"ആന്ദ്രെ-മാരി ആമ്പിയർ" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം
Content deleted Content added
'{{prettyurl|André-Marie Ampère}} {{Infobox scientist | name = André-Marie Ampère | image = Ampere Andre 1825.jpg | ca...' താൾ സൃഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നു |
No edit summary |
||
വരി 19:
| footnotes =
| signature = André-Marie Ampère signature.svg
}}
[[French people|ഫ്രഞ്ചുകാരനായ]] ഒരു [[physicist|ഭൗതികശാസ്ത്രജ്ഞനും]] [[mathematician|ഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞനും]] [[classical electromagnetism]] -ന്റെ ഉപജ്ഞാതാക്കാക്കളിൽ ഒരാളുമാണ് '''André-Marie Ampère''' ({{IPAc-en|ˈ|æ|m|p|ɪər}};<ref>[http://dictionary.reference.com/browse/ampere "Ampère"]. ''[[Random House Webster's Unabridged Dictionary]].''</ref> {{IPA-fr|ɑ̃pɛʁ|lang}}; 20 January 1775{{snd}}10 June 1836)<ref>{{cite book|title=Dictionary of Scientific Biography|year=1970|publisher=Charles Scribner's Sons|location=United States of America}}</ref> ഇതിനെ അദ്ദേഹം "electrodynamics" എന്നാണു വിളിച്ചത്. [[solenoid|സോളിനോയ്ഡ്]] (അദ്ദേഹം തന്നെ നിർമ്മിച്ച വാക്ക്), വൈദ്യുത [[telegraph]] എന്നിവയെല്ലാം കണ്ടുപിടിച്ച സ്വയംതന്നെ വിദ്യാഭ്യാസം നേടിയ അദ്ദേഹം ''[[French Academy of Sciences]]'' -ലെ അംഗമായിരുന്നു, കൂടാതെ ''[[École polytechnique]]'' -ലെയും ''[[Collège de France]]'' -ലെയും പ്രഫസറുമായിരുന്നു.
[[electric current|വൈദ്യുതപ്രവാഹശേഷിയുടെ]] [[International System of Units|SI യൂണിറ്റായ]], [[ampere|ആമ്പിയർ]] അദ്ദേഹത്തിന്റെ പേരിലാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. [[List of the 72 names on the Eiffel Tower|ഈഫൽ ടവറിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള 72 പേരുകളിൽ]] ഒന്ന് ആമ്പിയറിന്റെയാണ്.
==ആദ്യകാലജീവിതം==
[[French Enlightenment|ഫ്രഞ്ച് നവനിർമ്മാണകാലത്തിന്റെ]] ഏറ്റവും മികച്ചസമയത്ത് ഒരു വലിയ കച്ചവടക്കാരനായ Jean-Jacques Ampère ന്റെ പുത്രനായി 1775 ജനുവരി 20 -നാണ് ഇദ്ദേഹം ജനിച്ചത്. [[Lyon]] -ന് അടുത്തുള്ള [[Poleymieux-au-Mont-d'Or]] -ലെ കുടുംബസ്വത്തിലാണ് ചെറുപ്പകാലം കഴിച്ചുകൂട്ടിയത്.<ref>{{cite web |url=http://www.ieeeghn.org/wiki/index.php/Andre-Marie_Ampere |title=Andre-Marie Ampere |date= |work=IEEE Global History Network |publisher=IEEE |accessdate=21 July 2011}}</ref> വിജയം വരിച്ച ഒരു വ്യാപാരിയും [[Jean-Jacques Rousseau|റൂസോയുടെ]] ആരാധകനുമായ ആമ്പിയറിന്റെ പിതാവ് റൂസോയുടെ [[Emile, or On Education|ആശയത്തെ]] - യുവാക്കളെ ഔപചാരികവിദ്യാഭ്യാസം നൽകാതെ പ്രകൃതിയിൽ നിന്നും സ്വയം പഠിക്കാൻ അനുവദിക്കണമെന്നുള്ള തത്വം- സ്വന്തം മകനിൽ പ്രയോഗിക്കുകയും തന്റെ വലിയ ലൈബ്രറിയിൽ സ്വയം പഠിക്കാൻ അവനെ അനുവദിക്കുകയും ചെയ്തു. French Enlightenment masterpieces such as [[Georges Louis Leclerc, Count of Buffon|Georges-Louis Leclerc, comte de Buffon]]'s ''Histoire naturelle, générale et particulière'' (begun in 1749) and [[Denis Diderot]] and [[Jean le Rond d'Alembert]]'s ''[[Encyclopédie]]'' (volumes added between 1751 and 1772) thus became Ampère's schoolmasters.{{Citation needed|date=June 2017}} The young Ampère, however, soon resumed his [[Latin]] lessons, which enabled him to master the works of [[Leonhard Euler]] and [[Daniel Bernoulli]].<ref name="EB1911">{{EB1911|inline=y|wstitle=Ampère, André Marie|volume=1|pages=878-879}}</ref>
==ഫ്രഞ്ച് വിപ്ലവം==
==അധ്യാപകജീവിതം==
