"എമ്മി നോതർ" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം
Content deleted Content added
No edit summary റ്റാഗ്: 2017 സ്രോതസ്സ് തിരുത്ത് |
No edit summary റ്റാഗ്: 2017 സ്രോതസ്സ് തിരുത്ത് |
||
വരി 1:
{{prettyurl|Emmy Noether}}
{{Infobox scientist|name=എമ്മി നോതർ|image=Noether.jpg|birth_name=അമാലി എമ്മി നോതർ|birth_date={{birth date|1882|03|23|df=y}}|birth_place=[[Erlangen |എർലാൻഗെൻ]], [[ജർമനി]]|death_date={{death date and age|1935|04|14|1882|03|23|df=y}}|death_place=[[ബ്രിൻ മൗർ, പെൻസിൽവാനിയ]], U.S.|nationality=ജർമൻ|fields=[[ഗണിതം]] and [[ഭൗതികം]]|workplaces={{unbulleted list|[[University of Göttingen|ഗ്വോട്ടിങ്ങെൻ സർവകലാശാല]]|[[Bryn Mawr College |ബ്രിൻ മൗർ കോളേജ്]]}}|alma_mater=[[University of Erlangen-Nuremberg | എർലാൻഗെൻ സർവകലാശാല]]|thesis_title=On the Formation of the Forming System of the ternary biquadratic form|thesis_year=1907|doctoral_advisor=[[:en:Paul Gordan | Paul Gordan]]|doctoral_students={{plainlist|
* [[:en:Max Deuring | Max Deuring]]
* [[:en:Hans Fitting | Hans Fitting]]
വരി 10:
}}|known_for={{unbulleted list | [[അമൂർത്തബീജഗണിതം]] | [[സൈദ്ധാന്തിക ഭൗതികം]] }}|awards=[[:en:Ackermann–Teubner Memorial Award | Ackermann–Teubner Memorial Award]] <small>(1932)</small>|footnotes=<!--For any footnotes needed to clarify entries above-->}}'''അമാലി എമ്മി നോതർ(Amalie Emmy Noether)'''<ref name="name">[//en.wikipedia.org/wiki/Emmy_(given_name) Emmy] is the ''[//en.wikipedia.org/wiki/Rufname Rufname]'', the second of two official given names, intended for daily use. Cf. for example the résumé submitted by Noether to Erlangen University in 1907 (Erlangen University archive, ''Promotionsakt Emmy Noether'' (1907/08, NR. 2988); reproduced in: ''Emmy Noether, Gesammelte Abhandlungen – Collected Papers,'' ed. N. Jacobson 1983; online facsimile at [http://www.physikerinnen.de/noetherlebenslauf.html physikerinnen.de/noetherlebenslauf.html]). Sometimes ''Emmy'' is mistakenly reported as a short form for ''Amalie'', or misreported as "Emily". e.g. {{Citation|last=Smolin|first=Lee|title=Special Relativity – Why Can't You Go Faster Than Light?|url=http://www.edge.org/documents/archive/edge52.html|quote=Emily Noether, a great German mathematician|author-link=Lee Smolin|work=Edge}}</ref> ({{IPA-de|ˈnøːtɐ|lang}}; 23 മാർച്ച് 1882 – 14 ഏപ്രിൽ 1935) [[അമൂർത്തബീജഗണിതം|അമൂർത്ത ബീജഗണിതത്തിലും]] [[സൈദ്ധാന്തിക ഭൗതികം|സൈദ്ധാന്തിക ഭൗതികത്തിലും]] വിലപ്പെട്ട സംഭാവനകൾ നൽകിയ ഒരു ജർമൻ ഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞയായിരുന്നു. തന്റെ ഗവേഷണപ്രബന്ധങ്ങളിലും ജീവിതത്തിലും "എമ്മി നോതർ" എന്ന പേരാണ് അവർ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്.
ഗണിതചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രമുഖയായ സ്ത്രീയായി പാവൽ അലെക്സാൻഡ്രോവ്, [[ഐൻസ്റ്റീൻ]], ജീൻ ദ്യൂഡോൺ, ഹെർമൻ വെയ്, നോർബർട്ട് വീനർ എന്നിവർ ഇവരെ വിശേഷിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്.{{Sfn|Alexandrov|1981|p=100}} തന്റെ കാലഘട്ടത്തിലെ പ്രമുഖ ഗണിതജ്ഞരിലൊരാളായ ഇവർ ഗണിതത്തിലെ വലയങ്ങൾ (rings), ക്ഷേത്രങ്ങൾ (fields) തുടങ്ങിയ മേഖലകളിൽ പ്രമുഖ സംഭാവനകൾ നൽകിയിട്ടുണ്ട്. ഭൗതികശാസ്ത്രത്തിൽ [[Noether's theorem | നോതെറുടെ പ്രമേയം]] (Noether's Theorem) [[Symmetry | സമമിതിയും]] സംരക്ഷണനിയമങ്ങളും തമ്മിലുള്ള അഭേദ്യബന്ധത്തെ എടുത്തു കാണിയ്ക്കുന്നു.
