ഒരു ജലാശയത്തിലെ ആവാസവ്യവസ്ഥയാണ് ജല ആവാസവ്യവസ്ഥ അല്ലെങ്കിൽ അക്വാട്ടിക് എക്കോസിസ്റ്റം എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നത്. പരസ്പരവും അവയുടെ പരിസ്ഥിതിയെയും ആശ്രയിക്കുന്ന ജീവികളുടെ കമ്മ്യൂണിറ്റികൾ ജല ആവാസവ്യവസ്ഥയിൽ ജീവിക്കുന്നു. സമുദ്ര ആവാസവ്യവസ്ഥയും ശുദ്ധജല ആവാസവ്യവസ്ഥയുമാണ് ജല ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ രണ്ട് പ്രധാന തരങ്ങൾ.[1]

ഒരു ജല ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ ഭാഗമായ ഒരു അഴിമുഖം

തരങ്ങൾ തിരുത്തുക

സമുദ്ര ആവാസവ്യവസ്ഥ തിരുത്തുക

എല്ലാ ആവാസവ്യവസ്ഥകളിലും ഏറ്റവും വലുത് സമുദ്ര ആവാസവ്യവസ്ഥയാണ്,[2] ഇത് ഭൂമിയുടെ ഉപരിതലത്തിന്റെ ഏകദേശം 71% ഉൾക്കൊള്ളുന്നു, കൂടാതെ ഭൂമിയിലെ 97% ജലവും അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. ലോകത്തെ മൊത്തം പ്രാഥമിക ഉൽപാദനത്തിന്റെ 32% സൃഷ്ടിക്കുന്നത് സമുദ്ര ആവാസവ്യവസ്ഥയാണ്.[1] ശുദ്ധജല ആവാസവ്യവസ്ഥയിൽ നിന്ന് അവയെ വേർതിരിക്കുന്നത് വെള്ളത്തിൽ അലിഞ്ഞുചേർന്ന സംയുക്തങ്ങൾ, പ്രത്യേകിച്ച് ലവണങ്ങൾ ആണ്. സമുദ്രജലത്തിലെ അലിഞ്ഞുചേർന്ന വസ്തുക്കളുടെ ഏകദേശം 85% സോഡിയം, ക്ലോറിൻ എന്നിവയാണ്. വിവിധ സമുദ്ര പരിസ്ഥിതി വ്യവസ്ഥകളിൽ ലവണാംശത്തിന്റെ അളവ് വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു.[3]

 
സമുദ്ര ആവാസ വ്യവസ്ഥകളുടെ വർഗ്ഗീകരണം.

ജലത്തിന്റെ ആഴവും കടൽത്തീര സവിശേഷതകളും അനുസരിച്ച് സമുദ്ര ആവാസ വ്യവസ്ഥകളെ പല മേഖലകളായി തിരിക്കാം. തിമിംഗലങ്ങൾ, സ്രാവുകൾ, ട്യൂണ തുടങ്ങിയ മൃഗങ്ങൾ വസിക്കുന്ന സമുദ്രത്തിന്റെ വിശാലമായ തുറന്ന ഭാഗമാണ് ഓഷ്യാനിക് സോൺ. ധാരാളം അകശേരുക്കൾ താമസിക്കുന്ന വെള്ളത്തിന് താഴെയുള്ള ഭാഗമാണ് ബെന്തിക് സോൺ. ഉയർന്നതും താഴ്ന്നതുമായ വേലിയേറ്റങ്ങൾക്കിടയിലുള്ള പ്രദേശമാണ് ഇന്റർടൈഡൽ സോൺ; ഈ കണക്കിൽ ഇതിനെ ലിറ്റോറൽ സോൺ എന്ന് വിളിക്കുന്നു. അഴിമുഖം, ഉപ്പ് ചതുപ്പുകൾ, പവിഴപ്പുറ്റുകൾ, തടാകങ്ങൾ, കണ്ടൽ ചതുപ്പുകൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്ന തീരത്തിനടുത്തുള്ള (നെറിറ്റിക്) മേഖലകളിൽ ഉൾപ്പെടാം. ആഴത്തിലുള്ള വെള്ളത്തിൽ, കീമോസിന്തറ്റിക് സൾഫർ ബാക്ടീരിയകൾ ഭക്ഷ്യ വെബിന്റെ അടിത്തറയായി മാറുന്നിടത്ത് ജലതാപ വിള്ളലുകൾ ഉണ്ടാകാം.

