"പാരിസ്" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം
Content deleted Content added
(ചെ.) യന്ത്രം: അക്ഷരപിശകുകൾ ശരിയാക്കുന്നു |
|||
വരി 71:
=== റോമൻ ആധിപത്യം 50 BC- 500 AD ===
ക്രി.മു അഞ്ചാം ദശകത്തിൽ [[ജൂലി,ഇഷംയസ് സീസർ|ജൂലിയസ് സീസറുടെ]] സൈന്യം ഇവിടെ താവളമടിച്ചു, ഈ പ്രദേശത്തെ [[ റോമാ സാമ്രാജ്യം |റോമാ സാമ്രാജ്യത്തോട്]] കൂട്ടിച്ചേർത്തു. ചതുപ്പു നിലമെന്നോ ദ്വീപ് എന്നോ അർഥം വരുന്ന ലൂടേഷ്യ എന്ന പേരാണ് ഈ പ്രദേശത്തിന് റോമക്കാർ നല്കിയത്. സീസർ സ്വയം ഇവിടം സന്ദർശിച്ചതായും പറയപ്പെടുന്നു.<ref>[http://classics.mit.edu/Caesar/gallic.6.6.html ഗാൾയുദ്ധങ്ങളെപ്പറ്റി പുസ്തകം6 , അധ്യായം3 ശേഖരിച്ചത് 23 ഏപ്രിൽ 2015]</ref>
റോമൻ അധിനിവേശത്തിനെതിരായി ഗാൾ വംശജരുടെ എല്ലാ പോരാട്ടങ്ങളും റോമൻ സൈന്യം അടിച്ചമർത്തി<ref name= VolumeI/>. റോമൻ അധിപർ [[സീൻ നദി| സെയിൻ നദിയുടെ]] ഇടത്തെക്കരയിൽ
അഞ്ചാം ശതകത്തിന്റെ രണ്ടാം പകുതിയിൽ [[ ഹൂണന്മാർ |ഹുൺ]] വംശജനായ [[ ആറ്റില|ആറ്റിലയുടേയും]] [[ഫ്രാങ്ക് ഗോത്രം |ഫ്രാങ്ക് വംശജനായ]] ഷിൽഡെറികിന്റേയും സൈന്യങ്ങൾ പാരിസിനു മേൽ ആധിപത്യം നേടാൻ ശ്രമിച്ചു. ഇവരെയൊക്കെ ചെറുത്തു നില്ക്കാൻ പാരിസിനെ ഉത്സാഹിപ്പിച്ചത് [[Genevieve |കന്യാസ്ത്രീ സെയിന്റ് ജനവീവ്]] ആണെന്നു പറയപ്പെടുന്നു.<ref name= Paris/><ref>[http://www.newadvent.org/cathen/06413f.htm Andrew. "St. Genevieve." The Catholic Encyclopedia. Vol. 6. New York: Robert Appleton Company, Accessed 23 Apr. 2015 ]</ref>
വരി 78:
=== പതിനൊന്നു മുതൽ പതിനാറാം ശതകം വരെ(1000-1500) ===
====നോത്ര് ദാം പള്ളി, ലൂവ്ര് കോട്ട, പാരിസ് സർവകലാശാല, ലാറ്റിൻ ക്വാർട്ടർ====
987-ൽ അധികാരത്തിൽ വന്ന കാപെറ്റ് വംശജർ 1328 വരെ ഭരിച്ചു. രാജവസതി ഇൽഡിലാസിറ്റിയിലെ കോട്ടയായിരുന്നു. ഇവരുടെ വാഴ്ചക്കാലത്താണ് [[നോത്ര ദാം ദേവാലയം |നോട്ര് ഡാം കത്തീഡ്രൽ]] ,[[ലൂവ്രേ |ലൂവ്ര് കൊട്ടാരം]], നഗരപ്രാകാരം, എന്നിവയുടെ
[[File:The city limits of Paris from the 4th century to 2015.svg|250px|thumb|left| പാരിസ് നഗരസീമ നൂറ്റാണ്ടുകളിലൂടെ-മതിലുകളുടെ പേരും നിർമിച്ച കാലവും
{{legend|#290001|ഗാൾ-റോമൻ കാലഘട്ടത്തിൽ}}
വരി 103:
{{!}}-
{{!}} {{legend|#FEA5AE|}}
{{!}} മതസ്ഥാപനങ്ങൾ
{{!}}-
