"ഇസ്‌ലാമിക വാസ്തുവിദ്യ" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം

No edit summary
(ചെ.) യന്ത്രം ചേർക്കുന്നു: fi:Islamilainen arkkitehtuuri; cosmetic changes
വരി 1:
[[Imageപ്രമാണം:Selimiye Mosque, Dome.jpg|thumb|350px|[[തുർക്കി]]യിലെ സുലൈമാനി മോസ്കിന്റെ ഉൾ വശം]]
'''ഇസ്ലാമിക വാസ്തുവിദ്യ''' എന്നത് ഇസ്ലാമികവും പ്രാദേശികവുമായ അടിത്തറകളിൽ കാലാകാലങ്ങളിലുള്ള [[മുസ്ലിം]] ഭരണാധികാരികളാലും മറ്റും നടപ്പിൽ വരുത്തിയതുമായ നിർമ്മാണങ്ങളെ കുറിക്കുന്നു.പ്രധാനമായും പള്ളികൾ,ശവകുടീരങ്ങൾ,കൊട്ടാരങ്ങൾ,കോട്ടകൾ എന്നിവയിലാണ് ഇസ്ലാമിക വാസ്തുവിദ്യ കണ്ടുവരുന്നത്.
== ചരിത്രം ==
[[Imageപ്രമാണം:Masjid Nabawi. Medina, Saudi Arabia.jpg|thumb|[[മദീന]], [[സൗദി അറേബിയ]]]]
പ്രവാചകൻ മുഹമ്മദിന്റെ കാലത്തും സമീപ ദശകങ്ങളിലും മുസ്ലിംകൾ നിർമ്മിച്ച പള്ളികളും മറ്റും വളരെ ലളിതമായ രീതിയിലുള്ളതായിരുന്നു.പിന്നീട് ഒട്ടേറെ പ്രദേശങ്ങൾ ഇസ്ലാമിന്റെ അധീനതയിൽ വന്നപ്പോൾ അന്നാട്ടിൽ മുസ്ലിംകൾക്ക് ആദ്യം ചെയ്യാനുണ്ടായിരുന്നത് പള്ളി നിർമ്മിക്കുക എന്നതായിരുന്നു.
ഇത്തരം സന്ദർഭങ്ങളിൽ പ്രദേശികമായ വാസ്തുകലകൾ ഉൾക്കൊണ്ടുകൊണ്ടുള്ള നിർമ്മാണങ്ങളാണ് അവർ നടത്തിയത്.പിന്നീട് പ്രാദേശികമായ വാസ്തുകലയെ മുസ്ലിംകൾ വികസിപ്പിക്കുകയായിരുന്നു. ഇസ്ലാമിക അടിത്തറകൾക്കു നിരക്കാത്തതിനാൽ ചിത്രങ്ങളും രൂപങ്ങളും ഇസ്ലാമിക വാസ്തുവിദ്യയിൽ ഒഴിവാക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഇതുതന്നെയാണ് ഇതര വാസ്തുവിദ്യകളിൽനിന്നും ഇസ്ലാമിക വാസ്തുവിദ്യയെ വ്യത്യസ്ത്തമാക്കുന്നതും.
 
