അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിലെ യൂറ്റായ്ക്കും അരിസോണയ്ക്കും, ഇടയിലുള്ള അതിർത്തിയോട് ചുറ്റിപ്പിണഞ്ഞ് കൊളറാഡോ നദിയിൽ കാണപ്പെടുന്ന ഒരു റിസർവോയർ ആണ് പോവെൽ തടാകം. ഇതിനോടൊപ്പം റെയിൻബോ ബ്രിഡ്ജ് ദേശീയസ്മാരകവും യൂറ്റായിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. പ്രതിവർഷം ഏകദേശം 20 ദശലക്ഷം ആളുകൾ സന്ദർശിക്കുന്ന ഒരു പ്രധാന അവധിക്കാല ഇടമാണിത്. തടാകം മീഡിന് പിന്നിൽ അമേരിക്കയിൽ പരമാവധി ജലസംഭരണ ശേഷിയുള്ള രണ്ടാമത്തെ വലിയ മനുഷ്യനിർമ്മിത ജലസംഭരണിയാണിത്. 24,322,000 ഏക്കർ അടി (3.0001 × 1010 മീ 3) വെള്ളം ഇതിൽ സംഭരിക്കപ്പെടുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, മനുഷ്യരുടെയും കാർഷിക ഉപഭോഗത്തിൻറെയും ഫലമായി ഉയർന്ന അളവിലുള്ള വെള്ളം ഉപയോഗം കാരണവും പ്രദേശത്തെ തുടർന്നുള്ള വരൾച്ചകൾ കാരണവും 21 ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ ജലത്തിന്റെ അളവ്, ആഴം, ഉപരിതല വിസ്തീർണ്ണം എന്നിവയിൽ മീഡ് തടാകം പവൽ തടാകത്തിന് താഴെയായി നിരവധി തവണ കുറഞ്ഞു.

Lake Powell
സ്ഥാനംUtah and Arizona, United States
നിർദ്ദേശാങ്കങ്ങൾ36°56′10″N 111°29′03″W / 36.93611°N 111.48417°W / 36.93611; -111.48417 (Glen Canyon Dam)
TypeReservoir
പ്രാഥമിക അന്തർപ്രവാഹം
Primary outflowsColorado River
Catchment area280,586 km2 (108,335 sq mi)
Basin countriesUnited States
Managing agencyNational Park Service
Builtസെപ്റ്റംബർ 13, 1963 (1963-09-13)
പരമാവധി നീളം186 mi (299 km)
പരമാവധി വീതി25 mi (40 km) (maximum)
ഉപരിതല വിസ്തീർണ്ണം161,390 acres (65,310 ha)
ശരാശരി ആഴം132 ft (40 m)
പരമാവധി ആഴം583 ft (178 m)
Water volume
  • Full:
    24,322,000 acre⋅ft (30.001 km3)[1]
  • Current (January 13, 2019):
    9,862,631 acre⋅ft (12.165376 km3)[1]
Residence time7.2 years
തീരത്തിന്റെ നീളം13,057 km (1,900 mi)
ഉപരിതല ഉയരം
  • Full:
    3,700 ft (1,128 m)[1]
  • Current (January 13, 2019):
    3,579.10 ft (1,091 m)[1]
വെബ്‌സൈറ്റ്www.nps.gov/glca/index.htm
1 Shore length is not a well-defined measure.

ഗ്ലെൻ കാന്യോൺ വെള്ളപ്പൊക്കത്തിൽ പവൽ തടാകം സംജാതമാകുകയും ഗ്ലെൻ കാന്യോൺ ഡാം സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇത് 1972 ൽ നാഷണൽ പാർക്ക് സർവീസ് നിയന്ത്രിക്കുന്ന പൊതു ഭൂമിയുടെ വേനൽക്കാല ലക്ഷ്യസ്ഥാനമായ ഗ്ലെൻ കാന്യോൺ നാഷണൽ റിക്രിയേഷൻ ഏരിയ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും കാരണമായി. 1869 ൽ മൂന്ന് തടി ബോട്ടുകളിലൂടെ നദി പര്യവേക്ഷണം ചെയ്ത ഒരു സായുധ അമേരിക്കൻ ആഭ്യന്തരയുദ്ധ സൈനികനായ എക്സ്പ്ലോറർ ജോൺ വെസ്ലി പവലിന്റെ പേരിലാണ് റിസർവോയറിന് പേര് നൽകിയിരിക്കുന്നത്. ഇത് പ്രധാനമായും തെക്കൻ യൂട്ടയിലെ ഗാർഫീൽഡ്, കെയ്ൻ, സാൻ ജുവാൻ കൗണ്ടികളിലും ഒരു ചെറിയ ഭാഗം വടക്കൻ അരിസോണയിലെ കൊക്കോനോ കൗണ്ടികളിലുമാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. തടാകത്തിന്റെ വടക്കൻ പരിധി ഹൈറ്റ് ക്രോസിംഗ് പാലം വരെ നീളുന്നു.

