"ദില്ലി സൽത്തനത്ത്" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം

(ചെ.) പുതിയ ചിൽ ...
വരി 1:
{{prettyurl|Delhi Sultanate}}
[[ചിത്രം:Delhi History Map.png|right|350px|thumb|ദില്ലി സുല്‍ത്താനത്തിന്റെസുൽത്താനത്തിന്റെ വ്യാപനം - വിവിധ സുല്‍ത്താന്മാരുടെസുൽത്താന്മാരുടെ കാലങ്ങളില്‍കാലങ്ങളിൽ]]
1206 മുതല്‍മുതൽ 1526 വരെ [[ദില്ലി]] ആസ്ഥാനമാക്കി ഭരിച്ചിരുന്ന അഞ്ചു ഇസ്ലാമികരാജവംശങ്ങളെയാണ്‌ ദില്ലി സുല്‍ത്താനത്ത്സുൽത്താനത്ത് (ഇംഗ്ലീഷ്:Delhi Sultanate, ഉര്‍ദ്ദുഉർദ്ദു:دلی سلطنت) അഥവാ ഹിന്ദ് സുല്‍‍ത്താനത്ത്സുൽ‍ത്താനത്ത് (ഇംഗ്ലീഷ്:Sultanat e Hind, Urdu: سلطنتِ هند) എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നത്. [[മാംലൂക് രാജവംശം]] (1206-90), [[ഖില്‍ജിഖിൽജി രാജവംശം]] (1290-1320), [[തുഗ്ലക് രാജവംശം]] (1320-1413), [[സയ്യിദ് രാജവംശം]] (1414-51), [[ലോധി രാജവംശം]] (1451-1526) എന്നിവയാണ്‌ ഈ അഞ്ചു രാജവംശങ്ങള്‍രാജവംശങ്ങൾ. ഇന്നത്തെ ദില്ലി നിലനില്‍ക്കുന്നനിലനിൽക്കുന്ന സ്ഥലത്ത് അവര്‍അവർ അനേകം നഗരങ്ങള്‍നഗരങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചു<ref name=ncert>Social Science, Our Pasts-II, NCERT Text Book in History for Class VII, Chapter 3 ISBN 817450724</ref>.
 
1526-ല്‍ ഉയര്‍ന്നുഉയർന്നു വന്ന [[മുഗള്‍മുഗൾ സാമ്രാജ്യം|മുഗള്‍മുഗൾ സാമ്രാജ്യത്തില്‍സാമ്രാജ്യത്തിൽ]] ലയിച്ചായിരുന്നു സുല്‍ത്താനത്തിന്റെസുൽത്താനത്തിന്റെ അന്ത്യം.
{{HistoryOfSouthAsia}}
== രാജവംശങ്ങളും സുല്‍ത്താന്മാരുംസുൽത്താന്മാരും ==
=== മംലൂക് രാജവംശം ===
{{main|ദില്ലിയിലെ മംലൂക് രാജവംശം}}
പന്ത്രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാന പാദത്തില്‍പാദത്തിൽ [[മുഹമ്മദ് ഘോറി]], [[സിന്ധു|സിന്ധൂ]] [[ഗംഗാനദി|ഗംഗാ]] തടങ്ങളിലേക്ക് ആക്രമണം തുടങ്ങി. [[ഘാസ്നി]], [[മുള്‍ത്താന്‍മുൾത്താൻ]], [[സിന്ധ്]], [[ലാഹോര്‍ലാഹോർ]], [[ദില്ലി]] എന്നിങ്ങനെ ഓരോ പട്ടണങ്ങളായി ഘോറി കീഴടക്കി. 1206-ല്‍ ഘോറിയുടെ മരണത്തിനു ശേഷം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഒരു സൈന്യാധിപനായിരുന്ന [[ഖുത്ബ് ഉദ് ദീന്‍ദീൻ ഐബക്]] ദില്ലിയിലെ [[സുല്‍ത്താന്‍സുൽത്താൻ]] എന്ന് സ്വയം പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ദില്ലി സുല്‍ത്താനേറ്റിലെസുൽത്താനേറ്റിലെ ആദ്യ രാജവംശമായ [[മാംലൂക് രാജവംശം]] സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്തു. (സ്വതന്ത്രരായ മാതാപിതാക്കള്‍ക്ക്മാതാപിതാക്കൾക്ക് ജനിച്ച അടിമ എന്നാണ്‌ മാംലൂക് എന്നതിനര്‍ത്ഥംഎന്നതിനർത്ഥം). വടക്കു പടിഞ്ഞാറന്‍പടിഞ്ഞാറൻ പ്രദേശങ്ങളില്‍പ്രദേശങ്ങളിൽ [[മംഗോളിയര്‍മംഗോളിയർ|മംഗോളിയരുമായി]] നിരന്തരസംഘര്‍ത്തിലായിരുന്നെങ്കിലുംനിരന്തരസംഘർത്തിലായിരുന്നെങ്കിലും പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യത്തോടെ [[ഖൈബര്‍ഖൈബർ ചുരം]] മുതല്‍മുതൽ [[ബംഗാള്‍ബംഗാൾ]] വരെയുള്ള ഉത്തരേന്ത്യ സുല്‍ത്താനത്തിന്റെസുൽത്താനത്തിന്റെ അധീനതയിലായി. [[ഇല്‍ത്തുമിഷ്ഇൽത്തുമിഷ്|ഇല്‍ത്തുമിഷുംഇൽത്തുമിഷും]] (1210-35) [[ബല്‍ബന്‍ബൽബൻ|ബല്‍ബനുമായിരുന്നുബൽബനുമായിരുന്നു]] മാംലൂക് രാജവംശത്തിലെ പ്രധാന ഭരണാധികാരികള്‍ഭരണാധികാരികൾ. പിടിച്ചടക്കപ്പെട്ട പ്രദേശങ്ങളില്‍പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും മറ്റു എതിരാളികളായ രാജകുടുംബങ്ങളില്‍രാജകുടുംബങ്ങളിൽ നിന്നുമുള്ള എതിര്‍പ്പുകള്‍എതിർപ്പുകൾ മൂലം 1290-ല്‍ മാംലൂക് ഭരണത്തിന്‌ അവസാനമായി.
=== ഖില്‍ജിഖിൽജി രാജവംശം ===
{{main|ഖില്‍ജിഖിൽജി രാജവംശം}}
മുഹമ്മദ് ഘോറിയുടെ കാലത്തു തന്നെ ബംഗാളിന്റെ ഭരണകര്‍ത്താക്കളായിഭരണകർത്താക്കളായി മാറിയ ഖില്‍ജിഖിൽജി അഥവാ ഖല്‍ജികള്‍ഖൽജികൾ, മാംലൂകുകളുടെ സാമന്തരായിരുന്നു. ഒരു അട്ടിമറിയിലൂടെ [[ജലാലുദ്ദീന്‍ജലാലുദ്ദീൻ ഫിറൂസ് ഖില്‍ജിഖിൽജി]] മാംലൂക് രാജവംശത്തെ പുറത്താക്കി സാമ്രാജ്യം പിടിച്ചടക്കി. ഖില്‍ജികള്‍ഖിൽജികൾ [[ഗുജറാത്ത്]], [[മാള്‍‌വമാൾ‌വ]] തുടങ്ങിയ പ്രദേശങ്ങള്‍പ്രദേശങ്ങൾ കൈയടക്കുകയും ആദ്യമായി [[നര്‍മദനർമദ നദി|നര്‍മദനർമദ നദിയുടെ]] തെക്കുഭാഗത്തേക്ക് അതായത് [[തമിഴ്‌നാട്|തമിഴ്‌നാടു]] വരെ പര്യവേഷണങ്ങള്‍പര്യവേഷണങ്ങൾ നടത്തി. 1320-ല്‍ ഖില്‍ജിഖിൽജി രാജവംശത്തിലെ മൂന്നാമത്തെ സുല്‍ത്താനായിരുന്നസുൽത്താനായിരുന്ന [[ഖുത്ബ്ദീന്‍ഖുത്ബ്ദീൻ മുബാരക് ഷാ|ഖുത്ബ്ദീന്‍ഖുത്ബ്ദീൻ മുബാരക് ഷായെ]], സുല്‍ത്താന്റെസുൽത്താന്റെ വിശ്വസ്ഥനായിരുന്ന [[ഖുര്‍സുഖുർസു ഖാന്‍ഖാൻ]] കൊലപ്പെടുത്തി സ്വയം സുല്‍ത്താനായിസുൽത്താനായി പ്രഖ്യാപിച്ചു. അതോടെ ഖില്‍ജിഖിൽജി വംശത്തിന്‌ അന്ത്യമായി.
 