{{!}} {{legend|#91CC21|}}
വരി 130:
===പതിനാറാം ശതകം നവോത്ഥാന കാലഘട്ടം===
പതിനാറാം ശതകത്തിന്റെ ആരംഭത്തോടെ പാരിസിൽ സമാധാനവും ശാന്തിയും വിളയാടി. രാജാക്കന്മാരുടെ ശ്രദ്ധ നഗരത്തെ മോടിപിടിപ്പിക്കുന്നതിലേക്കും തിരിഞ്ഞു. യുറോപ്പിലാകമാനം വ്യാപിച്ച നവോത്ഥാനതരംഗം ഫ്രാൻസിലുമെത്തി. ഇൽഡിസിറ്റിയുമായി നഗരത്തെ ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന പുതിയ പാലങ്ങൾ
[[File:Île de la Cité, Île aux Juifs & Îlot de la Gourdaine, Plan de Paris vers 1550.jpg|thumb|150px| right|പാരിസ്- 1550]]
[[File:Francois Dubois 001.jpg|thumb|left|250px|സെന്റ് ബർതലോമ്യോ ദിനത്തിലെ കൂട്ടക്കൊല- വർണചിത്രം]]
1528-ഫ്രാൻസിസ് ഒന്നാമൻ താമസം ലൂവ്രിലേക്കു മാറ്റി. നഗരാതിർത്തിയലുള്ള ബൊളോണ്യെ വനപ്രാന്തത്തിൽ വനവസതിയും നായാട്ടിനുള്ള സൗകര്യവും ഉണ്ടാക്കി. പാരിസ് നഗരത്തിലെ ആദ്യത്തെ ജലധാരായന്ത്രം (ഫൗണ്ടൻ, Fountaine des Innocents), [[ടുയിലെറി കൊട്ടാരം]] എന്നിവയും
===പതിനേഴാം ശതകം-(1600-1700)ബെർബൻ വാഴ്ച- നഗരവികസനം===
====അകാദമികൾ-നാടകവേദികൾ-കഫേ പ്രോകോപ്====
വരി 139:
ബെർബൻ രാജവംശത്തിലെ ആദ്യ രാജാവായ ഹെന്റി നാലാമനിറെ കാലത്താണ് നഗരചത്വരങ്ങൾക്ക് രാജാക്കന്മാരുടെ പേരുകൾ നല്കുന്ന പതിവു തുടങ്ങിയത് . പുത്രനും യുവരാജാവുമായ ലൂയി പതിമൂന്നാമനെ വാഴ്ത്തുന്ന ഡോഫീൻ ചത്വരം(Place Dauphine) പൂർത്തിയാക്കാൻ ഒമ്പതു വർഷമെടുത്തു(1607-1616).
സെയിൻ നദിയിലെ രണ്ടു കൊച്ചു ദ്വീപുകൾ (Ile aux Vaches , Ile Notre Dame ) സംയോജിപ്പിച്ച് സെന്റ് ലൂയിസ് ദ്വീപ് (ile Saint-Louis) നിർമിച്ചെടുത്തു(1614).
[[ ലുക്സംബർഗ് കൊട്ടാരം]], പാലേ കാർഡിനൽ( പിന്നീട് [[പാലേ റോയാൽ]]) വിശാലമായ നഗരവീഥികൾ ഇവയെല്ലാം ഇക്കാലത്താണ്
1680-ൽ ലൂയി പതിനാലാമൻ ലൂവ്ര് കൊട്ടാരത്തിൽനിന്ന് സകുടുംബം [[വെഴ്സായ് കൊട്ടാരം |വെഴ്സായ് കൊട്ടാരത്തിലേക്ക്]] താമസം മാറ്റി.
വരി 166:
1806-ൽ നെപ്പോളിയൻ ആർക് ദി ട്രയോംഫ് എന്ന വിജയകമാനത്തിന് തറക്കല്ലിട്ടു. പണി പൂർത്തിയായി ഉദ്ഘാടനം നടന്നത് മൂന്നു ദശാബ്ദങ്ങൾക്കു ശേഷവും(1836)<ref name= Gino>{{cite book|title= Historical Dictionary of France, Volume 64 of Historical Dictionaries of Europe|author= Gino Raymond|edition= 2|publisher =Scarecrow Press| ISBN= 9780810862562 |}}</ref>.