കൊളറാഡോ റിവർ കോംപാക്റ്റിന്റെ (കൊളറാഡോ, യൂട്ട, വ്യോമിംഗ്, ന്യൂ മെക്സിക്കോ) അപ്പർ ബേസിൻ സംസ്ഥാനങ്ങൾക്കായുള്ള ജല സംഭരണ കേന്ദ്രമാണ് പവൽ തടാകം. ലോവർ ബേസിൻ സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് (അരിസോണ, നെവാഡ, കാലിഫോർണിയ) കുറഞ്ഞത് 7,500,000 ഏക്കർ അടി (9.3 കിലോമീറ്റർ 3) മിനിമം വാർഷിക പ്രവാഹം അപ്പർ ബേസിൻ സംസ്ഥാനങ്ങൾ നൽകണമെന്ന് കോംപാക്റ്റ് വ്യക്തമാക്കുന്നു.

ചരിത്രം തിരുത്തുക

1940 കളിലും 1950 കളുടെ തുടക്കത്തിലും, കൊളറാഡോ പീഠഭൂമി പ്രവിശ്യയായ കൊളറാഡോ, യൂട്ട, അരിസോണ എന്നിവിടങ്ങളിൽ കൊളറാഡോ റിവർ ഡാമുകളുടെ ഒരു നിര നിർമ്മിക്കാൻ യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ബ്യൂറോ ഓഫ് റെക്ലാമേഷൻ പദ്ധതിയിട്ടു. ഇപ്പോൾ കൊളറാഡോയിലെ ദിനോസർ ദേശീയ സ്മാരകമായ എക്കോ പാർക്കിൽ ബ്യൂറോ തിരഞ്ഞെടുത്ത വിവാദമായ ഡാംസൈറ്റിൽ നിന്നാണ് ഗ്ലെൻ കാന്യോൺ ഡാം ജനിച്ചത്. സിയറ ക്ലബിലെ ഡേവിഡ് ബ്രോവറുടെ നേതൃത്വത്തിൽ ചെറുതും എന്നാൽ രാഷ്ട്രീയമായി ഫലപ്രദവുമായ ഒരു കൂട്ടം പ്രതികൂലിക്കുന്നവർ ബ്യൂറോയുടെ ശ്രമത്തെ പരാജയപ്പെടുത്തുന്നതിൽ വിജയിച്ചു. എക്കോ പാർക്കിന്റെ പ്രകൃതിദത്തവും മനോഹരവുമായ ഗുണങ്ങൾ വെള്ളത്തിൽ മുങ്ങാൻ കഴിയാത്തവിധം വിലപ്പെട്ടതാണെന്ന് ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. ഗ്ലെനും ഗ്രാൻഡ് കാന്യോണിനുമിടയിൽ ലീ ഫെറിക്ക് സമീപം ഒരു സ്ഥലം മാറ്റി ഡാംസൈറ്റ് അംഗീകരിക്കുന്നതിലൂടെ താൻ ചൂതാട്ടം നടത്തിയത് എന്താണെന്ന് ബ്രോവർ തിരിച്ചറിഞ്ഞില്ല. അക്കാലത്ത് ബ്രൗസർ യഥാർത്ഥത്തിൽ ഗ്ലെൻ മലയിടുക്കിലേക്ക് പോയിട്ടില്ല. പിന്നീട് ഒരു നദി യാത്രയിൽ ഗ്ലെൻ കാന്യോണിനെ കണ്ടപ്പോൾ അമേരിക്കയിലെ ദേശീയ ഉദ്യാനങ്ങളുമായി പലപ്പോഴും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന പ്രകൃതിദത്തവും സാംസ്കാരികവും ഘോരവനത്തിന്റേതുമായ ഗുണങ്ങളുണ്ടെന്ന് ബ്രോവർ കണ്ടെത്തി.[2] വർണ്ണാഭമായ നവാജോ സാൻഡ്‌സ്റ്റോണിലെ 80-ലധികം മലയിടുക്കുകളിൽ വ്യക്തമായ അരുവികൾ, സമൃദ്ധമായ വന്യജീവികൾ, കമാനങ്ങൾ, പ്രകൃതി പാലങ്ങൾ, നിരവധി അമേരിക്കൻ പുരാവസ്തു സൈറ്റുകൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, അപ്പോഴേക്കും ബ്യൂറോയെയും അതിന്റെ കമ്മീഷണർ ഫ്ലോയ്ഡ് ഡൊമിനിയെയും ഗ്ലെൻ കാന്യോൺ ഡാം പണിയുന്നതിൽ നിന്ന് തടയാൻ വൈകി. നദി സ്വതന്ത്രമായി തുടരണമെന്ന് ബ്രോവർ വിശ്വസിച്ചു. മാത്രമല്ല ഗ്ലെൻ കാന്യോണിന്റെ നഷ്ടം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതത്തിലെ ആത്യന്തിക നിരാശയായി കണക്കാക്കി. [3]

