മലകളില്‍മലകളിൽ ഉണ്ടാകുന്ന ഏതോ ഒരു ചെടിയില്‍ചെടിയിൽ നിന്നോ, [[കൂണ്‍കൂൺ|കൂണില്‍കൂണിൽ]] നിന്നോ, [[പൂപ്പല്‍പൂപ്പൽ|പൂപ്പലില്‍പൂപ്പലിൽ]] നിന്നോ നിര്‍മ്മിക്കുന്നനിർമ്മിക്കുന്ന ലഹരിയുള്ള പാനീയമാണ്‌ '''സോമം''' അഥവാ സോമരസം<ref name=afghans4/> (ഇംഗ്ലീഷ്: Soma, സംസ്കൃതം: सोमः, അവെസ്തന്‍അവെസ്തൻ ഭാഷയില്‍ഭാഷയിൽ ഹോമം അഥവാ ഹവോമ). [[യാഗം|യാഗങ്ങളിലും]] മറ്റും സമര്‍പ്പിക്കപ്പെടുന്നസമർപ്പിക്കപ്പെടുന്ന മായികപാനീയമാണിത്. ആദ്യകാല ഇന്തോ-ഇറാനിയന്മാര്‍ക്കുംഇറാനിയന്മാർക്കും ([[ആര്യന്‍ആര്യൻ]]), വൈദികകാല ജനങ്ങള്‍ക്കുംജനങ്ങൾക്കും [[സൊറോസ്ട്രിയന്‍സൊറോസ്ട്രിയൻ മതം|സൊറോസ്ട്രിയന്മാരുക്കും]] പിന്നീട് ഉണ്ടായ മഹത്തായ ഇറാനിയന്‍ഇറാനിയൻ ജനങ്ങള്‍ക്കുംജനങ്ങൾക്കും വളരെ വിശിഷ്ടമായ ഒരു പദാര്‍ത്ഥമായിരുന്നുപദാർത്ഥമായിരുന്നു. സോമം. [[വേദം|വേദങ്ങളിലും]] [[അവെസ്ത|അവെസ്തയിലും]] സോമരസത്തെക്കുറിച്ച് നിരവധി പരാമര്‍ശങ്ങളുണ്ട്പരാമർശങ്ങളുണ്ട്.
[[ഇന്തോ ആര്യന്മാര്‍ആര്യന്മാർ]] ഇന്ത്യയിലെത്തിയ ആദ്യകാലങ്ങളില്‍ത്തന്നെആദ്യകാലങ്ങളിൽത്തന്നെ, മുന്‍കാലങ്ങളിലുപയോഗിച്ചതില്‍മുൻകാലങ്ങളിലുപയോഗിച്ചതിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി മറ്റേതോ ചെടിയുപയോഗിച്ച് ഇതിന്റെ നിര്‍മ്മാണംനിർമ്മാണം വ്യത്യാസപ്പെടുത്തിയിരിക്കണം. ഇറാനിലെ [[സൊറോസ്ട്രിയര്‍സൊറോസ്ട്രിയർ]] [[എഫെഡ്ര]] എന്ന ചെടിയാണ്‌ സോമം നിര്‍മ്മിക്കുന്നതിനുപയോഗിക്കുന്നത്നിർമ്മിക്കുന്നതിനുപയോഗിക്കുന്നത്. പല ഇറാനിയന്‍ഇറാനിയൻ ഭാഷകളിലും എഫെഡ്രയെ, '''ഹും''' എന്നാണ് വിളിക്കുന്നത്<ref name=afghans4>{{cite book |last=Voglesang|first= Willem|authorlink= |coauthors= |title=The Afghans|year=2002 |publisher=Willey-Blackwell, John Willey & SOns, Ltd, UK.|location=LONDON|isbn=978-1-4051-8243-0|chapter= 4 - Advent of the Indo Iranian Speaking Peoples|pages=64-65|url=}}</ref>. ഇന്നത്തെ തുര്‍ക്മെനിസ്താനിലെതുർക്മെനിസ്താനിലെ [[മാര്‍ഗിയാനമാർഗിയാന]] എന്ന പുരാവസ്തുകേന്ദ്രത്തില്‍പുരാവസ്തുകേന്ദ്രത്തിൽ നിന്നും എഫേഡ്രയുടെ അവശിഷ്ടങ്ങള്‍അവശിഷ്ടങ്ങൾ അടങ്ങിയ പുരാതന മണ്‍പാത്രങ്ങള്‍മൺപാത്രങ്ങൾ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്<ref name=afghans5>{{cite book |last=Voglesang|first= Willem|authorlink= |coauthors= |title=The Afghans|year=2002 |publisher=Willey-Blackwell, John Willey & SOns, Ltd, UK.|location=LONDON|isbn=978-1-4051-8243-0|chapter= 5 - Archeology and the Indo Iranians|pages=69|url=}}</ref>
== വേദങ്ങളിലെ സോമത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം ==