=== തുഗ്ലക് രാജവംശം ===
{{main|തുഗ്ലക് രാജവംശം}}
1321-ല്‍ [[ഘാസി തുഗ്ലക്]], ഖുര്‍സുഖുർസു ഖാന്റെ ഭരണത്തിന്‌ അറുതി വരുത്തി '''ഘിയാത്ത് അല്‍ദിന്‍അൽദിൻ തുഗ്ലക്''' എന്ന നാമത്തില്‍നാമത്തിൽ സുല്‍ത്താനായിസുൽത്താനായി പ്രഖ്യാപിച്ചതോടെ തുഗ്ലക് രാജവംശത്തിന്റെ ആരംഭമായി. ഘിയാസുദ്ദീന്റെ പുത്രനും പിന്‍‌ഗാമിയുമായിരുന്നപിൻ‌ഗാമിയുമായിരുന്ന [[മുഹമ്മദ് ബിന്‍ബിൻ തുഗ്ലക്|മുഹമ്മദ് ബിന്‍ബിൻ തുഗ്ലകിന്റെ]] കാലത്ത് സാമ്രാജ്യം ശക്തി പ്രാപിച്ചു. മുഹമ്മദ് ബിന്‍ബിൻ തുഗ്ലകിനു ശേഷം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ബന്ധു [[ഫിറോസ് ഷാ തുഗ്ലക്]] അധികാരം ഏറ്റെടുത്തു. ഫിറോസ് ഷാ ഒരു ജനപക്ഷഭരണാധികാരിയായിരുന്നെങ്കിലും ഇക്കാലത്ത് സൈനികശേഷിയില്‍സൈനികശേഷിയിൽ കുറവുണ്ടായി. 1388-ല്‍ ഫിറോസ് ഷായുടെ മരണശേഷം കരുത്തരായ നേതാക്കളുടെ അഭാവം തുഗ്ലക് രാജവംശത്തെ അസ്തമയത്തിലേക്ക് നയിച്ചു. പത്തു വര്‍ഷത്തിനുള്ളില്‍ത്തന്നെവർഷത്തിനുള്ളിൽത്തന്നെ രാജവംശത്തിന്‌ അന്ത്യമായി.
 
=== തിമൂറിന്റെ ആക്രമണം, ദൗലത് ഖാന്‍ഖാൻ ലോധിയുടെ ഭരണം, സയ്യിദ് രാജവംശം ===
{{main|സയ്യിദ് രാജവംശം}}
1398 [[ഡിസംബര്‍ഡിസംബർ 17]]-ന്‌ [[തിമൂര്‍തിമൂർ]] ദില്ലി ആക്രമിച്ചു കീഴടക്കി പട്ടണം കൊള്ളയടിച്ച് നശിപ്പിച്ചു. ദില്ലിയിലെ മുസ്ലീം സുല്‍ത്താന്മാര്‍സുൽത്താന്മാർ തങ്ങളുടെ രാജ്യത്തെ [[ഹിന്ദു|ഹിന്ദുക്കളോട്]] കാണിക്കുന്ന മൃദുമനോഭാവവും സഹിഷ്ണുതയാണ്‌ ദില്ലി ആക്രമിക്കാന്‍ആക്രമിക്കാൻ തിമൂറിന്‌ പ്രേരകമായത്. ഏകദേശം ഒരുലക്ഷത്തോളം പേരെ തിമൂര്‍തിമൂർ കൊലപ്പെടുത്തി. പിടിക്കപ്പെട്ടവരില്‍പിടിക്കപ്പെട്ടവരിൽ അവശേഷിക്കുന്ന മിക്കവാറും ദില്ലി നിവാസികളേയും തിമൂര്‍തിമൂർ അടിമകളാക്കുകയും ചെയ്തു. 1399-ഓടെ തിമൂര്‍തിമൂർ ദില്ലി വിട്ടു തന്റെ രാജ്യത്തേക്ക് മടങ്ങി. തിമൂറിന്റെ ആക്രമണത്തോടെ ദില്ലി സുല്‍ത്താന്മാരുടെസുൽത്താന്മാരുടെ സാമ്രാജ്യത്തിനു മേലുള്ള കേന്ദ്രീകൃതാധിപത്യത്തിന്‌ കാര്യമായ ക്ഷയം സംഭവിച്ചു.
 
മഹ്മൂദ് തുഗ്ലക്കിന്റെ മരണത്തിനു ശേഷം [[ദൗലത് ഖാന്‍ഖാൻ ലോധി|ദൗലത് ഖാന്‍ഖാൻ ലോധിക്കാണ്‌]] സാമ്രാജ്യം ഭരിക്കുന്നതിന് പ്രഭുക്കാന്മാര്‍പ്രഭുക്കാന്മാർ പിന്തുണ നല്‍കിയത്നൽകിയത്<ref name=sify>http://sify.com/itihaas/fullstory.php?id=13233620</ref>. എന്നാല്‍എന്നാൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഭരണം വളരെക്കുറച്ചു മാസങ്ങള്‍മാസങ്ങൾ മാത്രമേ നീണ്ടുനിന്നുള്ളൂ. തിമൂര്‍തിമൂർ, [[മുള്‍ത്താന്‍മുൾത്താൻ|മുള്‍ത്താന്റെമുൾത്താന്റെ]] ഗവര്‍ണറായിഗവർണറായി നിയമിച്ച [[ഖിസ്‌ര്‍ഖിസ്‌ർ ഖാന്‍ഖാൻ]] 1414 മാര്‍ച്ച്മാർച്ച് മാസം ദില്ലി ആക്രമിച്ചു കീഴടക്കി. ദൗലത് ഖാനെ തടവിലാക്കി ഹിസാര്‍ഹിസാർ ഫിറൂസയിലേക്കയച്ചു. ഖിസ്‌ര്‍ഖിസ്‌ർ ഖാന്‍ഖാൻ സ്ഥാപിച്ച രാജവംശം സയ്യിദ് രാജവംശം എന്നറിയപ്പെടുന്നു. തിമൂറിന്റെ പേരക്കുട്ടിയായിരുന്ന ഷാ രുകിന്റെ കാലത്ത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ സാമന്തനായാണ്‌ ഖിസ്‌ര്‍ഖിസ്‌ർ ഖാന്‍ഖാൻ സാമ്രാജ്യം ഭരിച്ച്ത്. സയ്യിദ് രാജവംശത്തിന്റെ 37 വര്‍ഷത്തെവർഷത്തെ ഭരണകാലയളവ്‍ നാലു സുല്‍ത്താന്മാരുടെസുൽത്താന്മാരുടെ ഭരണത്തിന്‌ സാക്ഷ്യം വഹിച്ചു.
=== ലോധി രാജവംശം ===
{{main|ലോധി രാജവംശം}}
1451-ല്‍ അവസാനത്തെ സയ്യിദ് സുല്‍ത്താനായിരുന്നസുൽത്താനായിരുന്ന മുഹമ്മദ് ബിന്‍ബിൻ ഫരീദിന്റെ മരണത്തിനു ശേഷം, പഞ്ചാബിലെ ഗവര്‍ണറുംഗവർണറും സൈന്യാധിപനുമായിരുന്ന [[ബഹ്ലൂല്‍ബഹ്ലൂൽ ഖാന്‍ഖാൻ ലോധി]] ദില്ലിയുടെ ഭരണം ഏറ്റെടുത്തു. അദ്ദേഹം വിവിധ പ്രവിശ്യകളിലെ കലാപങ്ങള്‍കലാപങ്ങൾ അടിച്ചമര്‍ത്തുകയുംഅടിച്ചമർത്തുകയും ബന്ധുക്കളായ അഫ്ഘാന്‍അഫ്ഘാൻ പ്രഭുക്കള്‍ക്ക്പ്രഭുക്കൾക്ക് ഭൂമിയുടെ അധികാരം നല്‍കിനൽകി വ്യാപകമായ രാഷ്ട്രീയപിന്തുണ നേടുകയും ചെയ്തു.
 