അപ്പർ ബേസിൻ സ്റ്റേറ്റുകളുടെ ഒഴുക്കിൻറെ ദിശയിലെ വിതരണ പ്രശ്നങ്ങൾ പരിഹരിക്കുന്നതിനാണ് ഗ്ലെൻ കാന്യോൺ ഡാം നിർമ്മിച്ചത്. ലോവർ ബേസിനിലെ "കോംപാക്റ്റ് കോളുകളുടെ" നിബന്ധനകൾ നിറവേറ്റുന്നതിനായി നിർമ്മിച്ച ഒരു "ജലബാങ്കാണ്" ലേക് പവൽ. രാഷ്ട്രീയം എന്നതിലുപരി ജലശാസ്ത്രത്തിന്റെ വസ്തുതകളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി പടിഞ്ഞാറ് സ്ഥിരതാമസമാക്കാൻ പദ്ധതിയിട്ട ജോൺ വെസ്ലി പവലിന്റെ പേരിൽ ഈ തടാകത്തിന് പേര് നൽകിയിരിക്കുന്നത് വിരോധാഭാസമാണ്. [4]

 
Glen Canyon Dam in Page, Arizona

പ്രസിഡന്റ് ഡ്വൈറ്റ് ഡി. ഐസൻ‌ഹോവർ 1956 ഒക്ടോബർ 1 ന് ഓവൽ ഓഫീസിലെ മേശപ്പുറത്ത് ഒരു ബട്ടൺ അമർത്തിക്കൊണ്ട് ഗ്ലെൻ കാന്യോൺ ഡാമിന്റെ നിർമ്മാണം ആരംഭിച്ചു. ആദ്യത്തെ സ്ഫോടനത്തിൽ വെള്ളം വഴിതിരിച്ചുവിടാനുള്ള തുരങ്കങ്ങൾ വൃത്തിയാക്കാൻ തുടങ്ങി. 1959 ഫെബ്രുവരി 11 ന് ഡാം നിർമ്മാണം ആരംഭിക്കുന്നതിനായി തുരങ്കങ്ങളിലൂടെ വെള്ളം തിരിച്ചുവിട്ടു. ആ വർഷത്തിന്റെ അവസാനത്തിൽ പാലം പണി പൂർത്തിയകുകയും അണക്കെട്ടിനും അരിസോണയിലെ പുതിയ പട്ടണമായ പേജിനും ഉപകരണങ്ങളും സാമഗ്രികളും എത്തിക്കാൻ ട്രക്കുകളെ അനുവദിക്കുകയും ചെയ്തു.

