"ബി-ലസികാണു" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം
Content deleted Content added
വരി 12:
== ധർമ്മങ്ങൾ ==
[[പ്രമാണം:ബി-ലസികാണുക്കളുടെ പ്രതിജനകബന്ധനവും ക്ലോണിക നിർധാരണവും.png|250ബിന്ദു|thumb|left|alt=|'''ബി-ലസികാണുക്കളുടെ പ്രതിജനകബന്ധനവും ക്ലോണിക നിർധാരണവും:''' പ്രാഥമികപ്രതികരണ ഘട്ടത്തിൽ പ്രതിജനകത്തിന്റെ ഘടനയറിഞ്ഞ് ബന്ധിക്കാൻ സാധിച്ച കോശസ്തര ഇമ്മ്യൂണോഗ്ലോബുലിൻ സ്വീകരിണികളുള്ള ബി-ലസികാണുക്കളെ ക്ലോണിക വർധനവിനായി തെരഞ്ഞെടുക്കുന്നു. ദുർബലമായ ബന്ധനം കാണിച്ച കോശങ്ങൾ വിലോപനത്തിലൂടെ നശിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു. വളരെ കുറച്ച് സ്മൃതികോശങ്ങൾ മാത്രം ഇങ്ങനെ പരിപക്വനത്തിന്റെ അടുത്ത ഘട്ടത്തിലേക്ക് കടക്കുന്നു. ഈ സ്മൃതികോശങ്ങൾ പിന്നീട് പ്ലാസ്മാണുക്കൾക്ക് ജന്മം നൽകുന്നു. ഒപ്പം പ്രതിജനകത്തെ കൂടുതൽ ദൃഢമായി ബന്ധിക്കാവുന്ന വിശിഷ്ട (specific) പ്രതിദ്രവ്യങ്ങളെ കായിക അത്യുൽപ്പരിവർത്തന പ്രക്രിയയിലൂടെ സൃഷ്ടിക്കുന്നു. അതേ പ്രതിജനകം നിവേശിക്കപ്പെടുന്ന മറ്റൊരു അണുബാധാവസ്ഥയിൽ ഈ പൂർവ്വാനുഭവത്തിന്റെ “ഓർമ്മ” പ്രതിരോധപ്രക്രിയയെ ദ്രുതവും ശക്തവുമാക്കുന്നു.]]▼
വളർച്ച പൂർത്തിയാക്കിക്കഴിഞ്ഞ ദശലക്ഷക്കണക്കിനു ബി-ലസികാണുക്കൾ [[പ്ലീഹ]], ലസികാപർവ്വങ്ങൾ എന്നിവയിലേക്ക് കുടിയേറുകയും രോഗപ്രതിരോധക്ഷമതയുടെ കാവലാളായി മാറുന്നു. ഒരു [[രോഗാണു]] ശരീരത്തിൽ പ്രവേശിക്കുമ്പോൾ അതിനെ [[ബൃഹദ്ഭക്ഷകകോശം|ബൃഹദ്ഭക്ഷകകോശങ്ങളോ]] അതുപോലുള്ള [[ഭക്ഷകാണു|ഭക്ഷകാണുക്കളോ]] (phagocytes) ചേർന്ന് അതിനെ ആക്രമിക്കുകയും അതിനെ [[ഭക്ഷകാണുക്രിയ|ഭക്ഷകാണുക്രിയയിലൂടെ]] “വിഴുങ്ങി” ദഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. കോശദഹനത്തിനു ശേഷം പ്രസ്തുത രോഗാണുകോശത്തിന്റെ ചില [[മാംസ്യം|മാംസ്യങ്ങളെ]] സംസ്കരിച്ച് ഒരു ബി-ലസികാ കോശത്തിനു സമർപ്പിക്കുന്നു. സംസ്കരിക്കപ്പെട്ട