[[തിരുവിതാംകൂര്തിരുവിതാം കൂര്|തിരുവിതാംകൂറിന്റെ]] ചരിത്രത്തിലും [[കേരളം|കേരളത്തിന്റെ]] പൊതുവായ ചരിത്രത്തിലും അവിസ്മരണീയമായ സ്ഥാനമുള്ള ഒരു ചരിത്രപുരുഷനാണ് വേലായുധന് ചെമ്പകരാമന് തമ്പി എന്ന '''വേലുത്തമ്പി'''. (1765-1809). [[തിരുവിതാംകൂര്|തിരുവിതാംകൂറിന്റെ]] ഏറ്റവും ഉയര്ന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥപദവിയായ [[ദളവ|ദളവാ]] സ്ഥാനത്തേക്ക് അതിശയിപ്പിക്കുന്ന വേഗതയില് എത്തിച്ചേരുകയും (1802-1809) അതേ വേഗതയില് അത് നിരാകരിച്ച് ജനങ്ങള്ക്ക് വേണ്ടി ബ്രിട്ടിഷുകാര്ക്കെതിരെ സമരം നയിക്കുകയും ചെയ്തു എന്നതാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ ത്യാഗമായി വിവരിക്കപ്പെടുന്നത്. കേരളത്തില് അദ്ദേഹത്തെ ഒരു ഇതിഹാസ പുരുഷനായി ചിത്രീകരിച്ചു വരുന്നുണ്ട്. അന്ന് രാജ്യം ഭരിച്ചിരുന്ന [[ബാലരാമവര്മ്മ]] രാജാവിനെ ഭീഷണിപ്പെടുത്തി ദളവായായ വേലുത്തമ്പിയെ രാജ്യദ്രോഹകനായും വഞ്ചകനായും വിമര്ശിക്കുന്നവരും ഉണ്ട്.
==പശ്ചാത്തലം==
<!-- [[തിരുവിതാംകൂര്]] മഹാരാജാവിന്റെ ഉദ്യോഗസ്ഥരിലെ ഏറ്റവും ഉയര്ന്ന സ്ഥാനമാണ് ദളവ എന്നത്.