== സ്വാധീനവും ശൈലിയും ==
[[Imageപ്രമാണം:TajCalligraphy3.jpg|thumb|upright| [[താജ് മഹൽ|താജ് മഹലിലെ]][[അറബിക് കാലിഗ്രഫി]]]]
ഈജിപ്ഷ്യൻ,ബൈസാന്റിയൻ,പേർഷ്യൻ വാസ്തുവിദ്യകൾ ഇസ്ലാമിക വാസ്തുവിദ്യയെ സ്വാധീനിച്ചവയിൽ പെടുന്നു.691 AD യിൽ ജരുസലേമിൽ നിർമ്മിച്ച [[ഡോം ഓഫ് ദ റോക്ക്|ഡോം ഓഫ് ദ റോക്കിൽ]](കുബ്ബത്തു സ്സഹ്ര) കെട്ടിടത്റ്റിനു മുകളിലുള്ള താഴിക്കുടമാണ് ഉള്ളതെങ്കിൽ 847 AD ഇറാഖിലെ സാമർറയിലെ വലിയ പള്ളിയിലെത്തുമ്പൊൾ മിനാരങ്ങൾ പ്രത്യ്ക്ഷപ്പെടുന്നതു കാണാം.ഇസ്താംബൂളിലെ ബൈസാന്റിയൻ വാസ്തുശൈലിയിൽ നിർറ്മ്മിക്കപ്പെട്ട ഹാഗിയ സോഫിയയെ മാതൃകയാക്കിയാണ് ഒട്ടോമൻ(ഉസ്മാനി)നിർമ്മാണങ്ങൾ നടന്നത്.പൊതുവെ മിനാരങ്ങളും താഴികക്കുടങ്ങളും എല്ലാ ഇസ്ലാമിക വാസ്തു ശൈലികളിലും കണ്ടുവരുന്നു.
=== പേർഷ്യൻ വാസ്തുവിദ്യ ===
[[Imageപ്രമാണം:Naghsh-e-jahan masjed-e-shah esfahan.jpg|thumb|The [[ഷാഹ് മോസ്ഖ്]] in [[ഇസ്ഫഹാൻ]], [[ഇറാൻ]]]]
ഇന്നത്തെ ഇറാനും ഇറാഖും ഉൾപ്പെടുന്ന പേർഷ്യൻ പ്രദേശങ്ങളിൽ കണ്ടുവരുന്ന നിർമ്മണ ശൈലിയാണിത്.ബഗ്ദാദിലെ പള്ളുകൾ ഉദാഹരണം.ഇഷ്ടികകൾ കൊൺടുള്ള തൂണുകളും ഒരുപാട് തൂണുകളിൽ നാട്ടപ്പെട്ടിട്ടുള്ള ആർച്ചുകളും അക്ഷരങ്ങൾ കൊണ്ടുള്ള അലങ്കാരങ്ങളും പേർഷ്യൻ വാസ്തുവിദ്യയുടെ പ്രത്യേകതകളാണ്.<ref name="B-I">"Islam", ''The New Encyclopedia Britannica'' (2005)</ref>
=== മൂറിഷ് വാസ്തുവിദ്യ ===
[[Imageപ്രമാണം:Mosque of Cordoba Spain.jpg|thumb|right|സ്പൈനിലെ മസ്ജിദിന്റെ ഉൾവശം]]
മുസ്ലിംകൾ 800 വർഷം സ്പൈൻ ഭരിച്ചു.ഈ കാലഘട്ടത്തിൽ അവർ സ്പൈനിൽ വളർത്തിക്കോണ്ടുവന്ന വാസ്തുകല മൂറിഷ് വാസ്തുകല എന്നറിയപ്പെടുന്നു.സ്പൈനിലെ കൊർദോബ, ഗ്രാനഡ എന്നിവിടങ്ങളിലുള്ള പള്ളികളും കോട്ടരങ്ങളും വളരെ പ്രശസ്തമാണ്.പലതും ഇപ്പോൾ ചർച്ചുകളും കത്തീഡ്രലുകളും മ്യൂസിയങ്ങളുമാണ്.
=== തുർക്കിസ്താൻ വാസ്തുവിദ്യ ===
[[Imageപ്രമാണം:Great Mosque of Djenné 1.jpg|thumb|right|The [[Great Mosque of Djenné]] in [[Mali]] is a great example of [[Sudano-Sahelian]] architectural style.]]
മദ്ധ്യേഷ്യയിലെ ഇസ്ലാമിക വാസ്തുകല പൊതുവെ തുർക്കിസ്താൻ അല്ലെങ്കിൽ തിമൂരിയൻ വാസ്തുവിദ്യ എന്നറിയപ്പെടുന്നു.ഉസ്ബെകിസ്താനിലെ സമർ ഖന്ത്,കസാകിസ്താൻ എന്നിവിടങ്ങളിൽ തലെയെടുപ്പുള്ള ഉദാഹരണങ്ങൾ കാണാം.
=== തുർകിഷ് വാസ്തുവിദ്യ ===
[[Imageപ്രമാണം:Sultanahmet Camii 2006.JPG|thumb|The [[സുൽതാൻ അഹമദ് മൊസ്ക്]] in Istanbul]]
തുർക്കിയിലും ദക്ഷിണ യൂറോപ്പിലും പ്രത്യേകിച്ച് ബോസ്നിയ,അൽബേനിയ തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്ന വാസ്തുവിദ്യ.ഒട്ടോമൻ(ഉസ്മാനി)ഭരണകാലത്ത് വികാസം പ്രാപിച്ച വാസ്തുവിദ്യയാണിത്.ഉയരം കൂടിയ മിനാരങ്ങളും തട്ടുകളായുള്ള മേൽക്കൂരകളും താഴികക്കുടങ്ങളും ഈ വാസ്തുവിദ്യയുടെ പ്രത്യേകതകളാണ്.
=== ഫത്തിമി വാസ്തുവിദ്യ ===
 