[[File:Ampère - Essai sur la philosophie des sciences, 1838 - 3912601 323893 1 00011.tif|thumb|''Essai sur la philosophie des sciences'']]
==Electromagnetism -ത്തിലെ സംഭാവനകൾ==
== ബഹുമതികൾ==
* '''8.10.1825''': Member of the [[Royal Academy of Science, Letters and Fine Arts of Belgium]].<ref>Index biographique des membres et associés de l'Académie royale de Belgique (1769-2005) p. 15</ref>
===പിൽക്കാലം===
In recognition of his contribution to the creation of modern electrical science, an international convention, signed at the 1881 [[International Exposition of Electricity]], established the [[Ampere (unit)|ampere]] as a standard unit of electrical measurement, along with the [[coulomb]], [[volt]], [[ohm]], and [[watt]], which are named, respectively, after Ampère's contemporaries [[Charles-Augustin de Coulomb]] of France, [[Alessandro Volta]] of [[Italy]], [[Georg Ohm]] of [[Germany]], and [[James Watt]] of [[Scotland]]. Ampère's name is one of the [[List of the 72 names on the Eiffel Tower|72 names inscribed on the Eiffel Tower]].
Several items are named after Ampère; many streets and [[Place Ampère|squares]], [[Collège-lycée Ampère|schools]], a [[List of Lyon Metro stations#Line A|Lyon metro station]], and an [[Electric boat#Types|electric ferry]] in Norway.<ref>{{cite web|url=http://www.tu.no/artikler/batterifergen-har-mattet-sta-over-avganger-na-er-losningen-klar/364633 |title=Batterifergen har måttet stå over avganger. Nå er løsningen klar|work=[[Teknisk Ukeblad]] |accessdate=19 November 2016}}</ref>
==ഗ്രന്ഥങ്ങൾ==
* ''Considerations sur la théorie mathématique du jeu'', [[Perisse Frères|Perisse]], Lyon Paris 1802, [https://archive.org/details/considerationssu00ampuoft online lesen] im [[Internet Archive|Internet-Archiv]]
* {{citation/core|Surname1=André-Marie Ampère|Title=Recueil d'observations électro-dynamiques : contenant divers mémoires, notices, extraits de lettres ou d'ouvrages périodiques sur les sciences, relatifs a l'action mutuelle de deux courans électriques, à celle qui existe entre un courant électrique et un aimant ou le globe terrestre, et à celle de deux aimans l'un sur l'autre|Publisher=Chez Crochard|Year=1822|Date= 1822|language=French|URL={{Google books|-EZOso9TN70C|plainurl=y|page=1}}|AccessDate=2010-9-26|Comment=<!---->}}
* {{citation/core|Surname1=André-Marie Ampère|Surname2=Babinet (Jacques, M.)|Title=Exposé des nouvelles découvertes sur l'électricité et le magnétisme |Publisher=Chez Méquignon-Marvis|Year=1822|Date= 1822|language=German|URL={{Google books|tBoAAAAAQAAJ|plainurl=y}}|AccessDate=2010-9-26|Comment=<!---->}}
* {{citation/core|Surname1=André-Marie Ampère|Title=Description d'un appareil électro-dynamique |Publisher=Chez Crochard … et Bachelie|Year=1824|Date= 1824|language=German|URL={{Google books|-dsEAAAAYAAJ|plainurl=y}}|AccessDate=2010-9-26|Comment=<!---->}}
* {{citation/core|Surname1=André-Marie Ampère|Title=Théorie des phénomènes électro-dynamiques, uniquement déduite de l'expérience |Publisher=Méquignon-Marvis|Year=1826|Date= 1826|language=German|URL={{Google books|LzcVAAAAQAAJ|plainurl=y}}|AccessDate=2010-9-26|Comment=<!---->}}