[[സിക്കന്തര്‍സിക്കന്തർ ലോധി]], [[ഇബ്രാഹിം ലോധി]] എന്നിവരായിരുന്നു ലോധി രാജവംശത്തിലെ മറ്റു രണ്ടു ഭരണാധികാരികള്‍ഭരണാധികാരികൾ. 1526-ല്‍ [[ബാബര്‍ബാബർ]] ഇബ്രാഹിം ലോധിയെ [[ഒന്നാം പാനിപ്പത്ത് യുദ്ധം|പാനിപ്പത്ത് യുദ്ധത്തില്‍യുദ്ധത്തിൽ]] പരാജയപ്പെടുത്തി ദില്ലി കീഴടക്കി ദില്ലി സുല്‍ത്താന്മാരുടെസുൽത്താന്മാരുടെ ഭരണത്തിന്‌ അറുതി വരുത്തി. ഇബ്രാഹിം ലോധിയുടെ കീഴില്‍കീഴിൽ [[ലാഹോര്‍ലാഹോർ|ലാഹോറിലെ]] ഗവര്‍ണറായിരുന്നഗവർണറായിരുന്ന [[ദൗലത് ഖാന്‍ഖാൻ ലോധി|ദൗലത് ഖാന്‍ഖാൻ ലോധിയും]], ഇബ്രാഹിം ലോധിയുടെ അമ്മാവനായ [[ആലം ഖാന്‍ഖാൻ|ആലം ഖാനും]] ചേര്‍ന്ന്ചേർന്ന് ഗൂഢാലോചന നടത്തിയാണ്‌ ബാബറെ ദില്ലി ആക്രമിക്കുന്നതിന്‌ ക്ഷണിച്ചത്. പാനിപ്പത്ത് യുദ്ധത്തില്‍യുദ്ധത്തിൽ ഇബ്രാഹിം ലോധി മരണപ്പെടുകയും അത് [[മുഗള്‍മുഗൾ സാമ്രാജ്യം|മുഗള്‍മുഗൾ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ]] സ്ഥാപനത്തിന്‌ വഴി തെളിക്കുകയും ചെയ്തു.
 
{| border="1" cellpadding="5" cellspacing="0"
വരി 34:
| rowspan="12" | [[മാംലൂക് രാജവംശം]] (1206 - 1290)
|-
| ഖുത്ബ്‌ദ്ദീന്‍ഖുത്ബ്‌ദ്ദീൻ ഐബക്
| 1206 - 1210
|-
വരി 40:
| 1210 - 1211
|-
| [[ഷംസുദ്ദീൻ ഇൽതുമിഷ്]]
| [[ഷംസുദ്ദീന്‍ ഇല്‍തുമിഷ്]]
| 1210 - 1236
|-
| രുക്നുദ്ദീന്‍രുക്നുദ്ദീൻ ഫിറൂസ്
| 1236
|-
വരി 49:
| 1236 - 1240
|-
| മുയിസുദ്ദീന്‍മുയിസുദ്ദീൻ ബഹ്രാം
| 1240 - 1242
|-
| അലാവുദ്ദീന്‍അലാവുദ്ദീൻ മസൂദ്
| 1242 - 1246
|-
| നസീറുദ്ദീന്‍നസീറുദ്ദീൻ മഹ്മൂദ്
| 1246 - 1266
|-
| ഘിയാസുദ്ദീൻ ബൽബൻ
| ഘിയാസുദ്ദീന്‍ ബല്‍ബന്‍
| 1266 - 1286
|-
| മുയിസുദ്ദീന്‍മുയിസുദ്ദീൻ ഖ്വായിഖബാദ്
| 1286 - 1290
|-
| കയുമാർസ്
| കയുമാര്‍സ്
| 1290
|-
| rowspan="4" | [[ഖില്‍‍ജിഖിൽ‍ജി രാജവംശം]] (1290 - 1321)
|-
| [[ജലാലുദ്ദീന്‍ജലാലുദ്ദീൻ ഫിറോസ് ഖില്‍ജിഖിൽജി]]
| 1290 - 1296
|-
| [[അലാവുദ്ദീൻ ഖിൽജി]]
| [[അലാവുദ്ദീന്‍ ഖില്‍ജി]]
| 1296 - 1316
|-
| [[ഖുത്ബ്ദ്ദീന്‍ഖുത്ബ്ദ്ദീൻ മുബാരക് ഷാ]]
| 1316 - 1321
|-
| rowspan="12" | [[തുഗ്ലക് രാജവംശം]] (1321 - 1398)
|-
| [[ഘിയാസുദ്ദീന്‍ഘിയാസുദ്ദീൻ തുഗ്ലക് ഷാ ഒന്നാമന്‍ഒന്നാമൻ]]
| 1321 - 1325
|-
| [[മുഹമ്മദ് ബിന്‍ബിൻ തുഗ്ലക്]] (മുഹമ്മദ് ഷാ രണ്ടാമന്‍രണ്ടാമൻ)
| 1325 - 1351
|-
| [[മഹ്മൂദ് ബിന്‍ബിൻ മുഹമ്മദ്]]
| 1351 മാര്‍ച്ച്മാർച്ച്
|-
| [[ഫിറോസ് ഷാ തുഗ്ലക്]]
| 1351 - 1388
|-
| [[ഘിയാസുദ്ദീന്‍ഘിയാസുദ്ദീൻ തുഗ്ലക് രണ്ടാമന്‍രണ്ടാമൻ]]
| 1388 - 1389
|-
| [[അബൂ ബക്കര്‍ബക്കർ]]
| 1389 - 1390
|-
| [[നസിറുദ്ദീന്‍നസിറുദ്ദീൻ മുഹമ്മദ് ഷാ മൂന്നാമന്‍മൂന്നാമൻ]]
| 1390 - 1393
|-
| [[സിക്കന്തർ ഷാ ഒന്നാമൻ]]
| [[സിക്കന്തര്‍ ഷാ ഒന്നാമന്‍]]
| 1393 മാർച്ച് - ഏപ്രിൽ
| 1393 മാര്‍ച്ച് - ഏപ്രില്‍
|-
| [[ഘിയാസുദ്ദീന്‍ഘിയാസുദ്ദീൻ തുഗ്ലക് ഷാ ഒന്നാമന്‍ഒന്നാമൻ]]
| 1321 - 1325
|-
| [[മഹ്മൂദ് നസിറുദ്ദീന്‍നസിറുദ്ദീൻ]] (സുല്‍ത്താന്‍സുൽത്താൻ മഹ്മൂദ് രണ്ടാമന്‍രണ്ടാമൻ) (ദില്ലി)
| 1393 - 1394
|-
വരി 114:
|-
| ലോധി രാജവംശം (1413 - 1414)
| [[ദൗലത് ഖാന്‍ഖാൻ]] <ref name=sify/>
| 1413 - 1414
|-
| rowspan="5" | [[സയ്യിദ് രാജവംശം]] (1414 - 1451)
|-
| [[ഖിസർ ഖാൻ]] (ഖിദ്‌ർ ഖാൻ)
| [[ഖിസര്‍ ഖാന്‍]] (ഖിദ്‌ര്‍ ഖാന്‍)
| 1414 - 1421
|-
| [[മുബാരക് ഷാ രണ്ടാമന്‍രണ്ടാമൻ]]
| 1421 - 1435
|-
| [[മുഹമ്മദ് ഷാ നാലാമന്‍നാലാമൻ]]
| 1435 - 1445
|-
| [[അലാവുദ്ദീന്‍അലാവുദ്ദീൻ ആലം ഷാ]]
| 1445 - 1451
|-
| rowspan="4" | [[ലോധി രാജവംശം]] (1451 - 1526)
|-
| [[ബാഹ്‌ലൂല്‍ബാഹ്‌ലൂൽ ഖാന്‍ഖാൻ ലോധി]]
| 1451 - 1489
|-
| [[സിക്കന്ദര്‍സിക്കന്ദർ ലോധി]]
| 1489-1517
|-
| [[ഇബ്രാഹിം ലോധി]] (ഇബ്രാഹിം രണ്ടാമന്‍രണ്ടാമൻ)
| 1517-1526
|}
 
