[[French people|ഫ്രഞ്ചുകാരനായ]] ഒരു [[physicist|ഭൗതികശാസ്ത്രജ്ഞനും]] [[mathematician|ഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞനും]] [[ക്ലാസ്സിക്കൽclassical ഇലക്ട്രോമാഗ്നെറ്റിസംelectromagnetism]] -ന്റെ ഉപജ്ഞാതാക്കാക്കളിൽ ഒരാളുമാണ് '''ആന്ദ്രെAndré-മാരിMarie ആമ്പിയർAmpère''' ({{IPAc-en|ˈ|æ|m|p|ɪər}};<ref>[http://dictionary.reference.com/browse/ampere "Ampère"]. ''[[Random House Webster's Unabridged Dictionary]].''</ref> {{IPA-fr|ɑ̃pɛʁ|lang}}; 20 ജനുവരി1775January 1775{{snd}}10 ജൂൺ1836June 1836)<ref>{{cite book|title=Dictionary of Scientific Biography|year=1970|publisher=Charles Scribner's Sons|location=United States of America}}</ref> ഇതിനെ അദ്ദേഹം "ഇലക്ട്രോ ഡൈനാമിക്സ്electrodynamics" എന്നാണു വിളിച്ചത്. [[solenoid|സോളിനോയ്‌ഡ്]] (അദ്ദേഹം തന്നെ നിർമ്മിച്ച വാക്ക്), വൈദ്യുത [[ടെലിഗ്രാഫ്telegraph]] എന്നിവയെല്ലാം കണ്ടുപിടിച്ച സ്വയംതന്നെ വിദ്യാഭ്യാസം നേടിയ അദ്ദേഹം ''[[ഫ്രഞ്ച്French അക്കാദമിAcademy ഓഫ്of സയൻസെസ്Sciences]]'' -ലെ അംഗമായിരുന്നു, കൂടാതെ ''[[ഇകോൾÉcole പോളിടെക്നിക്polytechnique]]'' -ലെയും ''[[കോളേജ്Collège ഡിde ഫ്രാൻസ്France]]'' -ലെയും പ്രഫസറുമായിരുന്നു.
[[electric current|വൈദ്യുതപ്രവാഹശേഷിയുടെ]] [[International System of Units|SI യൂണിറ്റായ]], [[ampere|ആമ്പിയർ]] അദ്ദേഹത്തിന്റെ പേരിലാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. [[List of the 72 names on the Eiffel Tower|ഈഫൽ ടവറിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള 72 പേരുകളിൽ]] ഒന്ന് ആമ്പിയറിന്റെയാണ്.
==ആദ്യകാലജീവിതം==
[[French Enlightenment|ഫ്രഞ്ച് നവനിർമ്മാണകാലത്തിന്റെ]] ഏറ്റവും മികച്ചസമയത്ത് ഒരു വലിയ കച്ചവടക്കാരനായ ജീൻJean-Jacques ജാക്വസ്Ampère ആമ്പിയർന്റെന്റെ പുത്രനായി 1775 ജനുവരി 20 -നാണ് ഇദ്ദേഹം ജനിച്ചത്. [[Lyon]] -ന് അടുത്തുള്ള [[Poleymieux-au-Mont-d'Or]] -ലെ കുടുംബസ്വത്തിലാണ് ചെറുപ്പകാലം കഴിച്ചുകൂട്ടിയത്.<ref>{{cite web |url=http://www.ieeeghn.org/wiki/index.php/Andre-Marie_Ampere |title=Andre-Marie Ampere |date= |work=IEEE Global History Network |publisher=IEEE |accessdate=21 July 2011}}</ref> വിജയം വരിച്ച ഒരു വ്യാപാരിയും [[Jean-Jacques Rousseau|റൂസോയുടെ]] ആരാധകനുമായ ആമ്പിയറിന്റെ പിതാവ് റൂസോയുടെ [[Emile, or On Education|ആശയത്തെ]] - യുവാക്കളെ ഔപചാരികവിദ്യാഭ്യാസം നൽകാതെ പ്രകൃതിയിൽ നിന്നും സ്വയം പഠിക്കാൻ അനുവദിക്കണമെന്നുള്ള തത്വം- സ്വന്തം മകനിൽ പ്രയോഗിക്കുകയും തന്റെ വലിയ ലൈബ്രറിയിൽ സ്വയം പഠിക്കാൻ അവനെ അനുവദിക്കുകയും ചെയ്തു. French Enlightenment masterpieces such as [[Georges Louis Leclerc, Count of Buffon|Georges-Louis Leclerc, comte de Buffon]]'s ''Histoire naturelle, générale et particulière'' (begun in 1749) and [[Denis Diderot]] and [[Jean le Rond d'Alembert]]'s ''[[Encyclopédie]]'' (volumes added between 1751 and 1772) thus became Ampère's schoolmasters.{{Citation needed|date=June 2017}} The young Ampère, however, soon resumed his [[Latin]] lessons, which enabled him to master the works of [[Leonhard Euler]] and [[Daniel Bernoulli]].<ref name="EB1911">{{EB1911|inline=y|wstitle=Ampère, André Marie|volume=1|pages=878-879}}</ref>