ബ്രൌൺ ആൽഗകൾ, ദിനോഫ്ലാഗെലേറ്റുകൾ, കോറൽസ്, സെഫലോപോഡുകൾ, എക്കിനോഡെർമുകൾ, സ്രാവുകൾ എന്നിവ സമുദ്ര പരിസ്ഥിതി വ്യവസ്ഥകളിൽ കാണപ്പെടുന്ന ജീവികളുടെ ക്ലാസുകളാണ് . സമുദ്ര ആവാസവ്യവസ്ഥയിൽ പിടിക്കപ്പെടുന്ന മത്സ്യങ്ങളാണ് വൈൾഡ് പോപ്പുലേഷനിൽ നിന്ന് ലഭിക്കുന്ന വാണിജ്യ ഭക്ഷണങ്ങളുടെ ഏറ്റവും വലിയ ഉറവിടം.[1]

സമുദ്ര ആവാസവ്യവസ്ഥയെ സംബന്ധിച്ച പാരിസ്ഥിതിക പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ സമുദ്ര വിഭവങ്ങളുടെ അനിയന്ത്രിത ചൂഷണം (ഉദാഹരണത്തിന് ചില ജീവിവർഗ്ഗങ്ങളുടെ അമിത മത്സ്യബന്ധനം), സമുദ്ര മലിനീകരണം, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം, തീരപ്രദേശങ്ങളിലെ നിർമ്മാണങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു.[1]

ശുദ്ധജല ആവാസവ്യവസ്ഥ തിരുത്തുക

 
ശുദ്ധജല ആവാസവ്യവസ്ഥ.

ശുദ്ധജല ആവാസവ്യവസ്ഥ ഭൂമിയുടെ ഉപരിതലത്തിന്റെ 0.78% ഉൾക്കൊള്ളുന്നു, കൂടാതെ ഭൂമിയിലെ മൊത്തം വെള്ളത്തിന്റെ 0.009% ഇതിലാണ്. പ്രാഥമിക ഉൽപാദനത്തിന്റെ 3% ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നത് ഈ ആവാസവ്യവസ്ഥയാണ്.[1] ലോകത്തിലെ അറിയപ്പെടുന്ന മത്സ്യ ഇനങ്ങളിൽ 41% ശുദ്ധജല ആവാസവ്യവസ്ഥയിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു.[4]

മൂന്ന് അടിസ്ഥാന തരം ശുദ്ധജല ആവാസ വ്യവസ്ഥകളുണ്ട്:

  • ലെന്റിക്: കുളങ്ങൾ, തടാകങ്ങൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെ സാവധാനത്തിൽ നീങ്ങുന്ന വെള്ളം.
  • ലോട്ടിക് : വേഗത്തിൽ നീങ്ങുന്ന വെള്ളം, ഉദാഹരണത്തിന് അരുവികളും നദികളും .
  • തണ്ണീർത്തടങ്ങൾ: കുറഞ്ഞ സമയത്തേക്ക് എങ്കിലും മണ്ണ് വെള്ളത്തിൽ മുങ്ങിയത് ആയ പ്രദേശങ്ങൾ.[5]

ലെന്റിക് തിരുത്തുക

 
The three primary zones of a lake
 
Example of an aquatic food web

തടാക ആവാസ വ്യവസ്ഥകളെ സോണുകളായി തിരിക്കാം. ഒരു പൊതു സംവിധാനം തടാകങ്ങളെ മൂന്ന് സോണുകളായി വിഭജിക്കുന്നു (ചിത്രം കാണുക). ആദ്യത്തെ ലിറ്ററൽ സോൺ തീരത്തിനടുത്തുള്ള ആഴമില്ലാത്ത മേഖലയാണ്. ഇവിടെയാണ് വേരൂന്നിയ തണ്ണീർത്തട സസ്യങ്ങൾ ഉണ്ടാകുന്നത്. ഓഫ്‌ഷോറിനെ, ഒരു ഓപ്പൺ വാട്ടർ സോൺ, ഡീപ് വാട്ടർ സോൺ എന്നിങ്ങനെ രണ്ട് സോണുകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു. ഓപ്പൺ വാട്ടർ സോണിൽ (അല്ലെങ്കിൽ ഫോട്ടോ സോൺ) സൂര്യപ്രകാശം ഫോട്ടോസിന്തറ്റിക് ആൽഗകളെയും അവയെ പോഷിപ്പിക്കുന്ന ഇനങ്ങളെയും പിന്തുണയ്ക്കുന്നു. ആഴത്തിലുള്ള ജലമേഖലയിൽ, സൂര്യപ്രകാശം ലഭ്യമല്ല. ചില സിസ്റ്റങ്ങൾ ഓഫ് ഷോർ ഏരിയകളെ പെലാജിക് സോൺ എന്നും ഫോട്ടോ സോണിനെ ലിംനെറ്റിക് സോൺ എന്നും അഫോട്ടിക് സോണിനെ പ്രോഫണ്ടൽ സോൺ എന്നും വിളിക്കുന്നു. തടാകത്തിന്റെ മൊത്തത്തിലുള്ള ഉൽ‌പ്പാദനം ലിറ്ററൽ സോണിൽ വളരുന്ന സസ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഉൽപാദനത്തിന്റെ ഒപ്പം തുറന്ന വെള്ളത്തിൽ വളരുന്ന പ്ലാങ്ക്ടണിൽ നിന്നുള്ള ഉൽ‌പാദനവും ചേർന്നതാണ്.

