ഫെനി നദി
തെക്കുകിഴക്കൻ ബംഗ്ലാദേശിലെ ഒരു നദിയാണ് ഫെനി നദി (ബംഗാളി: ফেনী ഫെനി നോഡി). ജലാവകാശത്തെക്കുറിച്ച് നിരന്തരമായ തർക്കങ്ങളുള്ള ഒരു അതിർത്തി നദിയായ ഫെനി നദി ത്രിപുര ജില്ലയിൽ നിന്ന് സബ്രൂം പട്ടണത്തിലൂടെ ഒഴുകുന്നു. തുടർന്ന് ബംഗ്ലാദേശിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്നു. നോഖാലി ജില്ലയിൽ നിന്നുള്ള ലിറ്റിൽ ഫെനി എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന മുഹുരി നദിയുടെ പ്രധാനഭാഗത്തേയ്ക്ക് ചെന്നു ചേരുന്നു. രാംഗർഹ് വരെ ചെറിയ ബോട്ടുകളിലൂടെ 80 കിലോമീറ്റർ (50 മൈൽ) നദിയുടെ ഒഴുക്കിനെതിരായി മേലോട്ട്‌ സഞ്ചരിക്കാനാകും.
| ഫെനി നദി | |
|---|---|
| Country | ബംഗ്ലാദേശ്, ഇന്ത്യ |
| Physical characteristics | |
| പ്രധാന സ്രോതസ്സ് | തെക്കൻ ത്രിപുര ജില്ല, ത്രിപുര, ഇന്ത്യ 23°20′N 91°47′E / 23.333°N 91.783°E[1] |
| നദീമുഖം | ബംഗാൾ ഉൾക്കടൽ |
| നീളം | 116 km (72 mi)[1] |
| Discharge |
|
| നദീതട പ്രത്യേകതകൾ | |
| പോഷകനദികൾ |
|
ഇന്ത്യയും പാകിസ്താനും തമ്മിൽ നദിയിലെ ജലം പങ്കിടുന്നതിനെക്കുറിച്ച് ആദ്യം ചർച്ച ചെയ്തത് 1958 ലാണ്. കുറഞ്ഞത് 2006 വരെ രാജ്യങ്ങൾ സാധ്യമായ വിട്ടുവീഴ്ചകൾ പരിഗണിക്കുന്നത് തുടർന്നു.
ഗതി തിരുത്തുക
ഫെനി നദി തെക്കൻ ത്രിപുര ജില്ലയിൽ നിന്ന് ഉത്ഭവിച്ച് സബ്രൂം പട്ടണത്തിലൂടെ ഒഴുകുകയും തുടർന്ന് ബംഗ്ലാദേശിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.[2] നോഖാലി ജില്ലയിൽ നിന്നുത്ഭവിക്കുന്ന ലിറ്റിൽ ഫെനി എന്നുകൂടി അറിയപ്പെടുന്ന മുഹുരി നദി അതിന്റെ പ്രധാനഭാഗത്തേയ്ക്ക് ചേരുന്നു. 80 കിലോമീറ്റർ (50 മൈൽ) ഒഴുക്കിനെതിരായി മുകളിലോട്ട്‌ രാംഗഗർഹ് വരെ ചെറിയ ബോട്ടുകൾ വഴി വർഷം മുഴുവനും നദിയിലൂടെ സഞ്ചരിക്കാനാകുന്നു.[1]
എന്നിരുന്നാലും, പീപ്പിൾസ് റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് ബംഗ്ലാദേശ് ഗവൺമെന്റിന്റെ ബഹുമാനപ്പെട്ട പ്രധാനമന്ത്രി ഷെയ്ഖ് ഹസീന 2019 ഒക്ടോബർ 9 ന് നടത്തിയ പത്രസമ്മേളനത്തിൽ നദിയുടെ ഉത്ഭവം ചിറ്റഗോംഗ് ഡിവിഷനിലെ ഖഗ്രാചാരി ജില്ലയിലും തെക്ക് കിഴക്കൻ ബംഗ്ലാദേശിലും ബംഗ്ലാദേശിലെ ചിറ്റഗോംഗ് മലയോര പ്രദേശങ്ങളിലുമാണെന്ന് പരാമർശിച്ചു. (2019 ഒക്ടോബർ 10 ന് ജേണലിസ്റ്റ് ഷഫിക്കുൽ ഇസ്ലാം ജിബോണിന്റെ ലേഖനം).