1826-ലുഫിഗാറോ പത്രം പ്രസിദ്ധീകരിക്കാൻ തുടങ്ങി<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/206556/Le-Figaro ലുഫിഗോറോ - എൻസൈക്ലോപീഡിയ ബ്രിട്ടാനിക്ക ശേഖരിച്ചത് 28 April 2015]</ref>.1827-ൽ വർധിച്ചു വരുന്ന വ്യവസായാവശ്യങ്ങൾക്കായി സെയിൻ നദിയിൽ ഇലു സിന്യ് എന്ന വീതികുറഞ്ഞ കൃത്രിമദ്വീപ് നികത്തിയെടുക്കപ്പെട്ടു
<ref>[http://www.paris.fr/pratique/eau/la-seine/ponts-et-berges/rub_1314_stand_2181_port_3142 ഇലു സിന്യ്]</ref>. 1836-ൽ പാരിസ് കേന്ദ്രമായി റെയിൽവേ ഗതാഗതം ആരംഭിച്ചു<ref name= Gino/>. 1878-ലെ ലോകമേളക്കായി ട്രോകാഡെറോ കൊട്ടാരം
====നഗര വികസനം- ഹൗസ്മാന്റെ സംഭാവനകൾ ====
1853 മുതൽ 1870 വരെ നഗരാധിപതിയായി ചുമതലയേറ്റ ജോർജ് യൂജീൻ ഹൗസ്മാൻ മൂന്നു ഘട്ടങ്ങളിലായി പാരിസിനെ ആധുനിക നഗരമാക്കാൻ പരിപാടികൾ ആസൂത്രണം ചെയ്തു. കാറ്റും വെളിച്ചവും ഗതാഗതസൗകര്യങ്ങളുമുള്ള പാരിസ് ആയിരുന്നു ഹൗസ്മാൻ വിഭാവനം ചെയ്തത്. <ref name=Hausmann>[http://www.arthistoryarchive.com/arthistory/architecture/Haussmanns-Architectural-Paris.html ഹൗസ്മാന്റെ പദ്ധതികൾ- ശേഖരിച്ചത് 29 ഏപ്രിൽ 2015]</ref>. വ്യാവസായികവിപ്ലവം സാധ്യമാക്കിയ ഒട്ടനേകം കണ്ടുപിടുത്തങ്ങൾ ഹൗസ്മാൻ ഉപയോഗപ്പെടുത്തി. പക്ഷെ ഹൗസ്മാന്റെ സംരംഭങ്ങൾ നിശിത വിമർശനങ്ങൾക്കും വഴി തെളിച്ചു.<ref name=Carmona >{{cite book|title= Haussmann: His Life and Times, and the Making of Modern Paris| author= Michael Carmona| publisher= Ivan R. Dee| year= 2002|ISBN= 978-1566634274}}</ref>. ആർക് ദി ട്രയോംഫിനു ചുറ്റുമുള്ള പാതകൾക്ക് വീതികൂട്ടി അതിവിപുലമായ നക്ഷത്രാകൃതിയിലുള്ള കവലക്ക് രൂപം നല്കിയതും ഹൗസ്മാനാണ്. നക്ഷത്ര ചത്വരം എന്നർഥം വരുന്ന ലാപ്ലേസ് ദുലെറ്റ്വായ്ൽ (La Place de l'étoile ) ഇന്ന് [[ചാൾസ് ഡിഗാൾ ചത്വരം]] എന്നറിയപ്പെടുന്നു.<ref name=Hausmann/>. വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന ജനസംഖ്യയും ഗതാഗതാവശ്യങ്ങളും കണത്തിലെടുത്ത് പാരിസിൽ [[അതിവേഗഗതാഗതം|മെട്രോ ]]
[[File:Hôtel Ritz Paris.jpg|250px|thumb|right| റിറ്റ്സ് ഹോട്ടൽ, പാരിസ് . സ്ഥാപിതം 1898]]
===ഇരുപതാം ശതകം-രണ്ട് ആഗോളയുദ്ധങ്ങൾ ===
വരി 191:
കാര്യക്ഷമമായ നഗരപരിപാലനത്തിനായി പാരിസ് ഇരുപത് നഗരവാർഡുകളായി (arrondisement) വിഭജിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഇവ നദിയുടെ ഇരുകരകളിലുമായി വൃത്താകൃതിയിൽ ചുരുളഴിയുന്നു. ഓരോ നഗരവാർഡും വീണ്ടും നാലു ഉപവാർഡുകളായി (quartier) വിഭജിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഓരോ വാർഡും സ്വന്തം മേയറേയും പാരിസ് കൗൺസിലിലേക്കായി പ്രതിനിധികളേയും തെരഞ്ഞെടുക്കുന്നു. ഈ കൗൺസിലർമാരാണ് പാരിസ് മേയറെ തെരഞ്ഞെടുക്കുന്നത്. പാരിസ് മേയറും ഇരുപത്തിയൊന്നു ഡെപ്യൂട്ടികളും 163 കൺസിലർമാരുമടങ്ങുന്ന സംഘമാണ് ഭരണനിർവഹണം നടത്തുന്നത്. 2013-ലെ കണക്കനുസരിച്ച് പാരിസ് നഗരത്തിന്റെ ബഡ്ജറ്റ് എട്ടു ബില്യൺ യൂറോ ആണ്. <ref name= Pariscity/>
അഞ്ചും ആറും വാർഡുകളിലായി പാരിസിലെ മിക്ക
ISBN= 978-0312673338}}</ref>
===കലാസാംസ്കാരികരംഗം ===
|