=== മംലൂക് വാസ്തുവിദ്യ ===
[[Imageപ്രമാണം:Baybars Mosque.jpg|thumb|right|upright|Emir Qurqumas complex.]]
[[Imageപ്രമാണം:Hassan Mosque.jpg|thumb|right|upright|Sultan Hassan Mosque.]]
=== മുഗൾ വാസ്തുവിദ്യ ===
[[Imageപ്രമാണം:Badshahi Mosque July 1 2005 pic32 by Ali Imran (1).jpg|thumb|left|The [[ബാദ്ഷാഹി മസ്ജിദ്]]]]
[[Imageപ്രമാണം:TajMahalbyAmalMongia.jpg|thumb|[[ഷാജഹാൻ]] തന്റെ പത്നിയുടെ സ്മരണക്കയി [[ആഗ്ര]]യിൽ നിർമ്മിച്ച [[താജ് മഹൽ]], മുഗൾ ഇസ്ലാമിക വാസ്തുകലയുടെ ഉത്തമ ഉദാഹരണവും ലോകൽഭുതങ്ങളിലൊന്നായി കണക്കാക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു.]]
ഇന്ത്യ,പാകിസ്താൻ തുടങ്ങിയ മേഖലകളിൽ കണ്ടുവരുന്നതും [[മുഗൾ സാമ്രാജ്യം|മുഗൾ ഭരണകാലത്ത്]] വികാസം പ്രാപിച്ചതുമായ വാസ്തുവിദ്യ.ഇന്ത്യൻ-പേർഷ്യൻ വാസ്തുകലകളുടെ മിശ്രണമായി വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നു. [[ചഹാർബാഗ്]], [[ചിഹുൽ സുതുൻ]] തുടങ്ങിയവ മുഗൾ വാസ്തുവിദ്യക്ക് ഉദാഹരണങ്ങളാണ്.
 
=== സിനൊ-ചൈനീസ് വാസ്തുവിദ്യ ===
===സബ് ആഫ്രിക്കൻ വാസ്തുവിദ്യ===
ഉത്തരാഫ്രിക്കൻ രാജ്യങ്ങളിൽ കണ്ടുവരുന്ന വാസ്തുകല.മറ്റു ഇസ്ലാമിക വാസ്തുവിദ്യയിൽനിന്ന് വ്യതസ്തമായി താഴികക്കുടങ്ങളും മിനാരങ്ങളും ഇല്ലാതെ കളിമണ്ണുകോണ്ട് നിർമ്മിക്കപ്പെടുന്ന കെട്ടിടങ്ങളാണിതിന്റെ പ്രത്യേകത
== കാലിഗ്രഫി ==
ഖുർ ആൻ വചനങ്ങളെ ആസ്പദമാകിയുള്ള കലയാണ് ഇസ്ലാമിക കാലിഗ്രഫി
== അവലംബം ==
<references/>
 
[[വിഭാഗംവർഗ്ഗം:ഇസ്ലാമികം]]
[[Categoryവർഗ്ഗം:വാസ്തുകല]]
 
[[ar:عمارة إسلامية]]
Line 52 ⟶ 53:
[[es:Arquitectura islámica]]
[[fa:معماری اسلامی]]
[[fi:Islamilainen arkkitehtuuri]]
[[fr:Architecture islamique]]
[[he:אדריכלות אסלאמית]]
"https://ml.wikipedia.org/wiki/ഇസ്‌ലാമിക_വാസ്തുവിദ്യ" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്