[[ഭാരതം|ഭാരതത്തിന്റെ]] വിദേശ ഇന്റലിജന്‍സ് ഏജന്‍സിയാണ് '''റിസര്‍ച് ആന്റ് അനാലിസിസ് വിങ്''' അഥവാ '''റോ'''. റോ ഭാരതത്തിന്റെ തദ്ദേശീയവും വിദേശീയവുമായ നയതന്ത്രങ്ങളില്‍ പ്രധാനപ്പെട്ട പങ്കുവഹിക്കുന്നു.
[[ന്യൂ ഡല്‍ഹി]] ആണ് ആസ്ഥാനം. 1968ലാണ് ഇത്റോ സ്ഥാപിതമായത് 1962ലെ1962-ലെ [[ഇന്ത്യ]]-[[ചൈന]] യുദ്ധത്തിനും 1965ലെ1965-ലെ ഇന്ത്യ-പാകിസ്ഥാന്‍ യുദ്ധത്തിനു ശേഷവുമാണ് സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടത്. വിദേശ ഗൂഢപ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍, ഭീകരവാദവിരുദ്ധപ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ഇവയുടെ ശേഖരണമാണ് റോയുടെ പ്രാഥമികദൗത്യം. കൂടാതെ വിദേശഭരണകൂടങ്ങളേയും വ്യക്തികളേയും പറ്റി വിവരങ്ങള്‍ ശേഖരിക്കുക , വിശകലനം ചെയ്യുക എന്ന ദൗത്യവും വഹിക്കുന്നു. നിരവധി ദൗത്യങ്ങള്‍ റോ നിര്‍വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. ദേശീയസുരക്ഷയെ ബാധിക്കുന്ന അയല്‍രാജ്യങ്ങളുടെ രാഷ്ട്രീയവും സൈനികവുമായ വികസനങ്ങള്‍ തുടര്‍ച്ചയായതുടര്‍ച്ചയായി നിരീക്ഷണവിധേയമാണ്.[[ഇന്റലിജന്‍സ് ബ്യൂറോ|ഇന്റലിജന്‍സ് ബ്യൂറോയുടെ]] ഒരു ഭാഗമെന്ന നിലയിലാണ് റോ രൂപം കൊണ്ടത്. റോയുടെ രൂപീകരണത്തിനുമുന്‍പ് ഇന്റലിജന്‍സ് ബ്യൂറൊ തന്നെയാണ് ഈ വിഭാഗം കൈകാര്യം ചെയ്തിരുന്നത്.1968ല്‍ 1968-ല്‍ റോയില്‍ 250പ്രതിനിധികളും250 2കോടിപ്രതിനിധികളും 2 കോടി രൂപയുടെ ബഡ്ജറ്റുംബജറ്റും ഉണ്ടായിരുന്നു.2000ല്‍ 2000-ല്‍ ഇത് 8000-10000 പ്രതിനിധികളും 150കോടി150 കോടി രൂപയുടെ ബഡ്ജറ്റുംബജറ്റും ഉള്ളതായി.
==ചരിത്രം==
ഇന്തോ-ചൈന യുദ്ധശേഷം(ഒക്ടോബര്‍ 20-നവം‌ബര്‍ 21)അന്നത്തെ പ്രധാനമന്ത്രിയായിരുന്ന [[ജവഹര്‍ലാല്‍ നെഹ്‌റു]] വിദേശ ഇന്റലിജന്‍സില്‍ മാത്രം ശ്രദ്ധകേന്ദ്രീകരിക്കുന്ന ഒരു ഏജന്‍സിയുടെ ആവശ്യകതയെക്കുറിച്ച് ചിന്തിച്ചുആദ്യകാലങ്ങളില്‍ ഇന്റലിജന്‍സ് ബ്യൂറോയുടെ ഉത്തരവാദിത്തമായിരുന്നു ഇത്. ബ്രിടീഷുകാരാണ് ഇന്റലിജന്‍സ് ബ്യൂറോ സ്ഥാപിച്ചത്. 1933ല്‍ രാഷ്ട്രീയകലാപങ്ങള്‍ [[രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധം|രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിനു]] വഴിതെളിച്ചപ്പോള്‍ ഇന്ത്യയുടെ അതിര്‍ത്തികളില്‍ നിന്നും വിവരങ്ങള്‍ ശേഖരിക്കുക എന്നത് ഇതിന്റെ ഉത്തരവാദിത്തമായി. സ്വാതന്ത്ര്യ ലബ്ധിക്കുശേഷം ഐ.ബിയുടെ ആദ്യത്തെ ഭാരതീയമേധാവിയായി സഞ്ജീവ് പിള്ളൈ സ്ഥാനമേറ്റു.1949ല്‍ 1949-ല്‍ പിള്ളൈ ചെറിയ ഒരു വിദേശ ഇന്റലിജന്‍സ് സജ്ജീകരണത്തിനു തുടക്കമിട്ടു. എന്നാല്‍ ഇത് കാര്യക്ഷമമല്ല എന്ന വസ്തുത ശേഷം വന്ന ഇന്തോചൈന യുദ്ധവും ഇന്തോപാക് യുദ്ധവും തെളിയിച്ചു.
