016/s0886-3350(98)80305-2. PMID 9559453.
  15. ↑ Alpins, N (2002). "A re-analysis of astigmatism correction". The British Journal of Ophthalmology. 86 (7): 832. doi:10.1136/bjo.86.7.832-a. PMC 1771183. PMID 12084766.
  16. ↑ Koch, DD (1997). "Excimer laser technology: new options coming to fruition". Journal of Cataract and Refractive Surgery. 23 (10): 1429–30. doi:10.1016/s0886-3350(97)80001-6. PMID 9480341.
  17. ↑ Morlet, N; Minassian, D; Dart, J (2002). "Astigmatism and the analysis of its surgical correction". The British Journal of Ophthalmology. 86 (12): 1458–9. doi:10.1136/bjo.86.12.1458. PMC 1771428. PMID 12446403.
  18. ↑ Taylor, HR; Carson, CA (1994). "Excimer laser treatment for high and extreme myopia". Transactions of the American Ophthalmological Society. 92: 251–64, discussion 264–70. PMC 1298510. PMID 7886866.
  19. ↑ Eydelman, MB; Drum, B; Holladay, J; Hilmantel, G; Kezirian, G; Durrie, D; Stulting, RD; Sanders, D; Wong, B (2006). "Standardized analyses of correction of astigmatism by laser systems that reshape the cornea". Journal of Refractive Surgery. 22 (1): 81–95. doi:10.3928/1081-597X-20060101-16. PMID 16447941.
  20. ↑ Koch, DD (2001). "How should we analyze astigmatic data?". Journal of Cataract and Refractive Surgery. 27 (1): 1–3. doi:10.1016/s0886-3350(00)00826-9. PMID 11165844.
  21. ↑ Koch, DD (2006). "Astigmatism analysis: the spectrum of approaches". Journal of Cataract and Refractive Surgery. 32 (12): 1977–8. doi:10.1016/j.jcrs.2006.10.001. PMID 17137948.
  22. ↑ Ngoei, Enette (February 2013). "Refractive editor's corner of the world: CorT'ing accuracy". EyeWorld. Archived from the original on 3 March 2016. Retrieved 22 April 2013.
  23. ↑ Huang, X; He, X; Tan, X (2002). "Research of corneal ectasia following laser in-situ keratomileusis in rabbits". Yan Ke Xue Bao. 18 (2): 119–22. PMID 15510652.
  24. ↑ Haddrill, Marilyn. "LASIK Risks and LASIK Complications". AllAboutVision.com. Retrieved 2011-07-05.
  25. ↑ Srinivasan, M; Prasad, S; Prajna, NV (2004). "Late dislocation of LASIK flap following fingernail injury". Indian Journal of Ophthalmology. 52 (4): 327–8. PMID 15693328.
  26. ↑ Franklin, Quentin J.; Tanzer, David J. (2004). "Late Traumatic Flap Displacement after Laser In Situ Keratomileuisis". Military Medicine. 169 (4): 334–6. doi:10.7205/milmed.169.4.334. PMID 15132240.
  27. ↑ Namrata Sharma; Rasik B. Vajpayee; Laurence Sullivan (12 August 2005). "Refractive surgery and strabismus". Step by Step LASIK Surgery. CRC Press. pp. 100–107. ISBN 978-1-84184-469-5.
  28. ↑ Erin D. Stahl: Pediatric refractive surgery, p. 41. In: Mary Lou McGregor (9 August 2014). Pediatric Ophthalmology, An Issue of Pediatric Clinics. Elsevier Health Sciences. pp. 41–47. ISBN 978-0-323-29946-6.
  29. ↑ Ashok Garg; Jorge L Alió (2011). Surgical Techniques in Ophthalmology (Pediatric Ophthalmic Surgery). JP Medical Ltd. pp. 134–138. ISBN 978-93-5025-148-5.
  30. ↑ Erin D. Stahl: Pediatric refractive surgery, p. 44–46. In: Mary Lou McGregor (9 August 2014). Pediatric Ophthalmology, An Issue of Pediatric Clinics. Elsevier Health Sciences. pp. 41–47. ISBN 978-0-323-29946-6.
  31. ↑ Kenneth W. Wright, Mehmet Cem Mocan, My experience with pediatric refractive surgery. In: New Orleans Academy of Ophthalmology. Session (2004). At the Crossings: Pediatric Ophthalmology and Strabismus. Kugler Publications. pp. 87–91. ISBN 978-90-6299-198-3.
  32. ↑ Amar Agarwal; Athiya Agarwal; Soosan Jacob (14 May 2009). Refractive Surgery. Jaypee Brothers Publishers. p. 546. ISBN 978-81-8448-412-0. Archived from the original on 2020-05-11. Retrieved 2021-06-04.
  33. ↑ Erin D. Stahl: Pediatric refractive surgery, p. 46–47. In: Mary Lou McGregor (9 August 2014). Pediatric Ophthalmology, An Issue of Pediatric Clinics. Elsevier Health Sciences. pp. 41–47. ISBN 978-0-323-29946-6.
  34. ↑ Ashok Garg; Jorge L Alió (2011). Surgical Techniques in Ophthalmology (Pediatric Ophthalmic Surgery). JP Medical Ltd. p. 150. ISBN 978-93-5025-148-5.
  35. ↑ Somayeh Tafaghodi Yousefi; Mohammad Etezad Razavi; Alireza Eslampour (Summer 2014). "Pediatric photorefractive keratectomy for anisometropic amblyopia: A review". Reviews in Clinical Medicine. 1 (4): 212–218. Archived from the original on 2014-10-06. Retrieved 2021-06-04.
  36. ↑ Evelyn A. Paysse: Refractive surgery in children, Creig S. Hoyt; David Taylor (30 September 2012). Pediatric Ophthalmology and Strabismus. Elsevier Health Sciences. pp. 714–720. ISBN 978-1-4557-3781-9.

പുറം കണ്ണികൾ തിരുത്തുക

"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=റിഫ്രാക്റ്റീവ്_സർജറി&oldid=3992282" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്