== സാമ്രാജ്യവികസനം ==
പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തില്‍തുടക്കത്തിൽ ദില്ലി സുല്‍ത്താന്മാരുടെസുൽത്താന്മാരുടെ അധികാരം കോട്ടകളിലും അവക്കു ചുറ്റുമുള്ള നഗരങ്ങളിലും മാത്രമായി ഒതുങ്ങിയിരുന്നു. പട്ടണങ്ങള്‍ക്കുപട്ടണങ്ങൾക്കു പുറത്തുള്ള പ്രദേശങ്ങളില്‍പ്രദേശങ്ങളിൽ ആധിപത്യം പുലര്‍ത്താന്‍പുലർത്താൻ അവര്‍ക്കായിരുന്നില്ലഅവർക്കായിരുന്നില്ല. വ്യാപാരം, [[കപ്പം]], കൊള്ളയടി എന്നിവയൊക്കെയായിരുന്നു പ്രധാന വരുമാനമാര്‍ഗങ്ങള്‍വരുമാനമാർഗങ്ങൾ.
 
[[ബംഗാള്‍‍ബംഗാൾ‍]] മുതല്‍മുതൽ [[സിന്ധ്]] വരെയുള്ള പ്രദേശങ്ങളിലെ സുല്‍ത്താന്റെസുൽത്താന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള കോട്ടകളിലെ സൈനികവ്യൂഹത്തെ ദില്ലിയില്‍ദില്ലിയിൽ നിന്നും നിയന്ത്രിക്കുക എന്നത് വളരെ ബുദ്ധിമുട്ടേറിയതായിരുന്നു. ഇതിലുപരിയായി യുദ്ധം, ആഭ്യന്തരകലഹം, [[അഫ്ഘാനിസ്ഥാന്‍അഫ്ഘാനിസ്ഥാൻ|അഫ്ഘാനില്‍അഫ്ഘാനിൽ]] നിന്നുള്ള [[മംഗോള്‍മംഗോൾ]] ആക്രമണം എന്നിങ്ങനെ സുല്‍ത്താനേറ്റിന്‌സുൽത്താനേറ്റിന്‌ നിരവധി പ്രശ്നങ്ങള്‍പ്രശ്നങ്ങൾ ഇക്കാലത്ത് അതിജീവിക്കേണ്ടി വന്നിരുന്നു.
 
[[ഘിയാസുദ്ദീന്‍ഘിയാസുദ്ദീൻ ബല്‍ബന്‍ബൽബൻ]], [[അലാവുദ്ദീന്‍അലാവുദ്ദീൻ ഖല്‍ജിഖൽജി]], [[മുഹമ്മദ് തുഗ്ലക്]] എന്നിവരുടെ ഭരണകാലത്താണ്‌ ദില്ലി സുല്‍ത്താനത്ത്സുൽത്താനത്ത് വികാസം പ്രാപിച്ചത്<ref name=ncert/>.
=== ആദ്യഘട്ടം ===
അതിര്‍ത്തിക്കകത്ത്അതിർത്തിക്കകത്ത് നഗരങ്ങള്‍ക്കുനഗരങ്ങൾക്കു ചുറ്റുമുള്ള പ്രദേശങ്ങളിലെ ആധിപത്യം ഉറപ്പിക്കുക എന്നതായിരുന്നു ഇതിലെ ആദ്യപടി. [[ഗംഗാനദി|ഗംഗാ]]-[[യമുന|യമുനാ]] തടങ്ങളിലെ കാടുകളെല്ലാം വെട്ടിത്തെളിച്ച് ഈ ഭൂമി കൃഷിക്കാര്‍ക്കായികൃഷിക്കാർക്കായി വിട്ടുകൊടുത്ത് കാര്‍ഷികവൃത്തികാർഷികവൃത്തി പ്രോല്‍സാഹിപ്പിച്ചുപ്രോൽസാഹിപ്പിച്ചു.
 
പ്രാദേശികവ്യാപാരം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനും, വ്യാപാരപാതകളെ സം‌രക്ഷിക്കുന്നതിനും അവര്‍അവർ പുതിയ പട്ടണങ്ങളും കോട്ടകളും സ്ഥാപിച്ചു.
 
=== രണ്ടാം ഘട്ടം ===
സൈനികനടപടികളിലൂടെ അതിരുകള്‍അതിരുകൾ വികസിപ്പിച്ചുകൊണ്ടായിരുന്നു രണ്ടാംഘട്ടസാമ്രാജ്യവികസനം. [[ദക്ഷിണേന്ത്യ|ദക്ഷിണേന്ത്യയിലേക്കുള്ള]] ഈ സൈനികപരിപാടികള്‍ക്ക്സൈനികപരിപാടികൾക്ക് തുടക്കമിട്ടത് [[അലാവുദ്ദീന്‍അലാവുദ്ദീൻ ഖല്‍ജിഖൽജി|അലാവുദ്ദീന്‍അലാവുദ്ദീൻ ഖല്‍ജിയുടെഖൽജിയുടെ]] കാലത്താണ്‌. [[മുഹമ്മദ് തുഗ്ലക്|മുഹമ്മദ് തുഗ്ലക്കിന്റെ]] കാലത്ത് സാമ്രാജ്യവിസ്തൃതി അതിന്റെ പാരമ്യത്തിലെത്തി<ref name=ncert/>.
 
പോരാട്ടങ്ങളില്‍പോരാട്ടങ്ങളിൽ സുല്‍ത്താനത്തിന്റെസുൽത്താനത്തിന്റെ സൈന്യം നിരവധി ആനകളേയും കുതിരകളേയും അടിമകളേയും കൈയ്യടക്കി. കൂടാതെ വിലപിടിപ്പുള്ള ലോഹങ്ങളും അവര്‍അവർ കൊള്ളയടിച്ചു.
 
നിശ്ശബ്ദമായ ആരംഭത്തിനു ശേഷമുള്ള 150 വര്‍ഷത്തിനുവർഷത്തിനു ശേഷം അതായത് മുഹമ്മദ് തുഗ്ലകിന്റെ ഭരണകാലത്തിന്റെ അവസാനത്തോടെ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിന്റെ വളരെ വലിയ ഒരുഭാഗത്തിന്റെ അധീനരായി ദില്ലി സുല്‍ത്താനത്ത്സുൽത്താനത്ത് മാറി. കൃഷിക്കാരില്‍കൃഷിക്കാരിൽ നിന്നടക്കം ഇക്കാലത്ത് നികുതി പിരിക്കാന്‍പിരിക്കാൻ തുടങ്ങി. പക്ഷേ ഇത്രയും വലിയ ഒരു പ്രദേശമായതിനാല്‍പ്രദേശമായതിനാൽ നിയന്ത്രണം അത്ര ഫലപ്രദമായിരുന്നില്ല.
 
== ഭരണം ==
ദില്ലി സുല്‍ത്താന്മാരുടെസുൽത്താന്മാരുടെ ഭരണഭാഷ [[പേര്‍ഷ്യന്‍പേർഷ്യൻ]] ആയിരുന്നു.
 
