"യഹൂദമതം" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം

 

===രണ്ടാം ദേവാലയം===

ബി.സി. 539-ൽ ബാബിലോൺ കീഴടക്കിയ പേർഷ്യൻ ചക്രവർത്തി [[സൈറസ്]] യഹൂദപ്രവാസികളെ സ്വദേശത്തേയ്ക്കു മടങ്ങാനും [[യെരുശലേം|യെരുശലേമിലെ]] ദേവാലയം പുനർനിർമ്മിക്കാനും അനുവദിച്ചു. ബാബിലോണിൽ നിന്നു മടങ്ങിവന്നവരുടെ നവീകൃതമായ തീവ്രധാർമ്മികത യഹൂദവിശ്വാസത്തിന്റെ മുഖ്യധാരയായി മാറി. പ്രവാസകാലത്ത് ദേശത്ത് തുടർന്നിരുന്നവരിൽ ചിലർ ഇതിൽ നിന്നു വിട്ടുനിൽക്കുയോ ഇതിന്റെ ഫലമായി പാർശ്വവൽക്കരിക്കപ്പെടുകയോ ചെയ്തു.{{സൂചിക|൩|}} സെറുബാബേലും, [[എസ്രായുടെ പുസ്തകം|എസ്രായും]], [[നെഹമിയയുടെ പുസ്തകം|നെഹമിയായും]] മറ്റും ബാബിലോണിലെ പ്രവാസത്തിൽ നിന്നുള്ള തിരിച്ചുവരവിനും ദേവാലയത്തിന്റെ പുനർനിർമ്മിതിക്കും നേതൃത്വം കൊടുത്തവരിൽ പെടുന്നു. പ്രവാസികളിൽ വലിയൊരു വിഭാഗം ബാബിലോണിൽ തന്നെ തുടർന്നു. യഹൂദമതത്തിന്റെ പിൽക്കാലചരിത്രത്തെ ബാബിലോണിൽ നിലനിന്ന ഈ യഹൂദസമൂഹം കാര്യമായി സ്വാധീനിച്ചിട്ടുണ്ട്. [[സഖറിയായുടെ പുസ്തകം|സഖറിയാ]] മുതൽ [[മലാക്കിയുടെ പുസ്തകം|മലാഖി]] വരെയുള്ള പ്രവാചകന്മാർ ഇസ്രായേലിൽ പ്രഘോഷിച്ചു. [[തനക്ക്|എബ്രായബൈബിളിന്റെ]] വികാസം പൂർത്തിയായത് ഇക്കാലത്താണ്.