"മംഗളൂരു" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം

പോർച്ചുഗീസ് പര്യവേഷകനായ [[വാസ്കോ ഡ ഗാമ|വാസ്കോഡ ഗാമ]] മംഗലാപുരത്തിനടുത്തുള്ള [[സെന്റ് മേരീസ് ദ്വീപുകൾ|സെന്റ് മേരീസ് ദ്വീപുകളിൽ]] വന്നിറങ്ങി 1498 മുതൽ മംഗലാപുരത്ത് യൂറോപ്യൻ സ്വാധീനം കാണാം.<ref>{{cite news|url=http://www.thehindubusinessline.in/life/2002/09/16/stories/2002091600170300.htm|title=Where rocks tell a tale|first=J.|last=Kamath|date=16 September 2002|access-date=8 July 2008|publisher=[[Business Line|The Hindu Business Line]]|deadurl=yes|archiveurl=https://www.webcitation.org/65qXkyc56?url=http://www.thehindubusinessline.in/life/2002/09/16/stories/2002091600170300.htm|archivedate=1 March 2012|df=dmy}}</ref> പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ പോർച്ചുഗീസുകാർ കാനറയിൽ ഗണ്യമായ വാണിജ്യ താൽപ്പര്യങ്ങൾ നേടുവാനായി എത്തി.<ref>{{cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mangaluru/abbakka-utsav-2019-to-be-held-under-supervision-of-dc/articleshow/68203620.cms|title=Abbakka Utsav 2019 to be held under supervision of DC|date=28 February 2019|access-date=18 July 2019|publisher=[[The Times of India]]}}</ref> അക്കാലത്തെ [[വിജയനഗര സാമ്രാജ്യം|വിജയനഗര സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ]] ഭരണാധികാരിയായിരുന്ന കൃഷ്ണദേവരായർ (1509–1529) പോർച്ചുഗീസുകാരുമായി സൗഹൃദബന്ധം പുലർത്തി.<ref name="Jayapalan2001">{{cite book|title=History of India From 1206 to 1773|author=N. Jayapalan|publisher=Atlantic Publishers & Distributors|year=2001|isbn=978-8171569151|p=84}}</ref> പോർച്ചുഗീസ് വ്യാപാരം ക്രമേണ ശക്തി പ്രാപിക്കുകയും തീരത്തുടനീളം അറബ്, മാപ്പിള വ്യാപാരത്തെ നശിപ്പിക്കാൻ ശ്രമിക്കുകയും ചെയ്തു.<ref name="sk5">{{cite book|title=South Kanara, 1799–1860: a study in colonial administration and regional response|last=Bhat|first=N. Shyam|publisher=Mittal Publications|year=1998|isbn=978-81-7099-586-9}}</ref> 1524 ൽ, കോഴിക്കോട്ടെ മുസ്ലീം വ്യാപാരികൾക്ക് മംഗലാപുരത്തും ബസ്രൂരിലും ഏജന്റുമാർ ഉണ്ടെന്ന് വാസ്കോഡാമ കേട്ടറിഞ്ഞപ്പോൾ, നദികളെ ഉപരോധിക്കാൻ അദ്ദേഹം ഉത്തരവിട്ടു.<ref name="sk6">{{cite book|title=South Kanara, 1799–1860: a study in colonial administration and regional response|last=Bhat|first=N. Shyam|publisher=Mittal Publications|year=1998|isbn=978-81-7099-586-9}}</ref> 1526-ൽ പോർച്ചുഗീസുകാർ ലോപോ വാസ് ഡി സമ്പായോയുടെ വൈസ്രോയി പദത്തിനുകീഴിൽ മംഗലാപുരം കൈവശപ്പെടുത്തി.<ref name="Wenger2017">{{cite book|title=Tipu Sultan: A Biography|author=Estefania Wenger|publisher=Alpha Editions|year=2017|isbn=9789386367440}}</ref> തീരദേശ വ്യാപാരം പൂർണ്ണമായും മുസ്ലീം കച്ചവടക്കാരിൽനിന്ന് പോർച്ചുഗീസ് കരങ്ങളിലേയ്ക്കു കൈമാറ്റം ചെയ്യപ്പെട്ടു.<ref name="sk7">{{cite book|title=South Kanara, 1799–1860: a study in colonial administration and regional response|last=Bhat|first=N. Shyam|publisher=Mittal Publications|year=1998|isbn=978-81-7099-586-9}}</ref>{{rp|20}} 1550 ൽ വിജയനഗര ഭരണാധികാരിയായിരുന്ന സദാശിവ രായ, കാനറയുടെ തീരപ്രദേശത്തെ ഭരണനിർവ്വഹണം കെലാഡിയിലെ സദാശിവ് നായകയെ ഏൽപ്പിച്ചു.