ദില്ലി സുല്‍ത്താനത്ത്സുൽത്താനത്ത് പോലെയുള്ള ഒരു വിസ്തൃതമായ സാമ്രാജ്യം ഭരിക്കുന്നതിന്‌ കഴിവുറ്റ പ്രാദേശികഭരണാധികാരികള്‍പ്രാദേശികഭരണാധികാരികൾ അത്യാവശ്യമായിരുന്നു. പ്രഭുക്കന്മാരേയും ജന്മികളേയും മറ്റും ഗവര്‍ണര്‍ഗവർണർ സ്ഥാനം ഏല്പ്പിക്കാതെ സൈന്യത്തിലേക്ക്ക് വേണ്ടി വാങ്ങിയ [[ബന്ദഗന്‍ബന്ദഗൻ]] എന്നു വിളിക്കുന്ന അടിമകളേ ഇത്തരം സ്ഥാനങ്ങളില്‍സ്ഥാനങ്ങളിൽ നിയമിക്കാന്‍നിയമിക്കാൻ സുല്‍ത്താന്മാര്‍സുൽത്താന്മാർ പ്രത്യേകിച്ചും [[ഇല്‍ത്തുമിഷ്ഇൽത്തുമിഷ്]] ശ്രദ്ധിച്ചിരുന്നു.
 
അവരെ പ്രത്യേകം പരിശീലിപ്പിച്ച് സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ പ്രധാനഭരണസ്ഥഅനങ്ങളില്‍പ്രധാനഭരണസ്ഥഅനങ്ങളിൽ അവരോധിച്ചു. ഇത്തരം അടിമകള്‍അടിമകൾ യജമാനനോട് തികഞ്ഞ വിശ്വസ്ഥത പുലര്‍ത്തിയിരുന്നതിനാല്‍പുലർത്തിയിരുന്നതിനാൽ ഈ ഭരണരീതി സുല്‍ത്താന്മാര്‍ക്ക്സുൽത്താന്മാർക്ക് താരതമ്യേന എളുപ്പമുള്ളതായിരുന്നു.
 
ഖില്‍ജിമാരുംഖിൽജിമാരും തുഗ്ലകുകളും ഇത്തരം അടിമകളെ ഉപയോഗ്ഗിക്കുന്ന രീതി തുടര്‍ന്നുതുടർന്നു. ഇതിനുപുറമേ തങ്ങളുടെ ആശ്രിതരായ സാധാരണക്കാരേയും ഉയര്‍ന്നഉയർന്ന തസ്തികകളിലേക്ക് സ്ഥാനക്കയറ്റം നല്‍കിനൽകി. അവരെ ജനറല്‍മാരുംജനറൽമാരും, ഗവര്‍ണര്‍മാരുമാക്കിഗവർണർമാരുമാക്കി. ഇത് ഒരുതരത്തില്‍ഒരുതരത്തിൽ രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരതക്ക് കാരണമായി.
 
സൈനികരായ അടിമകളും ആശ്രിതരും തങ്ങളുടെ യജമാനനോട് പൂര്‍ണമായപൂർണമായ കൂറു പുലര്‍ത്തുമെങ്കിലുംപുലർത്തുമെങ്കിലും അവരുടെ അനന്തരവകാശികളോട് ഈ കൂറ് പുലര്‍ത്താറില്ലപുലർത്താറില്ല. പുതിയ സുല്‍ത്താന്മാരുടെസുൽത്താന്മാരുടെ സ്ഥാനാരോഹണസമയത്ത് ഇത് പലപ്രശ്നങ്ങള്‍ക്കുംപലപ്രശ്നങ്ങൾക്കും വഴിവക്കാറുണ്ടായിരുന്നു. മാത്രമല്ല സുല്‍ത്താന്‌സുൽത്താന്‌ ആശ്രിത്രരോടുള്ള ഈ മമത പ്രഭുക്കന്മാരുടേയും മറ്റും അപ്രീതിക്കും കാരണമായി.
 
അസീസ് ഖുമ്മാര്‍ഖുമ്മാർ എന്ന വീഞ്ഞുനിര്‍മ്മാതാവിനേയുംവീഞ്ഞുനിർമ്മാതാവിനേയും, ഫിറൂസ് ഹജ്ജാം എന്ന ഒരു ക്ഷുരകനേയും മാന്‍‌കമാൻ‌ക തബാഖ് എന്ന ഒരു കുശിനിക്കാരനേയും, തോട്ടക്കാര ലാധ, പീര എന്നിവരേയും [[മുഹമ്മദ് തുഗ്ലക്]] ഉയര്‍ന്നഉയർന്ന ഭരണപദവികളില്‍ഭരണപദവികളിൽ നിയമിച്ചു. [[സിയാവുദ്ദീന്‍സിയാവുദ്ദീൻ ബരണി]] എന്ന പതിനാലാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മദ്ധ്യത്തില്‍മദ്ധ്യത്തിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ചരിത്രകാരന്‍ചരിത്രകാരൻ സുല്‍ത്താന്റെസുൽത്താന്റെ നീതിനിര്‍‌വഹണത്തിലെനീതിനിർ‌വഹണത്തിലെ പിഴവായും ഭരണത്തിലെ കഴിവുകേടിന്റെ സൂചനായായും ഇതിനെ വിലയിരുത്തി.
 
പതിനാലാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യപകുതിയില്‍ആദ്യപകുതിയിൽ സര്‍ക്കാര്‍സർക്കാർ എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന പ്രവിശ്യകളിലും, പാര്‍ഗണകള്‍പാർഗണകൾ എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ജില്ലകളിലും നാണയവ്യവസ്ഥ നടപ്പിലാക്കി. നികുതി പ്രധാനമായും കൃഷിയെ ആശ്രയിച്ചായതിനാല്‍ആശ്രയിച്ചായതിനാൽ മുഹമ്മദ് ബിന്‍ബിൻ തുഗ്ലക് ഗ്രാമീണകിണറുകള്‍ഗ്രാമീണകിണറുകൾ കുഴിച്ചും, വിത്ത് വിതരണം നടത്തിയും കൃഷി പ്രോല്‍സാഹിപ്പിച്ചിരുന്നുപ്രോൽസാഹിപ്പിച്ചിരുന്നു. പ്രത്യേകിച്ച് കരിമ്പ് പോലുള്ള നാണ്യവിളകളുടെ കൃഷിക്കും പ്രോല്‍സാഹനംപ്രോൽസാഹനം നല്‍കിനൽകി.
 
=== നികുതി പിരിവ് ===
മുന്‍മുൻ സുല്‍ത്താന്മാരെപ്പോലെസുൽത്താന്മാരെപ്പോലെ ഖില്‍ജികളുംഖിൽജികളും തുഗ്ലകും സേനാനായകന്മാരെ വിവിധ പ്രദേശങ്ങളിലെ ഗവര്‍ണര്‍മാരായിഗവർണർമാരായി നിയമിച്ചു. ഇത്തരം പ്രദേശങ്ങളെ '''ഇഖ്ത''' എന്നാണ് വിളിച്ചിരുന്നത്. ഗവര്‍ണര്‍മാര്‍ഗവർണർമാർ '''ഇഖ്താദാര്‍ഇഖ്താദാർ''' എന്നും '''മുഖ്തി''' എന്നും അറിയപ്പെട്ടു. സൈനികനീക്കങ്ങള്‍സൈനികനീക്കങ്ങൾ നയിക്കുന്നതിനു പുറമേ തങ്ങളുടെ ഇഖ്തകളിലെ നീതിന്യായവ്യവസ്ഥിതി കാത്തുസൂക്ഷിക്കുക അവിടെ നിന്ന് നികുതി പിരിക്കുക തുടങ്ങിയവയോക്കെ മുഖ്തികളുടെ ചുമതലയഅയിരുന്നു. പിരിക്കുന്ന നികുതിയില്‍നികുതിയിൽ നിന്നാണ്‌ തന്റേയും കീഴിലുള്ള ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെയും ശമ്പളം കണ്ടെത്തിയിരുന്നത്.
 