** {{citation/core|Surname1=André-Marie Ampère|Title=Théorie mathématique des phénomènes électro-dynamiques: uniquement déduite de l'expérience |Publisher=A. Hermann|Year=1883 (Neuauflage)|Date= 1883 (Neuauflage)|language=German|URL=https://archive.org/details/thoriemathmatiq00ampgoog|Format= online lesen im [[Internet Archive|Internet-Archiv]]|AccessDate=2010-09-26|Comment=<!---->}}
* {{citation/core|Surname1=André-Marie Ampère|Title=Essai sur la philosophie des sciences, ou, Exposition analytique d'une classification naturelle de toutes les connaissances humaines |Publisher=Chez Bachelier|Year=1834|Date= 1834|language=German|URL={{Google books|j4QPAAAAQAAJ|plainurl=y}}|AccessDate=2010-9-26|Comment=<!---->}}
** {{citation/core|Surname1=André-Marie Ampère|Title=Essai sur la philosophie des sciences |Volume=Bd. 1|Publisher=Chez Bachelier|Year=1834|Date= 1834|language=German|URL={{Google books|OPcOAAAAQAAJ|plainurl=y}}|AccessDate=2010-9-26|Comment=<!---->}}
** {{citation/core|Surname1=André-Marie Ampère|Title=Essai sur la philosophie des sciences |Volume=Bd. 2|Publisher=Bachelier|Year=1843|Date= 1843|language=German|URL={{Google books|ltAEAAAAYAAJ|plainurl=y}}|AccessDate=2010-9-26|Comment=<!---->}}
* Partial translation of some of Ampère's writing is in:
** Magie, W.M. (1963). ''A Source Book in Physics.'' Harvard: Cambridge MA. pp. 446–460.
** {{cite book|title=The Tests of Time: Readings in the Development of Physical Theory|year=2003|publisher=Princeton University Press|location=Princeton|isbn=978-0691090856|pages=157–162|editor1=Lisa M. Dolling |editor2=Arthur F. Gianelli |editor3=Glenn N. Statile }}.
==അവലംബം==
{{Reflist}}
==അധികവായനയ്ക്ക്==
* {{cite encyclopedia | last = Williams | first = L. Pearce | title = Ampère, André-Marie | encyclopedia = [[Dictionary of Scientific Biography]] | volume = 1 | pages = 139–147 | publisher = Charles Scribner's Sons | location = New York | year= 1970 | isbn = 0-684-10114-9}}
* {{cite book|title=André-Marie Ampère|first=James R. |last=Hofmann |publisher=Blackwell |place=Oxford |year=1995 |ISBN=063117849X}}
==പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ==
{{Commons}}
{{Wikiquote}}
{{Wikisource author}}
* [http://www.ampere.cnrs.fr Ampère and the history of electricity] – a French-language, edited by CNRS, site with Ampère's correspondence (full text and critical edition with links to manuscripts pictures, more than 1000 letters), an Ampère bibliography, experiments, and 3D simulations
* [https://web.archive.org/web/20080418102502/http://musee-ampere.univ-lyon1.fr/ Ampère Museum] – a French-language site from the museum in Poleymieux-au-Mont-d'or, near [[Lyon]], France
* {{MacTutor Biography|id=Ampere}}
* {{ScienceWorldBiography | urlname=Ampere | title=Ampère, André (1775-1836)}}
* [http://www.newadvent.org/cathen/01437c.htm Catholic Encyclopedia on André Marie Ampère]
* [http://www.juliantrubin.com/bigten/ampereexperiments.html André-Marie Ampère: The Founder of Electromagnetism] – Background information and related experiments
* [http://histoires-de-sciences.over-blog.fr/2013/11/electrical-units-history.html Electrical units history.]
{{Scientists whose names are used as SI units}}
{{Authority control}}
| |||