ഈ ദഹനവസ്തുവാണ് [[പ്രതിജനകം|പ്രതിജനകമായി]] ഇവിടെ പ്രവർത്തിക്കുക. ഈ പ്രതിജനകത്തിന്റെ തന്മാത്രാഘടനയെ ബി-കോശപ്രതലത്തിലെ [[പ്രതിദ്രവ്യം|പ്രതിദ്രവ്യ]] മാംസ്യം തിരിച്ചറിഞ്ഞ് ബന്ധിക്കുന്നു. പ്രതിദ്രവ്യത്തെ ഒരു ചെപ്പായും പ്രതിജനകത്തെ അതിനകത്തേയ്ക്ക് കൃത്യമായി നിറയ്ക്കാവുന്ന ഒരു പന്തായും സങ്കല്പിച്ചാൽ ചെപ്പിനകത്ത് പന്ത് ഇടുന്നതുപോലൊരു പ്രക്രിയയാണ് ഈ പ്രതിജനക-പ്രതിദ്രവ്യ ബന്ധനമെന്ന് പറയാം. ഭക്ഷകാണുക്കൾ പ്രതിജനകത്തെ ബി-കോശങ്ങൾക്കും [[ടി-ലസികാണു|ടി-കോശങ്ങൾക്കും]] സമർപ്പിക്കാറുണ്ട്. രണ്ടാമത്തെ പ്രക്രിയയിലൂടെ [[സഹായി ടി-കോശം |സഹായി ടി-കോശങ്ങൾ]] അധികമായി ഉണ്ടാകുകയും അവ ബി-കോശങ്ങളുടെ ഉത്തേജനത്തിനു സഹായിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
Line 27 ⟶ 25:
==== കായിക അത്യുല്പരിവർത്തനവും പ്രതിദ്രവ്യ വൈവിധ്യവും ====
[[കായിക അത്യുല്പരിവർത്തനം]] (somatic hypermutation) എന്ന പ്രക്രിയ വഴി ബി-കോശങ്ങളിൽ ഉല്പാദിപ്പിച്ച് കോശസ്തരത്തിൽ വഹിക്കുന്ന ഇമ്മ്യൂണോഗ്ലോബുലിനുകളുടെ മാംസ്യതന്മാത്രാഘടനയെ മാറ്റിമറിക്കാനാവും. ഇമ്മ്യൂണോഗ്ലോബുലിനുകളുടെ മാംസ്യഘടനയിലെ [[ഘനശൃംഖല|ഘനശൃംഖലയെയും]] (heavy chain) [[ലഘുശൃംഖല|ലഘുശൃംഖലയെയും]] (light chain) സൃഷ്ടിക്കാൻ സഹായിക്കുന്ന ജീനുകളിൽ ചെറിയ ഉല്പരിവർത്തനങ്ങൾ വരുത്തിയാണ് ഇത് സാധ്യമാക്കുന്നത്. ബി-കോശത്തിന്റെ കോശകേന്ദ്രത്തിൽ തന്നെ നടക്കുന്ന ഈ തത്സമയ ജനിതകമാറ്റങ്ങളിലൂടെ കോശങ്ങളിലെ സ്തരോപരിതല പ്രതിദ്രവ്യങ്ങളുടെ ഘടനയെ സൂക്ഷ്മമായി നിയന്ത്രിക്കാനും പലതരത്തിലുള്ള പ്രതിജനകങ്ങളെ തേടിപ്പിടിക്കുന്നതിൽ അവയെ നിപുണരാക്കാനും സാധിക്കുന്നു. ഇങ്ങനെ പ്രതിജനകത്തിന്റെ ഘടനയെ തിരിച്ചറിഞ്ഞ് അതിനെ ബന്ധിക്കാൻ പറ്റിയ പ്രതിദ്രവ്യങ്ങളെയുണ്ടാക്കുന്ന പ്രക്രിയയ്ക്ക് [[പ്രതിദ്രവ്യ ബന്ധുത്വപരിപക്വനം]] (affinity maturation of antibody) എന്ന് പറയും.