1960 ജൂൺ 17 ന് കോൺക്രീറ്റ് പ്ലേസ്മെന്റ് ആരംഭിച്ചു. അവസാന ബക്കറ്റ് കോൺക്രീറ്റ് 1963 സെപ്റ്റംബർ 13 ന് പകർന്നു. 5 ദശലക്ഷം ക്യുബിക് യാർഡ് (4,000,000 മീ) കോൺക്രീറ്റ് ഗ്ലെൻ കാന്യോൺ ഡാം നിർമ്മിക്കാനുപയോഗിച്ചു. അണക്കെട്ടിന് 710 അടി (216 മീറ്റർ) ഉയരമുണ്ട്, ജലത്തിന്റെ ഉപരിതല ഉയരം ഏകദേശം 3700 അടി (1100 മീറ്റർ) ആണ്. അണക്കെട്ടിന്റെ നിർമ്മാണത്തിന് 155 മില്യൺ ഡോളർ ചെലവായി. 18 ജീവൻ നഷ്ടപ്പെട്ടു. 1970 മുതൽ 1980 വരെ ജലവൈദ്യുതിയ്ക്കായി ടർബൈനുകളും ജനറേറ്ററുകളും സ്ഥാപിച്ചു. 1966 സെപ്റ്റംബർ 22 ന് ലേഡി ബേർഡ് ജോൺസൺ ഗ്ലെൻ കാന്യോൺ ഡാം സമർപ്പിച്ചു.

 
Lake Powell in 2007

1963 സെപ്റ്റംബർ 13 ന് ഗ്ലെൻ കാന്യോൺ ഡാം പൂർത്തിയായപ്പോൾ കൊളറാഡോ നദി തുരങ്കങ്ങളിലൂടെ തിരിച്ചുവിടാതിരിക്കാൻ ബാക്കപ്പ് ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി. പുതുതായി വെള്ളപ്പൊക്കമുണ്ടായ ഗ്ലെൻ മലയിടുക്ക് പവൽ തടാകം രൂപീകരിച്ചു. 1980 ജൂൺ 22 ന് തടാകം 3,700 അടി (1,100 മീറ്റർ) ഉയരത്തിൽ നിറയുന്നതിന് പതിനാറ് വർഷം എടുത്തു. റോക്കി പർവതനിരകളിൽ നിന്നുള്ള മഞ്ഞുവീഴ്ചയെ ആശ്രയിച്ച് തടാകത്തിന്റെ തോത് ഗണ്യമായി മാറുന്നു. .[5][6][7] റെക്കോഡ് ചെയ്യപ്പെട്ട ചരിത്രത്തിലെ കൊളറാഡോ നദിയിലെ ഏറ്റവും വലിയ വെള്ളപ്പൊക്കത്തിനിടയിൽ 1983 ജൂലൈ 14 ന് എക്കാലത്തെയും ഉയർന്ന ജലനിരപ്പ് എത്തി. ഇത് ശക്തമായ എൽ നിനോ സംഭവത്തെ സ്വാധീനിച്ചു. തടാകം സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് 3,708.34 അടി (1,130.30 മീറ്റർ) ആയി ഉയർന്നു. ജലത്തിന്റെ അളവ് 25,757,086 ഏക്കർ അടി (31.770898 കിലോമീറ്റർ 3) എത്തി.[8]

കൊളറാഡോ നദിയുടെ നീരൊഴുക്ക് 2000 മുതൽ ശരാശരിയേക്കാൾ താഴെയാണ്. ഇത് തടാകത്തിന്റെ നിരപ്പ് കുറയ്ക്കുന്നു. 2005 ശൈത്യകാലത്ത് (സ്പ്രിംഗ് റൺ-ഓഫ് ചെയ്യുന്നതിന് മുമ്പ്) തടാകം സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് 3,555.10 അടി (1,083.59 മീറ്റർ)[9] ഉയരത്തിൽ എത്തി. ഇത് മുഴുവൻ ജലാശയത്തിന് 150 അടി (46 മീറ്റർ) താഴെയായിരുന്നു. അതിനുശേഷം ജലനിരപ്പ് സമ്മർ 2011ജൂലൈ 30 ന് 3,661 അടി (1,116 മീറ്റർ), 77 ശതമാനം അതിന്റെ ശേഷിയിലെത്തി. [10] എന്നിരുന്നാലും, യഥാക്രമം 2012 ഉം 2013 ഉം കൊളറാഡോ നദിയിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയ മൂന്നാമത്തെയും നാലാമത്തെയും ഏറ്റവും താഴ്ന്ന വർഷങ്ങളാണ്. 2014 ഏപ്രിൽ 9 ആയപ്പോഴേക്കും തടാകത്തിന്റെ നിരപ്പ് 3,574.31 അടി (1,089.45 മീറ്റർ) ആയി കുറഞ്ഞു.[11]