സോമരസം ഇന്ദ്രനും അംഗിരസ്സിനൂം സമര്‍പ്പിച്ചാണ്സമർപ്പിച്ചാണ് മിക്ക യാഗങ്ങളൂം നടക്കുന്നത്. ഈ സോമരസം നുകര്‍ന്ന്നുകർന്ന് ഉന്മേഷവാനായി ഇന്ദ്രന്‍ഇന്ദ്രൻ, വായു <ref>
ഋഗ്വേദം 1:2 </ref>എന്നിവര്‍എന്നിവർ ഹീനന്മാര്‍ഹീനന്മാർ അപഹരിച്ച തങ്ങളുടെ ഗോക്കളെ തിരിച്ചു തരണേ അഥമാ സമ്പദ് സമൃദ്ധി വരുത്തണേ എന്നാണ് [[ഋഗ്വേദം|ഋഗ്വേദത്തില്‍ഋഗ്വേദത്തിൽ]] പറയുന്നത്. <ref> {{cite book |last=ഉണ്ണിത്തിരി |first=ഡോ: എന്‍എൻ.വി.പി. |authorlink= ഡോ: എന്‍എൻ.വി.പി. ഉണ്ണിത്തിരി|coauthors= |title=പ്രാചീന ഭാരതീയ ദര്‍ശനംദർശനം |year= 1993|publisher= ചിന്ത പബ്ലീഷേഴ്സ്|location= തിരുവനന്തപുരം |isbn= }} </ref>ഋക്‌വേദ പ്രകാരം യാഗങ്ങള്‍യാഗങ്ങൾ നടത്തുന്നത് അതിനാണ്. <ref> {{cite book |last= ശങ്കരന്‍ശങ്കരൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട് |first=കാണിപ്പയ്യൂര്‍കാണിപ്പയ്യൂർ |authorlink=കാണിപ്പയ്യൂര്‍കാണിപ്പയ്യൂർ ശങ്കരന്‍ശങ്കരൻ നമ്പൂതിരിപ്പാട് |coauthors= |editor= |others= |title= എന്റെ സ്മരണകള്‍സ്മരണകൾ (രണ്‍ടാംരൺടാം ഭാഗം) |origdate= |origyear=1957 |origmonth= |url= |format= |accessdate= മേയ്|accessyear= |accessmonth= |edition= |series= |date= |year= |month= |publisher=പഞ്ചാംഗം പ്രസ്സ് |location= കുന്നംകുളം|language= |isbn= |oclc= |doi= |id= |pages= |chapter= |chapterurl= |quote= }} </ref> സോമരസം കലര്‍ന്നാല്‍കലർന്നാൽ വെള്ളം മധു പോലെ മത്തുളവാക്കും എന്ന് പറയുന്നു. എന്നാല്‍എന്നാൽ കാലക്രമേണ യാഗങ്ങള്‍യാഗങ്ങൾ രാജാക്കന്മാരുടെ അഭിവൃദ്ധിക്കായും സമീപകാലത്ത് മഴ ലഭിക്കുവാനായും മന്ത്രിമാര്‍ക്ക്മന്ത്രിമാർക്ക് നല്ല ബുദ്ധി വരാനായും മറ്റും നടത്തപ്പെടുന്നുണ്ട്.
[[സോമലത]] (Harmal) എന്ന അപൂര്‍വ്വഅപൂർവ്വ സസ്യം പുഴയിലെ പാറക്കല്ലു കൊന്‍ണ്ട്കൊൻണ്ട് ഇടിച്ചു പിഴിഞ്ഞാണ് സോമരസം എടുക്കുന്നത് എന്ന് ചിലര്‍ചിലർ വിശ്വസിക്കുന്നു. ചന്ദ്രന്റെ വൃദ്ധിക്ഷയങ്ങള്‍ക്കനുസരിച്ച്വൃദ്ധിക്ഷയങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് ഇലകള്‍ഇലകൾ വിരിയുകയും പൊഴിയുകയും ചെയ്യുന്ന അപൂര്‍വ്വഅപൂർവ്വ സസ്യം. എന്നാല്‍എന്നാൽ വിവിധയിനം ചെടികളുടേയും കൂണുകളുടേയും (Amanita muscaria) കുറ്റിച്ചെടികളുടേയും (Ephedra distachya) മറ്റും കലര്‍പ്പാണ്കലർപ്പാണ് ഇത് എന്ന് സിദ്ധാന്തിക്കുന്നവരുണ്ട്. സോമരസം അഗ്നിയില്‍അഗ്നിയിൽ അര്‍പ്പിക്കാന്‍അർപ്പിക്കാൻ താമസിച്ചാല്‍താമസിച്ചാൽ കുപിതരായി ദേവന്മാര്‍ദേവന്മാർ യാഗത്തിന്റെ യജമാനനെ ഉപദ്രവിക്കും എന്നണ് വിശ്വസം. സോമരസം അര്‍പ്പിക്കല്‍അർപ്പിക്കൽ സോമയാഗത്തിന്റെ നാലാം ദിവസമാണ്. യാഗശാലയിലെ രാജാവാണ് സോമലത.