==== പ്രതിദ്രവ്യങ്ങളുടെ വൈവിധ്യവും പ്രതിജനകബന്ധനവും ====
Line 36 ⟶ 33:
ഘനശൃംഖലയിൽ അടയാളപ്പെടുത്തപ്പെട്ട മൂന്ന് ഖണ്ഡങ്ങളാണ് വി, ഡി ജെ എന്നിവ. ലഘുശൃംഖലയിലെ തത്തുല്യ ഖണ്ഡങ്ങളാകട്ടെ വി-യും ജെ-യും. പ്രതിദ്രവ്യവൈവിധ്യം സൃഷ്ടിക്കുന്ന പ്രക്രിയയുടെ ചുരുക്കം ഇങ്ങനെയാണ്: ആദ്യം ഡി-ഖണ്ഡങ്ങൾ ജെ-ഖണ്ഡങ്ങളുമായി പുനസ്സംയോജിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു. തുടർന്ന് പരിവർത്തിചര ശൃംഖലാ ജീനിന്റെ ഖണ്ഡങ്ങളും പുതുതായി രൂപം കൈവരിച്ച ഡി-ജെ ഖണ്ഡവും തമ്മിൽ പുനസ്സംയോജനം നടക്കുന്നു. ഇങ്ങനെ പുതുതായി സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ട [[വി ഡി ജെ പുനസ്സംയോജനം|വി-ഡി-ജെ ഖണ്ഡത്തിന്റെ]] ജീൻ അനുക്രമവും ഇമ്മ്യൂണോഗ്ലോബുലിന്റെ സ്ഥായീ അഗ്ര ഖണ്ഡങ്ങളെ നിർണയിക്കുന്ന ജീനുകളെയും യോജിപ്പിച്ച് ഒരു ഇമ്മ്യൂണോഗ്ലോബുലിൻ ഘനശൃംഖലയ്ക്ക് രൂപം നൽകുന്നു. തുടർന്നുള്ള മാറ്റങ്ങളിൽ വി-ഖണ്ഡത്തെ ജെ-ഖണ്ഡവുമായി നടത്തുന്ന ജനിതക പുനർവിന്യാസം വഴി ഒരു ലഘുശൃംഖലാ ജീനും സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുന്നു. ഇങ്ങനെ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ട ഈ ലഘു, ഘനശൃംഖലാ ജീനുകൾ ചേർന്ന് സൃഷ്ടിക്കുന്ന മാംസ്യതന്മാത്രകളാണ് ഇമ്മ്യൂണോഗ്ലോബുലിൻ പ്രതിദ്രവ്യത്തിന്റെ രൂപരചനയ്ക്ക് അടിസ്ഥാനം.
==== പ്രാഥമിക പ്രതികരണവും ദ്വിതീയ പ്രതികരണവും ====
[[പ്രമാണം:ബി-ലസികാണുക്കളുടെ പ്രതിജനകബന്ധനവും ക്ലോണിക നിർധാരണവും.png|250ബിന്ദു|thumb|left|alt=|'''ബി-ലസികാണുക്കളുടെ പ്രതിജനകബന്ധനവും ക്ലോണിക നിർധാരണവും:''' പ്രാഥമികപ്രതികരണ ഘട്ടത്തിലെ പ്രതിജനകബന്ധനം വഴി ചില ബി-ലസികാണുക്കളെ ക്ലോണിക വർധനവിനായി തെരഞ്ഞെടുക്കുന്നു. ദുർബല ബന്ധനം കാണിച്ച കോശങ്ങൾ വിലോപനത്തിലൂടെ ഒഴിവാക്കപ്പെടുന്നു; ഏതാനും സ്മൃതികോശങ്ങൾ പരിപക്വനത്തിന്റെ അടുത്ത ഘട്ടത്തിലേക്ക്. ഈ സ്മൃതികോശങ്ങൾ പിന്നീട് പ്ലാസ്മാണുക്കൾക്ക് ജന്മം നൽകുന്നു. ഒപ്പം പ്രതിജനകത്തെ കൂടുതൽ ദൃഢമായി ബന്ധിക്കാവുന്ന വിശിഷ്ട (specific) പ്രതിദ്രവ്യങ്ങളെ കായിക അത്യുൽപ്പരിവർത്തന പ്രക്രിയയിലൂടെ സൃഷ്ടിക്കുന്നു. അതേ പ്രതിജനകം നിവേശിക്കപ്പെടുന്ന മറ്റൊരു അണുബാധാവസ്ഥയിൽ ഈ പൂർവ്വാനുഭവത്തിന്റെ “ഓർമ്മ” ദ്വിതീയ പ്രതികരണത്തെ ദ്രുതവും ശക്തവുമാക്കുന്നു.]]
▲
പൂർവ്വാനുഭവത്തിൽ നിന്നും പ്രതിജനകത്തിന്റെ ഘടന “ഓർമ്മി”ക്കുന്ന സ്മൃതിലസികാണുക്കൾ പെറ്റു പെരുകുന്നു. പ്ലാസ്മാണുക്കൾ ഒപ്പം പെരുകുകയും പ്രതിദ്രവ്യതന്മാത്രകൾ ധാരാളമായി ഉല്പാദിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. പ്രതിജനകത്തിന്റെ ഘടനയറിഞ്ഞ് കായിക അത്യുല്പരിവർത്തന പ്രക്രിയവഴി മികച്ച ബന്ധനശേഷിയുള്ള പ്രതിദ്രവ്യങ്ങളെ ഉല്പാദിപ്പിക്കുന്നതു മൂലം ഈ ഘട്ടത്തിലെ പ്രതിദ്രവ്യതന്മാത്രകൾ കൂടുതൽ കൃത്യതയോടെയും സുദൃഢവുമായി പ്രതിജനകത്തെ ബന്ധിക്കുന്നു.
== വകഭേദങ്ങൾ ==
| |||