<ref name="sk8">{{cite book|title=South Kanara, 1799–1860: a study in colonial administration and regional response|last=Bhat|first=N. Shyam|publisher=Mittal Publications|year=1998|isbn=978-81-7099-586-9}}</ref> 1554 ആയപ്പോഴേക്കും സൗത്ത് കാനറയിൽ രാഷ്ട്രീയ അധികാരം സ്ഥാപിക്കാൻ അദ്ദേഹത്തിന് കഴിഞ്ഞു.<ref name="Shastry2000">{{cite book|title=Goa-Kanara Portuguese relations 1498-1763|author=Bhagamandala Seetharama Shastry|publisher=Concept Publishing Company|year=2000|isbn=9788170228486|p=8}}</ref> 1565 ൽ [[വിജയനഗര സാമ്രാജ്യം|വിജയനഗര സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ]] ശിഥിലീകരണം കെലാഡി ഭരണാധികാരികൾക്ക് തീരദേശ കാനറ മേഖലയെ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിൽ കൂടുതൽ ശക്തി നൽകി..<ref name="sk9">{{cite book|title=South Kanara, 1799–1860: a study in colonial administration and regional response|last=Bhat|first=N. Shyam|publisher=Mittal Publications|year=1998|isbn=978-81-7099-586-9}}</ref>{{rp|27}} അവർ വിജയനഗര സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ ഭരണ സംവിധാനം തുടർന്നു.<ref name="sk10">{{cite book|title=South Kanara, 1799–1860: a study in colonial administration and regional response|last=Bhat|first=N. Shyam|publisher=Mittal Publications|year=1998|isbn=978-81-7099-586-9}}</ref> മംഗലാപുരം, ബർകൂർ എന്നീ രണ്ട് പ്രവിശ്യകൾ അപ്രകാരംതന്നെ തുടർന്നു..<ref>{{cite news|url=https://www.deccanherald.com/content/336375/remains-another-day.html|title=Remains of another day|access-date=18 July 2019|publisher=[[Deccan Herald]]|date=3 June 2013}}</ref><ref name="tuluacademy2">{{cite news|url=https://www.thehindu.com/news/cities/Mangalore/tulu-academy-to-publish-book-on-history-of-barakuru/article8039303.ece|title=Tulu academy to publish book on history of Barakuru|date=24 March 2016|access-date=18 July 2019|publisher=[[The Hindu]]}}</ref> മംഗലാപുരം ഗവർണർ തന്റെ പ്രവിശ്യയിലെ കേലാഡി സൈന്യത്തിന്റെകൂടി ഗവർണറായി പ്രവർത്തിച്ചു.<ref name="sk11">{{cite book|title=South Kanara, 1799–1860: a study in colonial administration and regional response|last=Bhat|first=N. Shyam|publisher=Mittal Publications|year=1998|isbn=978-81-7099-586-9}}</ref>{{rp|30}} ഇറ്റാലിയൻ സഞ്ചാരിയായ [[പിയട്രോ ഡെല്ല വാലെ]] 1623-1624 ൽ ഇവിടം സന്ദർശിച്ചു.<ref>[https://books.google.com/books?id=QhLwrzK4Hq8C Viaggi di Pietro Della Valle il pellegrino], Parte terza, by Pietro Della Valle and Mario Schipano, Rome (1663), pages 222-224.</ref> അറബ് കച്ചവടത്തിന് പോർച്ചുഗീസുകാർ നിയന്ത്രണം ഏർപ്പെടുത്തിയതിന്റെ പ്രതികാരമായി 1695 ൽ അറബികൾ പട്ടണം കത്തിച്ചു.<ref>{{cite book|title=Karnataka, History, Administration & Culture|last=Muthanna|first=I. M.|publisher=Lotus Printers|year=1977|p=235}}</ref>

[[നേത്രാവതി|നെത്രാവതി]], [[ഗുരുപുര നദി|ഗുരുപുര നദികൾ]] നഗരത്തെ വലയം ചെയ്ത് ഒഴുകുന്നു. ഇതിൽ ഗുരുപുര നദി നഗരത്തിന്റെ വടക്ക് ഭാഗത്തും [[നേത്രാവതി]] നഗരത്തിന്റെ തെക്ക് ഭാഗത്തുമായാണ് ഒഴുകുന്നത്. ഈ നദികൾ നഗരത്തിന്റെ തെക്കു-പടിഞ്ഞാറൻ പ്രദേശത്തായി ഒരു [[അഴിമുഖം]] തീർക്കുകയും പിന്നീട് [[അറബിക്കടൽ|അറേബ്യൻ കടലിലേക്ക്]] പതിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. നഗരത്തിലെ പ്രാഥമിക സസ്യങ്ങളിൽ [[തെങ്ങ്|തെങ്ങുകൾ]], പനകൾ, [[അശോകം|അശോകമരങ്ങൾ]] എന്നിവ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.