1966ന്റെ1966-ന്റെ അവസാനത്തോടെ വ്യത്യസ്തമായ വിദേശ ഇന്റലിജൻസ്ഇന്റലിജന്‍സ് എന്ന ആശയം രൂപപ്പെട്ടു.1968ൽ1968-ല്‍ [[ഇന്ദിരാ ഗാന്ധി]] പ്രധാനമന്ത്രിസ്ഥാനം ഏറ്റെടുത്തപ്പോള്‍ പൂർണ്ണപൂര്‍ണ്ണ വളർച്ചവളര്‍ച്ച കൈവരിച്ച ഒരു ദ്വിതീയ സുരക്ഷാസം‌വിധാനം വേണമെന്ന് തീരുമാനിച്ചു. അന്ന് [[ഇന്റലിജന്‍സ് ബ്യൂറോ| ഇന്റലിജൻസ്ഇന്റലിജന്‍സ് ബ്യൂറോയുടെ]] നിയുക്ത മേധാവി ആയിരുന്ന [[രമേശ്വർരമേശ്വര്‍ നാഥ് കാവോ]] പുതിയ ഏജൻസിയുടെഏജന്‍സിയുടെ പ്രാഥമികരൂപരേഖ തയ്യാറാക്കി.റിസർച്ച് റിസര്‍ച്ച് ആന്റ് അനാലിസിസ് വിങ്ങ് എന്ന നാമകരണം ചെയ്ത ഭാരതത്തിന്റെ ആദ്യവിദേശ ഇന്റലിജൻസ്ഇന്റലിജന്‍സ് ഏജൻസിയുടെഏജന്‍സിയുടെ പ്രധാനിയായി കാവോ നിയമിതനായി.ആദ്യകാലങ്ങളിൽ ആദ്യകാലങ്ങളില്‍ വിദേശ യുദ്ധതന്ത്രങ്ങൾയുദ്ധതന്ത്രങ്ങള്‍,മാനുഷികവും സാങ്കേതികവും സമാന്തരമായി സൈനിക ഇന്റലിജൻസിന്ഇന്റലിജന്‍സിന് സൈനികതന്ത്രപരമായ ഉത്തരവാദിത്തങ്ങള്‍ എന്നിവ നൽകപ്പെട്ടുനല്‍കപ്പെട്ടു.▼
▲1966ന്റെ അവസാനത്തോടെ വ്യത്യസ്തമായ വിദേശ ഇന്റലിജൻസ് എന്ന ആശയം രൂപപ്പെട്ടു.1968ൽ [[ഇന്ദിരാ ഗാന്ധി]] പ്രധാനമന്ത്രിസ്ഥാനം ഏറ്റെടുത്തപ്പോള്‍ പൂർണ്ണ വളർച്ച കൈവരിച്ച ഒരു ദ്വിതീയ സുരക്ഷാസം‌വിധാനം വേണമെന്ന് തീരുമാനിച്ചു.അന്ന് [[ഇന്റലിജന്‍സ് ബ്യൂറോ| ഇന്റലിജൻസ് ബ്യൂറോയുടെ]] നിയുക്ത മേധാവി ആയിരുന്ന [[രമേശ്വർ നാഥ് കാവോ]] പുതിയ ഏജൻസിയുടെ പ്രാഥമികരൂപരേഖ തയ്യാറാക്കി.റിസർച്ച് ആന്റ് അനാലിസിസ് വിങ്ങ് എന്ന നാമകരണം ചെയ്ത ഭാരതത്തിന്റെ ആദ്യവിദേശ ഇന്റലിജൻസ് ഏജൻസിയുടെ പ്രധാനിയായി കാവോ നിയമിതനായി.ആദ്യകാലങ്ങളിൽ വിദേശ യുദ്ധതന്ത്രങ്ങൾ,മാനുഷികവും സാങ്കേതികവും സമാന്തരമായി സൈനിക ഇന്റലിജൻസിന് സൈനികതന്ത്രപരമായ ഉത്തരവാദിത്തങ്ങള്‍ എന്നിവ നൽകപ്പെട്ടു.
==രൂപം കൈക്കൊള്ളല്‍==
250 ഉദ്യോഗസ്ഥരടങ്ങുന്ന വാർഷികബഡ്ജറ്റ്വാര്‍ഷികബജറ്റ് ഏകദേശം 2കോടി രൂപയോളം വരുന്ന ഒരു സംഘമായാണ് റോ പ്രവർത്തനമാരംഭിച്ചത്പ്രവര്‍ത്തനമാരംഭിച്ചത്.എഴുപതുകളിൽ എഴുപതുകളില്‍ നീക്കിയിരുപ്പ് 30കോടിയോളവും ഉദ്യോഗസ്ഥർഉദ്യോഗസ്ഥര്‍ ആയിരത്തോളവുമായി.1971ൽ 1971-ല്‍ കാവോയുടേ അഭിപ്രായപ്രകാരം സർക്കാർസര്‍ക്കാര്‍ ഏവിയേഷൻഏവിയേഷന്‍ റിസർച്ച്റിസര്‍ച്ച് സെന്റർസെന്‍റര്‍ സ്ഥാപിച്ചു
==പ്രധാന ലക്ഷ്യങ്ങള്‍==
നിലവില്‍ റോ ഊന്നല്‍ കൊടുക്കുന്ന പ്രധാനലക്ഷ്യങ്ങള്‍ ഇവയാണ്