2014, 2015 ജല വർഷങ്ങളിൽ കൊളറാഡോ നദിയുടെ അളവ് സാധാരണ നിലയിലായി 2015 ജലവർഷം അവസാനത്തോടെ തടാകം 3,606 അടി (1,099 മീറ്റർ) ലേക്ക് എത്തി. [12] 2014 ലെ ബ്യൂറോ ഓഫ് റിക്ലെമേഷൻ പവൽ തടാകം റിലീസ് 8.23 ൽ നിന്ന് 7.48 ദശലക്ഷമായി കുറച്ചു. 1980 ൽ തടാകം നിറച്ചതിനുശേഷം ആദ്യമായാണ് ഇത്. രണ്ട് തടാകങ്ങളിലും ജലവൈദ്യുതി ഉൽ‌പാദന ശേഷി സംരക്ഷിക്കുന്നതിന് പവൽ തടാകത്തിലും തടാകം മീഡിലും ഏകദേശം തുല്യ അളവിൽ വെള്ളം നിലനിർത്തണമെന്ന് വ്യവസ്ഥ ചെയ്യുന്നു. ഇതിന്റെ ഫലമായി 1930 കൾക്ക് ശേഷം ലേക് മീഡ് റെക്കോർഡിലെ ഏറ്റവും താഴ്ന്ന നിലയിലേക്ക് എത്തി.

2020 ഓഗസ്റ്റിൽ പവൽ തടാകം 3,599.72 അടി (1,097.19 മീറ്റർ) ഉയരത്തിൽ ആയിരുന്നു. ഇത് ഫുൾ പൂളിൽ 100 അടി (30 മീറ്റർ) ആണ്. 48% പൂർണ്ണ സംഭരണശേഷിയുള്ള ഇത് 11.72 ദശലക്ഷം ഏക്കർ അടി (14.336 ദശലക്ഷം മെഗാലിറ്റർ) വെള്ളം സംഭരിക്കുന്നു. [13]

കാലാവസ്ഥ തിരുത്തുക

യൂട്ടാ-അരിസോണ അതിർത്തിക്ക് തൊട്ട് തെക്ക് പവൽ തടാകത്തിലെ വഹ്വീപ്പ് ക്ലൈമറ്റ് സ്റ്റേഷനായുള്ളതാണ് ഈ ഡാറ്റ (1961 മുതൽ 2012 വർഷം വരെ).

Wahweap, AZ പ്രദേശത്തെ കാലാവസ്ഥ
മാസം ജനു ഫെബ്രു മാർ ഏപ്രി മേയ് ജൂൺ ജൂലൈ ഓഗ സെപ് ഒക് നവം ഡിസം വർഷം
റെക്കോർഡ് കൂടിയ °F (°C) 69
(21)
78
(26)
85
(29)
94
(34)
104
(40)
110
(43)
120
(49)
115
(46)
105
(41)
96
(36)
80
(27)
70
(21)
120
(49)
ശരാശരി കൂടിയ °F (°C) 47.2
(8.4)
53.8
(12.1)
63.0
(17.2)
72.8
(22.7)
83.8
(28.8)
94.1
(34.5)
98.8
(37.1)
95.7
(35.4)
87.7
(30.9)
73.7
(23.2)
58.3
(14.6)
47.1
(8.4)
73
(22.78)
ശരാശരി താഴ്ന്ന °F (°C) 26.9
(−2.8)
31.8
(−0.1)
37.8
(3.2)
44.6
(7)
54.9
(12.7)
64.1
(17.8)
71.3
(21.8)
69.3
(20.7)
60.7
(15.9)
48.9
(9.4)
36.9
(2.7)
27.4
(−2.6)
47.88
(8.81)
താഴ്ന്ന റെക്കോർഡ് °F (°C) −2
(−19)
4
(−16)
21
(−6)
16
(−9)
29
(−2)
40
(4)
48
(9)
51
(11)
36
(2)
24
(−4)
15
(−9)
3
(−16)
−2
(−19)
മഴ/മഞ്ഞ് inches (mm) 0.59
(15)
0.56
(14.2)
0.63
(16)
0.37
(9.4)
0.36
(9.1)
0.17
(4.3)
0.51
(13)
0.75
(19)
0.59
(15)
0.85
(21.6)
0.57
(14.5)
0.41
(10.4)
6.36
(161.5)
മഞ്ഞുവീഴ്ച inches (cm) 0.2
(0.5)
0.2
(0.5)
0
(0)
0
(0)
0
(0)
0
(0)
0
(0)
0
(0)
0
(0)
0
(0)
0
(0)
0.3
(0.8)
0.7
(1.8)
ഉറവിടം: http://www.wrcc.dri.edu/cgi-bin/cliMAIN.pl?az9114

