"ആന്ധ്രാപ്രദേശ്" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം
Content deleted Content added
(ചെ.) 2 ഇന്റർവിക്കി കണ്ണികളെ വിക്കിഡാറ്റയിലെ d:Q1159 എന്ന താളിലേക്ക് മാറ്റിപ്പാർപ്പിച്ചിരി... |
(ചെ.) ചിത്രം |
||
വരി 22:
[[ഇന്ത്യ|ഇന്ത്യയുടെ]] തെക്കുകിഴക്കു ഭാഗത്തുള്ള ഒരു സംസ്ഥാനമാണ് '''ആന്ധ്രാപ്രദേശ്''' ([[തെലുങ്ക്]]:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ). [[തെലുങ്ക്|തെലുങ്ക് ഭാഷ]] മുഖ്യമായി സംസാരിക്കപ്പെടുന്ന ഈ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ തലസ്ഥാനം [[ഹൈദരാബാദ്]] ആണ്. വടക്ക് [[ഛത്തീസ്ഗഡ്]], [[ഒറീസ]], [[മഹാരാഷ്ട്ര]]; തെക്ക് [[തമിഴ്നാട്]]; കിഴക്ക് [[ബംഗാൾ ഉൾക്കടൽ]]; പടിഞ്ഞാറ് [[കർണ്ണാടക]] എന്നിവയാണ് ആന്ധ്രാപ്രദേശിന്റെ അതിർത്തികൾ. വിസ്തീർണ്ണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ നാലാമതും ജനസംഖ്യ അടിസ്ഥാനത്തിൽ അഞ്ചാമതും വലിയ ഇന്ത്യൻ സംസ്ഥാനമാണ് ആന്ധ്രാപ്രദേശ്.
ആന്ധ്രാപ്രദേശ് "ഇന്ത്യയുടെ അരിപ്പാത്രം" (Rice bowl of India) എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. ഇവിടെ
മുൻ കാലങ്ങളിൽ ഈ പ്രദേശം ''ആന്ധ്രാപഥം'', ''ആന്ധ്രാദേശം'', ''ആന്ധ്രാവനി'', ''ആന്ധ്രാ വിഷയ'' എന്നിങ്ങനെ പല പേരുകളിലാണ് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. 1956 നവംബർ 1നു അന്നു നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന [[ഹൈദരാബാദ്]], ആന്ധ്രാ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ തെലുങ്ക് ഭാഷ സംസാരിക്കുന്ന പ്രദേശങ്ങൾ കൂട്ടിച്ചേർത്ത് ആന്ധ്രാപ്രദേശ് സംസ്ഥാനം രൂപവത്കരിച്ചു.
വരി 32:
ലിഖിതങ്ങളിൽ പരാമർശിച്ചിരിക്കുന്ന പ്രകാരം കുബേരകൻ എന്ന രാജാവ് ഭരിച്ചിരുന്ന ഒരു തീരദേശരാജ്യം ആദ്യകാലത്ത് ഇവിടെ നിലവിലിരുന്നു. പ്രതിപാലപുര (ഭട്ടിപ്റോലു) ആയിരുന്നു ഈ രാജ്യത്തിന്റെ തലസ്താനം. ധന്യകതാക/ധരണികോട്ട (ഇന്നത്തെ [[അമരാവതി]]) ഇതേ കാലഘട്ടത്തിലെ ഒരു പ്രധാനസ്ഥലമായിരുന്നിരിക്കണം, [[ഗൗതമബുദ്ധൻ]] ഇവിടം സന്ദർശിച്ചതായി പരാമർശങ്ങൾ ഉണ്ട്. പ്രാചീന റ്റിബറ്റൻ എഴുത്തുകാരനായ താരാനാഥ് ഇങ്ങനെ വിവരിക്കുന്നു, " ബോധോദയത്തിനു ശേഷമുള്ള വർഷത്തിലെ [[ചൈത്രം|ചൈത്രമാസത്തിൽ]] [[പൗർണ്ണമി]] രാവിൽ ധന്യകതാകയിലെ സ്തൂപത്തിൽ ബുദ്ധൻ "glorious lunar mansions" മണ്ഡലം ദീപ്തമാക്കി. (കാലചക്ര)"
=== മധ്യകാലം ===
12ഉം 13ഉം നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ പൽനാട് യുദ്ധത്തോടെ ചാലൂക്യവംശം ക്ഷയിക്കുകയും കാക്കാതിയ രാജ്യവംശം ശക്തിപ്രാപിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇവർ തെലുങ്ക് ഭാഷാപ്രദേശങ്ങളെ ഒന്നിപ്പിച്ചു. AD 1323ഇൽ [[ദൽഹി]] [[Delhi Sultanate|സുൽത്താൻ]] ഗിയാസുദ്ദീൻ [[തുഗ്ലക് രാജവംശം|തുഗ്ലക്ക്]] പട്ടാളത്തെ അയച്ച് [[Warangal|വാറങ്കൽ]] കൈവശപ്പെടുത്തുകയും, പ്രതാപരുദ്രരാജാവിനെ തടവിലാക്കുകയും ചെയ്തു. മുസുനുറി നായക്മാർ വാറങ്കൽ തിരിച്ചുപിടിച്ച് 1326 മുതൽ 50 വർഷക്കാലം ഭരണം നടത്തി.
=== വിജയനഗരം ===
{{പ്രലേ|വിജയനഗര സാമ്രാജ്യം}}
സംഗമൻറെ പുത്രൻമാരായ ഹരിഹരനും ബുക്കനും ചേർന്നാണ് വിജയനഗരം സ്ഥാപിച്ചത്. ഇന്നത്തെ ആന്ധ്രാ പ്രദേശിലേയും കർണ്ണാടകത്തിലേയും ഏതാനും പ്രദേശങ്ങൾ ഉൾപ്പെട്ട ചെറിയൊരു രാജ്യമാണ് ഹരിഹരൻറെ കീഴിലുണ്ടായിരുന്നത്. എന്നാൽ രാജ്യം വികസിപ്പിക്കുവാൻ പിന്നീട് അദ്ദേഹത്തിന് കഴിഞ്ഞു. ഹരിഹരൻറെ കാലശേഷം സഹോദരനായ ബുക്കൻ രാജാവായി. അച്ഛൻറെ സ്മരണയെ നിലനിർത്താൻ തങ്ങളുടെ വംശത്തിന് സംഗമ വംശം എന്ന് നാമകരണം ചെയ്തു.
=== തിളങ്ങുന്ന ചരിത്രം ===
സ്ത്രീകൾക്ക് പുരുഷൻമാരെപ്പോലെ മാന്യമായ സ്ഥാനം ലഭിച്ച സാമ്രാജ്യം, വിജയനഗര സാമ്രാജ്യത്തിൻറെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രത്യേകത അതായിരുന്നു. ക്ഷേത്രനഗരമായും വിജയനഗരം കേൾവി കേട്ടു.
[[ചിത്രം:
== ഭൂമിശാസ്ത്രം ==
[[പ്രമാണം:നാഗലാപുരം-ആന്ധ്രാപ്രദേശ്.jpg|ആന്ധ്രാപ്രദേശിന്റെ തെക്കേ അറ്റത്തെ മലനിരകളായ- നാഗലാപുരം മലകളുടെ ഒരു ദൃശ്യം|ലഘു]]
|