ഇഖ്തകളുടെ ചുമതല ഒരാള്‍ക്ക്ഒരാൾക്ക് പരമ്പരാഗതമായി നല്‍കാതെനൽകാതെ ഒരു നിശ്ചിതകാലയളവിലേക്ക്ക് മാത്രം നല്‍കിനൽകി മുഖ്തികള്‍ക്കുമുഖ്തികൾക്കു മേലുള്ള തങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണം [[അലാവുദ്ദീന്‍അലാവുദ്ദീൻ ഖില്‍ജിഖിൽജി]], [[മുഹമ്മദ് തുഗ്ലക്]] എന്നിവരുടെ സമയത്ത് കാര്യക്ഷമമാക്കിയിരുന്നു. ഇതിനു പുറമേ പ്രത്യേകം ഉദ്യോഗസ്ഥരെ നിയമിച്ച് മുഖ്തീകള്‍മുഖ്തീകൾ പിരിക്കുന്ന നികുതിയുടേയും അവര്‍ക്കുഅവർക്കു കീഴിലുള്ള സൈനികരുടേയും കണക്കുകള്‍കണക്കുകൾ പരിശോധിക്കാനും സുല്‍ത്താന്‍സുൽത്താൻ പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ പുലര്‍ത്തിയിരുന്നുപുലർത്തിയിരുന്നു.
 
ദില്ലി സുല്‍ത്താന്മാര്‍സുൽത്താന്മാർ നഗരങ്ങളുടെ പ്രാന്തപ്രദേശങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണം ഏറ്റെടുത്തപ്പോള്‍ഏറ്റെടുത്തപ്പോൾ അവിടത്തെ പ്രാദേശികഭരണാധികാരികളേയും വന്‍വൻ ഭൂവുടമകളേയും സാമന്തരാക്കിയിരുന്നു. എന്നാല്‍എന്നാൽ അലാവുദ്ദീന്‍അലാവുദ്ദീൻ ഖില്‍ജിയുടെഖിൽജിയുടെ കാലത്തോടെ നികുതി പിരിക്കാനുള്ള ഈ സാമന്തഭരണാധികാരികളുടെ എല്ലാ അവകാശങ്ങളും റദ്ദാക്കുകയും സുല്‍ത്താനേറ്റ്സുൽത്താനേറ്റ് നേരിട്ട് നികുതിപിരിവ് ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇതോടൊപ്പം ഈ പ്രദേശികഭരണാധികഅരികള്‍പ്രദേശികഭരണാധികഅരികൾ കൂടി നികുതി നല്‍കേണ്ടതായുംനൽകേണ്ടതായും വന്നു. സുല്‍‍ത്താന്റെസുൽ‍ത്താന്റെ കീഴിലുള്ള ഉദ്യോഗസ്ഥര്‍ഉദ്യോഗസ്ഥർ ഭൂമി അളന്ന് തിട്ടപ്പെടുത്തി കണക്ക് സൂക്ഷിക്കാനും ആരംഭിച്ചു.
 
=== വിവിധ തരം നികുതികള്‍നികുതികൾ ===
മൂന്നു തരം നികുതികളാണ് ഇക്കാലത്ത് നിലവിലിരുന്നത്.
# കാര്‍ഷികനികുതികാർഷികനികുതി - '''ഖരാജ്''' എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഈ നികുതി കാര്‍ഷികോല്പാദനത്തിന്റെകാർഷികോല്പാദനത്തിന്റെ 50 ശതമാനം വരുമായിരുന്നു.
# കന്നുകാലിനികുതി
# ഭവനനികുതി.
 
== സംസ്കാരം ==
[[ചിത്രം:Qminar.jpg|right|thumb|250px|[[ഖുത്ബ് മിനാര്‍മിനാർ]]]]
ദില്ലി സുല്‍ത്താന്മാര്‍സുൽത്താന്മാർ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിലെ വിവിധനഗരങ്ങളില്‍വിവിധനഗരങ്ങളിൽ നിവരവധി [[മോസ്ക്|മോസ്കുകള്‍മോസ്കുകൾ]] പണിതീര്‍ത്തുപണിതീർത്തു. ഇന്ന് [[ഖുത്ബ് മിനാര്‍മിനാർ]] സ്ഥിതിചെയ്യുന്നയിടത്തി [[ഖുവ്വാത്ത് അല്‍അൽ ഇസ്ലാം]] മോസ്കും മിനാറും പണിതീര്‍ത്തത്പണിതീർത്തത് പന്ത്രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനദശകത്തിലാണ്‌. ഖുത്ബ് ഐബക്, ഇല്‍തുമിഷ്ഇൽതുമിഷ് എന്നീ രണ്ടു സുല്‍ത്താന്മാരുടെസുൽത്താന്മാരുടെ കാലത്താണ്‌ മിനാര്‍മിനാർ പണിതത്. മുന്‍പ്മുൻപ് ഇത് ദില്ലി സുല്‍ത്താന്മാര്‍സുൽത്താന്മാർ നിര്‍മ്മിച്ചനിർമ്മിച്ച [[ദെഹ്‌ലി ഇ കുഹ്ന]] എന്ന ആദ്യനഗരത്തിലെ നമസ്കാരപ്പള്ളിയായ്രുന്നു. ഇല്‍തുമിഷുംഇൽതുമിഷും അലാവുദ്ദീന്‍അലാവുദ്ദീൻ ഖില്‍ജിയുമാണ്‌ഖിൽജിയുമാണ്‌ ഇത് പുനരുദ്ധരിച്ചത്.
 
[[ബീഗം‌പുരി മോസ്ക്]] പണിപൂര്‍ത്തിയാക്കിയത്പണിപൂർത്തിയാക്കിയത്, മുഹമ്മദ് തുഗ്ലകിന്റെ കാലത്താണ്‌. ദില്ലിയിലെ തന്റെ പുതിയ തലസ്ഥാനമഅയ [[ജഹാന്‍പാനാജഹാൻപാനാ|ജഹാന്‍പാനായിലെജഹാൻപാനായിലെ]] പ്രധാന പള്ളിയായിരുന്നു ഇത്. [[സിക്കന്തര്‍സിക്കന്തർ ലോധി|സിക്കന്തര്‍സിക്കന്തർ ലോധിയുടെ]] കാലത്ത് നിര്‍മ്മിക്കപ്പെട്ടനിർമ്മിക്കപ്പെട്ട ഒരു പള്ളിയാണ് [[മോഠ് കി മസ്ജിദ്]]. 1520-കളുടെ അവസാനം നിര്‍മ്മിക്കപ്പെട്ടനിർമ്മിക്കപ്പെട്ട ഒരു പള്ളിയാണ്‌ [[ജമാലി കമാലി]].
== വെല്ലുവിളികൾ ==
== വെല്ലുവിളികള്‍ ==
വളരെയധികം വിജയങ്ങള്‍വിജയങ്ങൾ കൈവരിച്ചെങ്കിലും ഉപഭൂഖണ്‍ഡത്തിന്റെഉപഭൂഖൺഡത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗം പ്രദേശങ്ങളും സുല്‍ത്താന്റെസുൽത്താന്റെ പൂര്‍ണ്ണനിയന്ത്രണത്തിലായിരുന്നില്ലപൂർണ്ണനിയന്ത്രണത്തിലായിരുന്നില്ല. ബംഗാള്‍ബംഗാൾ പോലുള്ള വിദൂരപ്രദേശങ്ങള്‍വിദൂരപ്രദേശങ്ങൾ ദില്ലിയില്‍ദില്ലിയിൽ നിന്ന് നിയന്ത്രിക്കുക എളുപ്പമായിരുന്നില്ല. ദക്ഷിണേന്ത്യയുടെ ഭാഗങ്ങള്‍ഭാഗങ്ങൾ കീഴടക്കിയതിനു പുറകേ തന്നെ അവ സ്വതന്ത്രമായി.
 
മാത്രമല്ല ഗംഗാതടങ്ങളില്പോലും സുല്‍ത്താന്റെസുൽത്താന്റെ സേനക്ക് അപ്രാപ്യമായ വനപ്രദേശങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു. പ്രാദേശികജന്മികള്‍പ്രാദേശികജന്മികൾ ഈയിടങ്ങളില്‍ഈയിടങ്ങളിൽ ഭരണം നടത്തി. മുഹമ്മദ് തുഗ്ലക്കിനും, അലാവുദ്ദീന്‍അലാവുദ്ദീൻ ഖില്‍ജിക്കുംഖിൽജിക്കും ഇത്തരം പ്രദേശങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണം പിടിച്ചെടുക്കാന്‍പിടിച്ചെടുക്കാൻ സാധിച്ചെങ്കിലും അത് ഒരു ചെറിയ കാലയളവിലേക്ക് മാത്രമേ നിലനിര്‍ത്താന്‍നിലനിർത്താൻ സാധിച്ചുള്ളൂ.
 
