"സഫാരി സാമ്രാജ്യം" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം

വരി 50:
തുടര്‍ന്ന് യാക്കൂബും സൈന്യവും, പടിഞ്ഞാറുദിക്കിലേക്ക് നീങ്ങി. [[കിര്‍മാന്‍]], [[ഫാഴ്സ്]], തെക്കുപടിഞ്ഞാറന്‍ ഇറാനിലെ [[ഖുസിസ്താന്‍]] എന്നീപ്രദേശങ്ങള്‍ സ്വന്തമാക്കി. ഇതിനുശേഷം ബാഗ്ദാദ് ലക്ഷ്യമാക്കി നീങ്ങിയെങ്കിലും നഗരത്തിനടുത്ത് വച്ച് ഇദ്ദേഹം പരാജയപ്പെടുകയും തുടര്‍ന്ന് 879-ല്‍ യാക്കൂബ് മരണമടയുകയും ചെയ്തു. തെക്കുപടിഞ്ഞാറന്‍ ഇറാനിലെ [[ആഫ്വാസ്|ആഫ്വാസിലാണ്]] യാക്കൂബിന്റെ ശവകുടീരം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.
 
സഹോദരനായിരുന്ന അമ്ര് ബിന്‍ അല്‍ ലായ്ത് ആണ് യാക്കൂബിന്റെ പിന്‍‌ഗാമിയായി അധികാരമേറ്റത്. 879 മുതല്‍ 901 വരെയാണ് ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ ഭരണകാലം. വടക്കോട്ടും പടിഞ്ഞാറോട്ടും അധികാരം വ്യാപിപ്പിക്കാന്‍ ശ്രമിച്ച ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ തുടക്കം വളരെ വിജയകരമായിരുന്നു. ഇതിനെത്തുടര്‍ന്ന് ബാഗ്ദാദിലെ ഖലീഫ, അദ്ദേഹത്തെ സിസ്താന്റേയും ഖുറാസാന്റേയ്യും ഫാഴ്സിന്റേയും ഭരണാധികാരിയായി നിയമിക്കാന്‍ നിര്‍ബന്ധിതനായി. എന്നാല്‍ ആമ്രിന്റെ പടയോട്ടം അധികകാലം നീണ്ടുനില്ല. 900-ആമാണ്ടില്‍ അമു ദാര്യയുടെ വടക്കുനിന്നും ഉയര്‍ന്നു വന്ന മറ്റൊരു ഇറാനിയന്‍ സാമ്രാജ്യമായിരുന്ന [[സമാനിഡ് സാമ്രാജ്യം|സമാനിഡുകള്‍]], ഇസ്മാഈല്‍ ബിന്‍ അഹ്മദിന്റെ (ഭരണകാലം: 892-907) നേതൃത്വത്തില്‍ ആമ്രിനെ പരാജയപ്പെടുത്തി. തടവുകാരനാക്കി പിടിക്കപ്പെട്ട് ആമ്ര്, ബാഗ്ദാദിലേക്കയക്കപ്പെട്ടു. രണ്ടു വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്കു ശേഷം ബാഗ്ദാദില്‍ വച്ച് ഇദ്ദേഹത്തെ വധശിക്ഷക്ക് വിധേയനാക്കി. തുടര്‍ന്ന് 911-ല്‍ സരഞ്ജ് സമാനിഡുകള്‍ പിടിച്ചടക്കിയെങ്കിലും പതിനൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കം വരെ സഫാറിദുകളുടെ പിന്‍‌ഗാമികള്‍ മേഖലയില്‍ ഭരണം നടത്തിയിരുന്നു<ref name=afghans12/>.
== അധഃപതനം ==
സഫാറിദ് സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ ഉയർച്ചയെ തടയുന്നതിന് ബാഗ്ദാദിൽ നിന്നും ശ്രമങ്ങളുണ്ടായി. 875-ല്‍ അമു ദാര്യക്ക് വടക്ക്, ഫര്‍ഘാനയിലെ [[സമാനിദ് സാമ്രാജ്യം|സമാനിദ് വംശത്തിലെ]] നാസര്‍ ബിന്‍ അഹ്മദിന് മുഴുവന്‍ ട്രാന്‍സോക്ഷ്യാനയുടേയും ഭരണാവകാശം, ഖലീഫ അല്‍മൂത്താമിദ് നല്‍കി. സഫാറിദുകള്‍ക്കെതിരെ ഒരു ശക്തിയെ സൃഷ്ടിക്കുക എന്ന ഉദ്ദേശമായിരുന്നു ഇതിനു പിന്നില്‍. തുടക്കത്തിൽ ഈ നീക്കത്തിൽ വലിയ ഫലം കണ്ടില്ലെങ്കിലും നാസറിനു ശേഷം അധികാരത്തിലെത്തിയ ഇസ്മാഈൽ ബിൻ അഹ്മദിന്റെ കാലത്ത് (ഭരണകാലം: 892-907) ഈ നീക്കത്തിന് ഫലം കണ്ടു.
 
900-ആമാണ്ടില്‍ [[സമാനിഡ് സാമ്രാജ്യം|സമാനിഡുകള്‍]], ഇസ്മാഈലിന്റെ നേതൃത്വത്തില്‍ ആമ്ര് ബിൻ അൽ ലായ്തിനെ പരാജയപ്പെടുത്തി. തടവുകാരനാക്കി പിടിക്കപ്പെട്ട ആമ്ര്, ബാഗ്ദാദിലേക്കയക്കപ്പെട്ടു. രണ്ടു വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്കു ശേഷം ബാഗ്ദാദില്‍ വച്ച് ഇദ്ദേഹത്തെ വധശിക്ഷക്ക് വിധേയനാക്കി. തുടര്‍ന്ന് 911-ല്‍ സരഞ്ജ് സമാനിഡുകള്‍ പിടിച്ചടക്കിയെങ്കിലും പതിനൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കം വരെ സഫാറിദുകളുടെ പിന്‍‌ഗാമികള്‍ മേഖലയില്‍ ഭരണം നടത്തിയിരുന്നു<ref name=afghans12/>.
 
== ചരിത്രാവശിഷ്ടങ്ങൾ ==
സഫാറിദുകളുടെ കാലത്തെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു ചരിത്രാവശിഷ്ടമാണ് [[ബാൾഖ്|ബാൾഖിൽ]] നിന്നും കണ്ടെടുത്തിട്ടുള്ള [[നോ ഗോൺബാദ്]] എന്ന മുസ്ലീം പള്ളി. അഫ്ഘാനിസ്താനിലെ ആദ്യത്തെ ഇസ്ലാമികനിർമ്മിതികളിലൊന്നാണിത്<ref name=afghans12/>.
"https://ml.wikipedia.org/wiki/സഫാരി_സാമ്രാജ്യം" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്