"കൈപ്പർ വലയം" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം

[[സൗരയൂഥം|സൗരയൂഥത്തിലെ]] ഗ്രഹങ്ങളിൽ നിന്ന് അകലെയായി സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന പ്രദേശമാണ് '''കൈപ്പർ വലയം''' ({{lang-en|Kuiper Belt}}). സൗരയൂഥത്തിന്റെ ഭാഗമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന കൈപ്പർ വലയം എഡ്ജ്വർത്ത്-കൈപ്പർ വലയം എന്നും വിളിക്കപ്പെടുന്നു. [[നെപ്ട്യൂൺ|നെപ്ട്യൂണിന്റെ]] ഭ്രമണപഥത്തിൽ (30 [[Astronomical unit|സൗരദൂരം]] അകലെ) നിന്നു തുടങ്ങി [[സൂര്യൻ|സൂര്യനിൽ]] നിന്നും ഏകദേശം 50 [[Astronomical unit|AU]] വരെയാണ് കൈപ്പർ വലയത്തിന്റെ സ്ഥാനം.<ref>{{cite journal | author=Alan Stern | title=Collisional Erosion in the Primordial Edgeworth-Kuiper Belt and the Generation of the 30–50 AU Kuiper Gap | journal=The [[Astrophysical Journal]] | volume=490 | issue=2 | pages=879–882 | year=1997 | doi=10.1086/304912 | last2=Colwell | first2=Joshua E. | bibcode=1997ApJ...490..879S}}</ref> കൈപ്പർ വലയം [[ഛിന്നഗ്രഹവലയം|ഛിന്നഗ്രഹവലയത്തോട്]] സദൃശ്യമാണെങ്കിലും ഭാരം കൊണ്ടും വ്യാപ്തികൊണ്ടും വ്യത്യസ്തമാണ്. അതായത് ഒരു ഛിന്നഗ്രഹവലയത്തേക്കാൽ 20 ഇരട്ടിയോളം വീതിയുള്ളതും 20 മുതൽ 200 ഇരട്ടി വരെ ഭാരമുള്ളതുമാണ് കൈപ്പർ വലയം.<ref name="beyond">{{cite web|title=The Solar System Beyond The Planets|author=Audrey Delsanti and David Jewitt|work=Institute for Astronomy, University of Hawaii|url=http://www2.ess.ucla.edu/~jewitt/papers/2006/DJ06.pdf|accessdate=March 9, 2007|archiveurl = http://web.archive.org/web/20070925203400/http://www.ifa.hawaii.edu/faculty/jewitt/papers/2006/DJ06.pdf |archivedate = September 25, 2007}}</ref><ref>{{cite journal| authorlink= Georgij A. Krasinsky | first=G. A. | last= Krasinsky | coauthors=[[Elena V. Pitjeva|Pitjeva, E. V.]]; Vasilyev, M. V.; Yagudina, E. I. | bibcode=2002Icar..158...98K| title=Hidden Mass in the Asteroid Belt| journal=Icarus| volume=158| issue=1| pages=98–105| month= July| year= 2002| doi=10.1006/icar.2002.6837}}</ref> ഛിന്നഗ്രഹവലയങ്ങളിലേതുപോലെ തന്നെ, ചെറിയ പാറക്കക്ഷണങ്ങളും സൗരയൂഥ രൂപീകരണത്തിന്റെ അവശിഷ്ടങ്ങളുമാണ് പ്രധാനമായും കൈപ്പർ വലയത്തിലുമുള്ളത്. ശിലാംശത്തിനും ലോഹങ്ങൾക്കും പുറമേ കൈപ്പർ വലയത്തിലെ വസ്തുക്കളിൽ മീഥേൻ, അമോണിയ, ജലം എന്നിവ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. പ്രധാനവലയത്തിൽ മൂന്നിലധികം [[കുള്ളൻ ഗ്രഹങ്ങൾകുള്ളൻഗ്രഹം|കുള്ളൻ ഗ്രഹങ്ങളുണ്ട്]]. [[പ്ലൂട്ടോ]], [[ഹോമിയ]], [[മേക്ക്മേക്ക്]] എന്നിവയാണ് ഇതിൽ പ്രധാനപ്പെട്ടവ. [[നെപ്ട്യൂൺ|നെപ്ട്യൂണിന്റെ]] ഉപഗ്രഹമായ [[ട്രൈട്ടൺ]], ശനിയുടെ ഉപഗ്രഹമായ [[ഫോബ്]] തുടങ്ങിയ [[ഉപഗ്രഹം|ഉപഗ്രഹങ്ങളും]] ഈ മേഖലയിൽ നിന്ന് ഉത്ഭവിച്ചു എന്നു കരുതപ്പെടുന്നു.<ref>Johnson, Torrence V.; and Lunine, Jonathan I.; ''Saturn's moon Phoebe as a captured body from the outer Solar System'', Nature, Vol. 435, pp. 69–71</ref><ref>{{cite web|title=Neptune's capture of its moon Triton in a binary-planet gravitational encounter|author=Craig B. Agnor & Douglas P. Hamilton|work=Nature|url=http://www.es.ucsc.edu/~cagnor/papers_pdf/2006AgnorHamilton.pdf|year=2006| accessdate=June 20, 2006|archiveurl = http://web.archive.org/web/20070621182809/http://www.es.ucsc.edu/~cagnor/papers_pdf/2006AgnorHamilton.pdf |archivedate = June 21, 2007|deadurl=yes}}</ref>