ജെംഗിസ് ഖാന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള മംഗോളിയര്‍മംഗോളിയർ 1219-ല്‍ വടക്കു കിഴക്കന്‍കിഴക്കൻ ഇറാഖിലുള്ള ട്രാന്‍സോക്ഷ്യാനട്രാൻസോക്ഷ്യാന പിടിച്ചടക്കി. ഇതിനെത്തുടര്‍ന്ന്ഇതിനെത്തുടർന്ന് ദില്ലി സുല്‍ത്താനേറ്റിനുംസുൽത്താനേറ്റിനും ഇതിന്റെ തുടര്‍തുടർ ആക്രമണങ്ങളെ നേരിടേണ്ടി വന്നു. അലാവുദ്ദീന്‍അലാവുദ്ദീൻ ഖില്‍ജിയുടെഖിൽജിയുടെ കാലത്തും മുഹമ്മദ് തുഗ്ലകിന്റെ ഭരണത്തിന്റെ ആദ്യ കാലങ്ങളിലും മംഗോള്‍മംഗോൾ ആക്രമണം താരതമ്യേന വര്‍ദ്ധിച്ചുവർദ്ധിച്ചു. വമ്പിച്ച സൈനികവ്യൂഹത്തെ കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നതിന്‌ ഇത് ഈ ഭരണാധികാരികളെ നിര്‍ബന്ധിതരാക്കിനിർബന്ധിതരാക്കി.
 
=== മംഗോൾ ആക്രമണങ്ങൾ ===
=== മംഗോള്‍ ആക്രമണങ്ങള്‍ ===
അലാവുദ്ദീന്‍അലാവുദ്ദീൻ ഖില്‍ജിയുടെഖിൽജിയുടെ കാലഘട്ടത്തില്‍കാലഘട്ടത്തിൽ 1299-1300, 1302-1303 എന്നീ കാലയളവുകളില്‍കാലയളവുകളിൽ മംഗോളിയര്‍മംഗോളിയർ രണ്ടു വട്ടം ദില്ലി ആക്രമിച്ചു. ഇതിനെ നേരിടുന്നതിന്‌ ഖില്‍ജിഖിൽജി ഒരു വലിയ സൈന്യത്തെ രൂപവത്കരിക്കുകയും, പട്ടാളക്കാരെ വിന്യസിക്കുന്നതിന്‌ '''[[സിരി]]''' എന്നു പേരുള്ള ഒരു പട്ടണം നിര്‍മ്മിക്കുകയുംനിർമ്മിക്കുകയും ചെയ്തു.
 
ഗംഗക്കും യമുനക്കും ഇടയിലുള്ള പ്രദേശങ്ങളില്‍പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നും നികുതിയായി പിരിച്ചിരുന്ന കാര്‍ഷികവിഭവങ്ങളാണ്‌കാർഷികവിഭവങ്ങളാണ്‌ ഈ സൈന്യത്തെ ഊട്ടാന്‍ഊട്ടാൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്. കാര്‍ഷികോല്പ്പാദനത്തിന്റെകാർഷികോല്പ്പാദനത്തിന്റെ അന്‍പതുഅൻപതു ശതമാനം ഇക്കാലത്ത് നികുതിയായി പിരിച്ചിരുന്നു.
 
ഇഖ്തകളുടെ നിയന്ത്രണം നല്‍കുന്നതിനുനൽകുന്നതിനു പകരം പട്ടാളക്കാര്‍ക്ക്പട്ടാളക്കാർക്ക് പണമായിത്തന്നെ വേതനം നല്‍കിനൽകി. ഇതു കൊണ്ടുണ്ടായ പണപ്പെരുപ്പം മൂലം അവശ്യസാധനങ്ങളുടെ വിലക്കയറ്റം നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുള്ള നടപടികളും ഖില്‍ജിഖിൽജി സ്വീകരിച്ചു.
 
ഇങ്ങനെ അലാവുദ്ദീന്റെ ഭരണനടപടികള്‍ഭരണനടപടികൾ തികച്ചും വിജയകരമായിരുന്നു എന്നും ഇക്കാലത്തെ സാധങ്ങളുടെ ന്യായവിലയും ലഭ്യതയേയും പറ്റി ചരിത്രകാരന്മാര്‍ചരിത്രകാരന്മാർ ഏറെ പുകഴ്ത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഇക്കാരണങ്ങള്‍ഇക്കാരണങ്ങൾ കൊണ്ടുതന്നെ മംഗോള്‍മംഗോൾ ആക്രമണങ്ങളെ അദ്ദേഹത്തിന്‌ സമര്‍ത്ഥമായിസമർത്ഥമായി അതിജീവിക്കാന്‍അതിജീവിക്കാൻ സാധിച്ചു.
 
മുഹമ്മദ് തുഗ്ലകിന്റെ ഭരണത്തിന്റെ ആദ്യകാലങ്ങളില്‍ആദ്യകാലങ്ങളിൽ മംഗോളിയര്‍മംഗോളിയർ ദില്ലി ആക്രമിച്ചു. ഖില്‍ജിയെപ്പോലെഖിൽജിയെപ്പോലെ തുഗ്ലക്കും ഈ ആക്രമണങ്ങളെ നേരിടുന്നതിന്‌ വലിയൊരു സൈന്യം രൂപവത്കരിച്ചു. മാത്രമല്ല ട്രാന്‍സോക്ഷ്യാനയിലേക്ക്ട്രാൻസോക്ഷ്യാനയിലേക്ക് ഒരു പ്രത്യാക്രമണത്തിനും അദ്ദേഹം പദ്ധതിയിട്ടു.
 
എന്നാല്‍എന്നാൽ ഖില്‍ജിയെപ്പോലെഖിൽജിയെപ്പോലെ പട്ടാളത്തെ വിന്യസിക്കാനായി ഒരു പട്ടണം നിര്‍മ്മിക്കുന്നതിനുനിർമ്മിക്കുന്നതിനു പകരം ദില്ലിയിലെ നാലു നഗരങ്ങളില്‍നഗരങ്ങളിൽ ഏറ്റവും പുരാതനമായ ദെഹ്ലി ഇ കുഹ്നയിലെ ജനങ്ങളെ കുടിയൊഴിപ്പിച്ച് അവിടം പട്ടാളക്കാരെ വിന്യസിക്കാനായി ഉപയോഗപ്പെടുത്തി. പട്ടണം വിട്ട ജനങ്ങളെ തെക്കുഭാഗത്തുള്ള പുതിയ തലസ്ഥാനനഗരമായ ദൗലതബാദിലേക്കയച്ചു.
 
കര്‍ഷകരില്‍കർഷകരിൽ നിന്നും നികുതിയായി പിരിക്കുന്ന കാര്‍ഷികവിഭവങ്ങള്‍കാർഷികവിഭവങ്ങൾ തന്നെ സൈന്യത്തിന്‌ ഭക്ഷണം നല്‍കാന്‍നൽകാൻ ഉപയോഗിച്ചു. ഇതിനു പുറമേ മറ്റു നികുതികളും സുല്‍ത്താന്‍സുൽത്താൻ കര്‍ഷകരില്‍കർഷകരിൽ നിന്ന് ഈടാക്കി. ഇങ്ങനെ ഗംഗായമുനാതടങ്ങളിലെ കര്‍ഷകര്‍കർഷകർ പട്ടിണിയിലായി.
 