== ആമുഖം ==
[[ജർമനി|ജർമനിയിലെ]] [[
1933 വരെ നോതെർ ഗ്വോട്ടിങ്ങെൻ സർവകലാശാലയിൽ തന്നെ തുടർന്നു. 1924 ൽ ഡച്ച് ഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞനായ ബി.എൽ. വാൻ ദേർ വേർഡൻ അവരുടെ കൂടെ ചേർന്ന ശേഷം ലോകം നോതെറുടെ ഗവേഷണങ്ങളെപ്പറ്റി അദ്ദേഹത്തിൽ നിന്നാണ് അറിയാൻ തുടങ്ങിയത്. 1931 അദ്ദേഹം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ടെക്സ്റ്റ് പുസ്തകമായ 'മോഡേൺ അൽജിബ്ര' യുടെ ഉള്ളടക്കത്തിൽ നോതെർ വളരെ സ്വാധീനം ചെലുത്തിയിട്ടുണ്ട്. 1932 ലെ സൂറിച്ചിലെ ഇന്റർനാഷണൽ കോൺഗ്രസ് ഓഫ് മാത്തമാറ്റീഷ്യൻസ് എന്ന സമ്മേളനത്തിലെ അവരുടെ പ്രസംഗം നടക്കുമ്പോഴേയ്ക്കും അവരുടെ ബീജഗണിതത്തിലുള്ള അറിവ് ലോകം മുഴുവൻ അംഗീകരിച്ചു തുടങ്ങിയിരുന്നു. അടുത്ത വർഷത്തൊടെ ജർമനിയിലെ നാസി ഗവണ്മെന്റ് സർവകലാശാലകളിൽ നിന്നും ജൂത അധ്യാപകരെ പിരിച്ചുവിട്ടു തുടങ്ങി. തുടർന്ന് അമേരിക്കയിലേയ്ക്ക് കുടിയേറിയ അവർ [[Pennsylvania | പെൻസിൽവാനിയയിലെ]] [[Bryn Mawr College | ബ്രിൻ മൗർ കോളേജിൽ]] ഒരു അധ്യാപന ജോലി സ്വീകരിച്ചു. 1935 ൽ അണ്ഡാശയമുഴയ്ക്കുള്ള ഒരു ശസ്ത്രക്രിയയെ തുടർന്ന് 53 മത്തെ വയസ്സിൽ അവർ മരണമടഞ്ഞു.
നോതെറിന്റെ ഗണിത ഗവേഷണങ്ങൾ മൂന്നു വ്യത്യസ്ത കാലഘട്ടങ്ങളായി പരന്നു കിടക്കുന്നു.<ref name="Weyl">{{Harvnb|Weyl|1935}}</ref> ആദ്യ കാലഘട്ടത്തിൽ (1908–19)അവരുടെ സംഭാവനകൾ [[Invariant theory | അൾജിബ്രായിക് ഇൻവേരിയന്റസ്]] (algebraic invariants), [[Algebraic number field | നമ്പർ ഫീൽഡ്സ്]] (number fields) എന്നീ മേഖലകളിൽ ആയിരുന്നു. അവകലജ ഇൻവേരിയന്റസുകളെ അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തി അവർ കണ്ടെത്തിയ "നോതെറുടെ പ്രമേയം" ആധുനിക ഭൗതികശാസ്ത്രത്തിന് അടിത്തറ പാകിയ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ഗണിത പ്രമേയങ്ങളിലൊന്നാണെന്നു വിചാരിയ്ക്കപ്പെടുന്നു.{{Sfn|Lederman|Hill|2004|p=73}}
രണ്ടാമത്തെ കാലഘട്ടത്തിൽ (1920–26), "അമൂർത്ത അൽജിബ്രയുടെ മുഖഛായ തന്നെ മാറ്റിയ" ചില കണ്ടുപിടിത്തങ്ങൾ ആണ് അവർ നടത്തിയത്. അവരുടെ പ്രശസ്തമായ Idealtheorie in Ringbereichen (Theory of Ideals in Ring Domains, തിയറി ഓഫ് ഐഡിയൽസ് ഇൻ റിങ് ഡൊമൈന്സ് , 1921) എന്ന പ്രബന്ധത്തിൽ [[Commutative ring | ക്രമവിനിമേയ വലയങ്ങളിലെ]] (commutative rings) [[Ideal (ring theory) | ഐഡിയൽസ്]] (ideals)'ന്റെ സിദ്ധാന്തങ്ങളെ വളെരയേറെ ഉപയോഗങ്ങളുള്ള ഒന്നാക്കി മാറ്റി. മൂന്നാമത്തെ കാലഘട്ടത്തിൽ (1927–35), മൂന്നാമത്തെ കാലഘട്ടത്തിൽ അവരുടെ ഗവേഷണങ്ങൾ പ്രധാനമായും നോൺ കമ്മ്യൂറ്റേറ്റീവ് അൽജിബ്രകകളിലും [[Hypercomplex number | ഹൈപ്പർകോമ്പ്ലെക്സ് നമ്പറുകളിലും]] ആയിരുന്നു. സ്വന്തമായി പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പ്രബന്ധങ്ങൾ കൂടാതെ മറ്റു പല ഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞരുടെ ഗവേഷണത്തിനും അവർ പിന്തുണ നൽകിയിരുന്നു.
== ഇവ കൂടി കാണുക ==
| |||