ഫെനി നദിയിലെ വെള്ളം പിൻവലിക്കൽ തിരുത്തുക
ഫെനി നദിയിൽ നിന്ന് സെക്കൻഡിൽ 1.82 ഘനയടി (ക്യുസെക്) വെള്ളം പിൻവലിക്കാൻ ബംഗ്ലാദേശും ഇന്ത്യയും തമ്മിൽ ധാരണാപത്രം ഒപ്പിട്ടു.[3][4] ഈ രണ്ട് രാജ്യങ്ങളും ഒരുമിച്ച് ഏഴ് ഉഭയകക്ഷി രേഖകളിൽ ഒപ്പിട്ടിട്ടുണ്ട്. [5] ഫെനി നദി ബംഗ്ലാദേശിന്റെ തെക്കുകിഴക്കൻ ഭാഗത്താണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. തെക്ക് ത്രിപുര ജില്ലയിൽ നിന്നാണ് ഫെനി നദി സബ്രൂം ടൗണിലൂടെ ഒഴുകുന്നത്. തുടർന്ന് ബംഗ്ലാദേശിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്നു.
തർക്കം തിരുത്തുക
ഇന്ത്യയും പാകിസ്താനും തമ്മിൽ നദിയിലെ ജലം പങ്കിടുന്നതിനെക്കുറിച്ച് 1958-ൽ തന്നെ ചർച്ച ചെയ്യപ്പെട്ടു.[6]
2007-ൽ പാകിസ്താനിൽ നിന്നുള്ള റിപ്പോർട്ടുകളിൽ, “അതിർത്തി പ്രദേശമായ ബംഗ്ലാദേശിലെ മണ്ണൊലിപ്പ് പ്രശ്നം പരിഹരിക്കുന്നതിന് പകരമായി ജലസേചന പദ്ധതികൾക്കായി ഫെനി നദിയിൽ നിന്ന് വെള്ളം പിൻവലിക്കാൻ ഇന്ത്യ ശ്രമിച്ചിരുന്നു”.[7]
2007-ൽ ഇന്ത്യ പുറത്തിറക്കിയ ബംഗ്ലാദേശുമായി നദി ജലം പങ്കിടുന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള പ്രസ്താവന പ്രകാരം, "36-ാമത് ജെആർസി യോഗത്തിൽ ഫെനി നദി അതിന്റെ ഉത്തരവിൽ ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. ഇരു രാജ്യങ്ങളിലെയും ജലവിഭവ മന്ത്രിമാർ യോഗത്തിൽ തീരുമാനമെടുത്തു. വികസന പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടന്ന സൈറ്റുകൾ സന്ദർശിക്കുക. സാധാരണ നദികളിലെ വിവിധ വികസന, വെള്ളപ്പൊക്ക സംരക്ഷണ പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ സംയുക്ത പരിശോധന എന്നിവ 2006 സെപ്റ്റംബർ 14 മുതൽ 21 വരെ നടന്നു".[8]
ത്രിപുരയിലെ ഉൾനാടൻ തുറമുഖം തിരുത്തുക
ഇന്ത്യയിലെ തെക്കൻ ത്രിപുരയിലെ സബ്രൂം ബംഗാൾ ഉൾക്കടലിൽ നിന്ന് 18 മുതൽ 20 കിലോമീറ്റർ (11 മുതൽ 12 മൈൽ) മാത്രം അകലെയാണ്. പക്ഷേ ഇത് ഫലത്തിൽ കര നിറഞ്ഞ പ്രദേശമാണ്. 2007-ൽ, ബംഗ്ലാദേശ് അനുവദിച്ചാൽ കനാലിലൂടെ കടലുമായി ബന്ധിപ്പിച്ച് സബ്രൂമിൽ ഒരു ഉൾനാടൻ തുറമുഖം നിർമ്മിക്കാമെന്ന ചിന്തയുണ്ടായിരുന്നു. അത്തരമൊരു തുറമുഖം നിർമ്മിക്കുന്നത് ഇന്ത്യയുടെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്ന് ത്രിപുരയിലേക്കും ഇന്ത്യയുടെ വടക്കുകിഴക്കൻ ഭാഗത്തേക്കും ചരക്ക് കൊണ്ടുപോകുന്നതിനുള്ള ചെലവ് ഗണ്യമായി കുറയ്ക്കുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, ഈ ആശയം 2007 വരെ നടപ്പിലായിരുന്നില്ല.[2]
പാലം തിരുത്തുക
ത്രിപുരയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് ഫെനി നദിക്ക് കുറുകെ ഒരു പാലം പണിയാൻ സബ്രൂമും രാംഗർഹും തമ്മിലുള്ള 150 മീറ്റർ (490 അടി) ലിങ്കിനായി 2010 ഡിസംബറിൽ നിർമ്മാണം ആരംഭിച്ചു.[9] പൂർത്തിയാകുമ്പോൾ, പാലം ഇന്ത്യയുടെ കിഴക്കൻ സംസ്ഥാനങ്ങളും ആസാം വഴിക്കുപുറമേ പടിഞ്ഞാറൻ സംസ്ഥാനങ്ങളും തമ്മിലുള്ള കരയിലൂടെയുള്ള ഏക ബന്ധം സാധ്യമാകുന്നു.[10]