അവലംബം തിരുത്തുക

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 "Lake Powell Water Database". lakepowell.water-data.com. 2013. Archived from the original on 17 March 2013. Retrieved 15 March 2013.
  2. Martin, Russell (1989). A Story that Stands Like a Dam: Glen Canyon and the Struggle for the Soul of the West. New York: Henry Holt & Company. ISBN 0-8050-0822-5.
  3. McPhee, John (1971). Encounters with the Archdruid. New York: Farrar, Straus, and Giroux. ISBN 0-374-14822-8.
  4. Grace, S. "Dam Nation" 2012, PP 114.
  5. "Upper Colorado Region Water Resources Group : Lake Powell : Water Operations Data: Elevation, Content, Inflow & Release for last 40 Days". United States Bureau of Reclamation. 2013. Archived from the original on 17 March 2013. Retrieved 15 March 2013.
  6. "Upper Colorado Region Water Operations: Current Status: Lake Powell". United States Bureau of Reclamation. 2013. Archived from the original on 10 March 2013. Retrieved 15 March 2013.
  7. "Lake Levels/River Flow". Arizona Game and Fish Department. 2013. Archived from the original on 16 July 2010. Retrieved 15 March 2013.
  8. "Water Database". Lakepowell.water-data.com. Archived from the original on 2016-09-24. Retrieved 2016-07-22.
  9. "Water Database". Lakepowell.water-data.com. Archived from the original on 2016-09-24. Retrieved 2016-07-22.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  10. "Water Database". Lakepowell.water-data.com. Archived from the original on 2016-09-24. Retrieved 2016-07-22.
  11. "Water Database". Lakepowell.water-data.com. Archived from the original on 2016-09-24. Retrieved 2016-07-22.
  12. "Water Database". Lakepowell.water-data.com. Archived from the original on 2016-09-24. Retrieved 2016-07-22.
  13. "Glen Canyon Dam: Water Operations | UC Region | Bureau of Reclamation". www.usbr.gov. Archived from the original on 28 September 2020. Retrieved 8 October 2020.

ബിബ്ലിയോഗ്രാഫി തിരുത്തുക

  • Martin, Russell, A Story That Stands Like a Dam: Glen Canyon and the Struggle for the Soul of the West, Henry Holt & Co, 1989
  • McPhee, John, "Encounters with the Archdruid," Farrar, Straus, and Giroux, 1971
  • Nichols, Tad, Glen Canyon: Images of a Lost World, Santa Fe: Museum of New Mexico Press, 2000
  • Abbey, Edward, Desert Solitaire, Ballantine Books, 1985
  • Glick, Daniel (April 2006). "A Dry Red Season: Uncovering the Glory of Glen Canyon,". National Geographic. Archived from the original on 2007-08-07. Retrieved 2007-10-21. {{cite web}}: Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (help)
  • Farmer, Jared, Glen Canyon Dammed: Inventing Lake Powell and the Canyon Country, Tucson: The University of Arizona Press, 1999
  • Stiles, Jim, The Brief but Wonderful Return of Cathedral in the Desert, Salt Lake Tribune, June 7, 2005

പുറം കണ്ണികൾ തിരുത്തുക

"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=പോവെൽ_തടാകം&oldid=3997813" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്