പട്ടാളക്കാര്‍ക്ക്പട്ടാളക്കാർക്ക് പണമായിത്തന്നെ വേതനം നല്‍കിയനൽകിയ തുഗ്ലക് വിലക്കയറ്റം പിടിച്ചു നിര്‍ത്തുന്നതിന്‌നിർത്തുന്നതിന്‌ നടപടികളൊന്നും സ്വീകരിച്ചില്ല. ഇതിനു പകരം വിലകുറഞ്ഞ ലോഹങ്ങള്‍ലോഹങ്ങൾ കൊണ്ടുള്ള പുതിയ നാണയം ഇറക്കി. എന്നാല്‍എന്നാൽ ജനങ്ങള്‍ജനങ്ങൾ തങ്ങളുടെ സ്വര്‍ണ്ണസ്വർണ്ണ-വെള്ളി നാണയങ്ങള്‍നാണയങ്ങൾ ശേഖരിച്ചു വച്ച് പുതിയ പണം തന്നെ സര്‍ക്കാരിലേക്ക്സർക്കാരിലേക്ക് നികുതിയായും നല്‍കിനൽകി മാത്രമല്ല പുതിയ നാണയത്തിന്റെ കള്ളനാണയങ്ങളും വ്യാപകമായി പ്രചാരത്തിലായി.
 
പ്പൊതുവേ മുഹമ്മദ് തുഗ്ലക്കിന്റെ ഭരണനടപടികള്‍ഭരണനടപടികൾ ഒരു പരാജ്യമായിരുന്നു. കശ്മീരിലേക്കുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ പടനീക്കം ഒരു വന്‍വൻ നാശത്തില്‍നാശത്തിൽ കലാശിച്ചു. ഇതോടെ ട്രാന്‍സോക്ഷ്യാനട്രാൻസോക്ഷ്യാന ആക്രമണവും വേണ്ടെന്നുവച്ചു.
 
തന്റെ വന്‍വൻ സേനയെ പിരിച്ചുവിടുകയും ദൗലതാബാദിലേക്ക് മാറ്റിയ ജനങ്ങളെ വ്വീണ്ടും പഴയ നഗരത്തിലേക്ക് തിരിച്ചു വിട്ടു. ഗംഗാ യമുനാ മേഖലയിലെ നികുതിവര്‍ദ്ധനവുംനികുതിവർദ്ധനവും ദാരിദ്ര്യാവും വ്യാപകമായ പ്രതിഷേധത്തിനിടയാക്കി പരാജ്യപ്പെട്ട് പുതിയ നാണയം പിന്വലിക്കേണ്ടതായും വന്നു.
 
ഇത്തരം പരാജയങ്ങളൊക്കെ നേരിടേണ്ടിവന്നെങ്കിലും ദില്ലി സുല്‍ത്താനേറ്റിന്റെസുൽത്താനേറ്റിന്റെ ചരിത്രത്തില്‍ചരിത്രത്തിൽ മംഗോളിയരെ ആക്രമിച്ച് അവരുടെ പ്രദേശം കീഴടക്കാന്‍കീഴടക്കാൻ ശ്രമിച്ച ആദ്യ ഭരണാധികാരി എന്ന നിലയില്‍നിലയിൽ തുഗ്ലക് ശ്രദ്ധ പിടിച്ചു പറ്റുന്നു.
 
മംഗോളിയര്‍ക്കെതിരെയുള്ളമംഗോളിയർക്കെതിരെയുള്ള അലാവുദ്ദീന്‍അലാവുദ്ദീൻ ഖില്‍ജിയുടെഖിൽജിയുടെ നടപടികള്‍നടപടികൾ പ്രതിരോധാത്മകമായിരുന്നു എങ്കില്‍എങ്കിൽ തുഗ്ലകിന്റേത് ആക്രമണാത്മകമായിരുന്നു.
 
== ഭരണാധികാരികൾ ==
== ഭരണാധികാരികള്‍ ==
=== റസിയ്യ ===
{{main|സുല്‍ത്താനസുൽത്താന റസിയ}}
ഇന്ത്യയിലെ വളരെച്ചുരുക്കം വനിതാഭരണാധികാരികളില്‍വനിതാഭരണാധികാരികളിൽ ഒന്ന് സുല്‍ത്താനേറ്റിലായിരുന്നുസുൽത്താനേറ്റിലായിരുന്നു. 1236-ല്‍ [[ഇല്‍തുമിഷ്ഇൽതുമിഷ്|ഇല്‍തുമിഷിന്റെഇൽതുമിഷിന്റെ]] പുത്രി റസിയ്യ, ദില്ലിയുടെ സുല്‍ത്താനായിസുൽത്താനായി. ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിലെ മുസ്ലീം രാജവംശങ്ങളിലെ ആദ്യ വനിതാഭരണാധികാരിയുമായിരുന്നു ഇവര്‍ഇവർ. 1236-40 വരെയുള്ള വളരെ കുറച്ചു കാലം മാത്രമേ റസിയ്യ സുല്‍ത്താനസുൽത്താന ഭരിച്ചിരുന്നുള്ളൂ എങ്കിലും അവരുടെ ഭരണത്തെക്കുറിച്ച് ചരിത്രകാരന്മാര്‍ചരിത്രകാരന്മാർ പുകഴ്ത്തിയിട്ടുണ്ട്.
 
ചരിത്രകാരനായ [[മിന്‍‌ഹാജ്മിൻ‌ഹാജ് ഇ സിറാജ്|മിന്‍‌ഹാജ്മിൻ‌ഹാജ് ഇ സിറാജിന്റെ]] അഭിപ്രായപ്രകാരം റസിയ്യ അവരുടെ സഹോദരമാരേക്കാള്‍സഹോദരമാരേക്കാൾ ഏറെ കഴിവുള്ളവരായിരുന്നു എങ്കിലും ഒരു രാജ്ഞിയുടെ ഭരണം നാട്ടിലെ പ്രമാണിമാര്‍ക്ക്പ്രമാണിമാർക്ക് ഇഷ്ടമായിരുന്നില്ല.
 
കിഴക്ക്‍കിഴക്ൿ ദില്ലി മുതല്‍മുതൽ പടിഞ്ഞാറ്‌‍ പെഷവാര്‍പെഷവാർ വരെയും, വടക്ക്‍വടക്ൿ കശ്മീര്‍കശ്മീർ മുതല്‍മുതൽ തെക്ക് മുള്‍ത്താന്‍മുൾത്താൻ വരെയും റസിയ്യ ഭരിച്ചു. 1240-ല്‍ റസിയ്യ സ്ഥാനഭ്രഷ്ടയായി. എതിരാളികള്‍എതിരാളികൾ റസിയ്യയേയും അവരുടെ ഭര്‍ത്താവ്ഭർത്താവ് മാലിക് അള്‍തുനിയയേയുംഅൾതുനിയയേയും വധിച്ച് ദില്ലിക്ക് പുറത്ത് ഖബറടക്കി.
 
== അവസാനം ==
തുഗ്ലക്കുകളുടെ കാലശേഷം സയ്യിദ്, ലോധി രാജവംശങ്ങള്‍രാജവംശങ്ങൾ 1526 വരെ ദില്ലിയില്‍ദില്ലിയിൽ നിന്നും ആഗ്രയില്‍ആഗ്രയിൽ നിന്നും ഭരണം നടത്തി. അപ്പോഴേക്കും ജോന്‍പൂര്‍ജോൻപൂർ, ബംഗാള്‍ബംഗാൾ, മാള്വ, ഗുജറാത്ത്, രാജസ്ഥാന്‍രാജസ്ഥാൻ, ദക്ഷിണേന്ത്യ എന്നിവിടങ്ങളിലെല്ലാം പുതിയ സ്വതന്ത്രഭരണാധികാരികളും നഗരങ്ങളും വളര്‍ന്നുവളർന്നു.
 
അഫ്ഘാനികള്‍അഫ്ഘാനികൾ, രജപുത്രര്‍രജപുത്രർ എന്നിങ്ങനെ പുതിയ വിഭാഗങ്ങളുടെ വളര്‍ച്ചക്കുംവളർച്ചക്കും ഈ കാലഘട്ടം സാക്ഷ്യം വഹിച്ചു.
 
== അവലംബം ==
<references/>
{{Delhi}}
[[വിഭാഗം:ഡെല്‍ഹിയുടെഡെൽഹിയുടെ ചരിത്രം]]
 
[[വര്‍ഗ്ഗംവർഗ്ഗം:ഇന്ത്യയിലെ മുസ്ലീം ഭരണം]]
 
[[ar:سلطنة دلهي]]
"https://ml.wikipedia.org/wiki/ദില്ലി_സൽത്തനത്ത്" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്