ഇന്ത്യൻ പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദിയും ബംഗ്ലാദേശ് പ്രധാനമന്ത്രി ഷെയ്ഖ് ഹസീനയും ചേർന്ന് 2015 ജൂണിൽ പാലത്തിന് തറക്കല്ലിട്ടു. പദ്ധതി നിർവഹിക്കുന്നതിന് ത്രിപുര പൊതുമരാമത്ത് വകുപ്പിനെ നിയമിച്ചു. പൂർത്തിയാകുമ്പോൾ, പാലം ത്രിപുരയെ ബംഗ്ലാദേശിലെ ചിറ്റഗോംഗ് തുറമുഖവുമായി ബന്ധിപ്പിക്കും, കരകവിഞ്ഞൊഴുകുന്ന നദിക്ക് ഇന്ത്യയുടെ വടക്കുകിഴക്കൻ കടലിലേക്ക് പ്രവേശനം നൽകുകയും കനത്ത യന്ത്രങ്ങളും ചരക്കുകളും ബംഗ്ലാദേശ് വഴി വടക്ക് കിഴക്കൻ ഇന്ത്യയിലേക്ക് കൊണ്ടുപോകാനും പ്രാപ്തമാക്കുന്നു.[11]
ഫെനി ഡാം തിരുത്തുക
ഫെനി നദി കടലിനടുത്ത് ഫെനി ഡാം കൊണ്ട് അടച്ചിരിക്കുന്നു. ചുഴലിക്കാറ്റുകൾ കാരണം ഫെനിയുടെ താഴ്ന്ന പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്ന് വെള്ളപ്പൊക്കം തടയുന്നതിനും കാർഷിക മേഖലയ്ക്ക് അനുയോജ്യമായ ഒരു വലിയ പ്രദേശം നിർമ്മിക്കുന്നതിനുമായി 1985 ലാണ് ഈ ഡാം നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. മനുഷ്യതൊഴിലാളികളാണ് ആണ് പ്രധാനമായും ഡാം നിർമ്മിക്കുന്നത്. ഡാമിനും ബംഗാൾ ഉൾക്കടലിനുമിടയിൽ കാണപ്പെടുന്ന നദി ഒരു വേലിയേറ്റ നദിയാണ്.
അവലംബം തിരുത്തുക
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Chowdhury, Sifatul Quader (2012). "Feni River". In Islam, Sirajul; Jamal, Ahmed A. (eds.). Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (Second ed.). Asiatic Society of Bangladesh.
- ↑ 2.0 2.1 "Sabroom Feni River Canal". Forum Twipra.com. Archived from the original on 2007-09-05. Retrieved 2007-12-18.[സ്വയം പ്രസിദ്ധീകരിച്ച സ്രോതസ്സ്?]
- ↑ "Bangladesh allows India to withdraw Feni river water". Retrieved 11 October 2019.
- ↑ "PM: It's inhumane to deny water to neighbours". Retrieved 11 October 2019.
- ↑ "Feni water given; wait on for Teesta". The Daily Star. Retrieved 11 October 2019.
- ↑ "Agreement between India and Pakistan on border disputes (East Pakistan)" (PDF). United Nations Peacemaker. Ministry of External Affairs, Government of India. 1958-09-10. Retrieved 2007-12-18.
- ↑ "India trying to withdraw water from Feni River". Associated Press of Pakistan. 2007-01-30. Archived from the original on 2015-09-25. Retrieved 2007-12-18.
- ↑ "India-Bangladesh Political Relations" (PDF). Sharing of River Waters. Ministry of External Affairs, Government of India. February 2007. Archived from the original (PDF) on 2007-09-25. Retrieved 2007-12-18.
- ↑ "India–Bangladesh to Start Work on Bridge This Month". Sify Finance. Sify Technologies. IANS. 2010-12-22. Archived from the original on 2010-12-26. Retrieved 2014-10-13.
- ↑ "India to Develop Bangladesh Port". Tripurainfo. IANS. 2014-10-07. Archived from the original on 2014-10-21. Retrieved 2014-10-13.
- ↑ "India starts work on bridge over Feni river linking North-East to Chittagong". The Financial Express. 11 June 2016. Retrieved 1 June 2017.