തണ്ണീർത്തടങ്ങൾ ലെന്റിക് സിസ്റ്റത്തിന്റെ ഭാഗമാകാം. തണ്ണീർത്തടത്തിന്റെയും ലിറ്ററൽ മേഖലയുടെയും വീതി തീരത്തിന്റെ ചരിവിനേയും ജലനിരപ്പിലെ സ്വാഭാവിക മാറ്റത്തിന്റെ അളവിനേയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. കരയിലെ കാറ്റ് വീഴ്ചകളിൽ നിന്നോ വെള്ളപ്പൊക്ക സമയത്ത് സൈറ്റിലേക്ക് കൊണ്ടുപോകുന്ന ലോഗുകളിൽ നിന്നോ പലപ്പോഴും ചത്ത മരങ്ങൾ ഈ മേഖലയിൽ അടിഞ്ഞു കൂടുന്നു. ഈ മരംകൊണ്ടുള്ള അവശിഷ്ടങ്ങൾ മത്സ്യത്തിനും കൂടുണ്ടാക്കുന്ന പക്ഷികൾക്കും പ്രധാന ആവാസ വ്യവസ്ഥ നൽകുന്നു, അതുപോലെ തന്നെ തീരപ്രദേശങ്ങളെ മണ്ണൊലിപ്പിൽ നിന്ന് സംരക്ഷിക്കുന്നു.

തടാകങ്ങളുടെ രണ്ട് പ്രധാന ഉപവിഭാഗങ്ങൾ കുളങ്ങളും ജലസംഭരണികളുമാണ്. കാലങ്ങൾ കൊണ്ട്, തടാകങ്ങൾ പോഷകങ്ങളാൽ സമ്പുഷ്ടമാവുകയും ജൈവ അവശിഷ്ടങ്ങൾ കൊണ്ട് സാവധാനം നിറയുകയും ചെയ്യും. മനുഷ്യർ‌ നീരൊഴുക്ക് ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ‌, തടാകത്തിൽ‌ പ്രവേശിക്കുന്ന അവശിഷ്ടങ്ങളുടെ അളവ് ഈ പ്രക്രിയയെ ത്വരിതപ്പെടുത്തും. ഒരു തടാകത്തിൽ അവശിഷ്ടങ്ങളും പോഷകങ്ങളും ചേരുന്നത് യൂട്രോഫിക്കേഷൻ എന്നറിയപ്പെടുന്നു.[1]

കുളങ്ങൾ തിരുത്തുക

ആഴമില്ലാത്തതും നിശ്ചലവുമായ വെള്ളം, ചതുപ്പ്, ജലസസ്യങ്ങൾ എന്നിവയുള്ള ചെറിയ ശുദ്ധജല സ്രോതസുുകളാണ് കുളങ്ങൾ.[6] സസ്യങ്ങളുടെ മേഖല, തുറസ്സായ ജലം, അടിഭാഗത്തെ ചെളി, സർഫസ് ഫിലിം എന്നിങ്ങനെ അവയെ നാല് മേഖലകളായി തിരിക്കാം.[7] കുളങ്ങളുടെ വലുപ്പവും ആഴവും പലപ്പോഴും വർഷത്തിനിടയ്ക്ക് വളരെ വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു. ഫ്രീ-ഫ്ലോട്ടിംഗ് ആൽഗകളെയും ജല സസ്യങ്ങളെയും അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ് ഫുഡ് വെബ്. ആൽഗകൾ, ഒച്ചുകൾ, മത്സ്യം, വണ്ടുകൾ, വാട്ടർ ബഗ്ഗുകൾ, തവളകൾ, ആമകൾ, ഒട്ടറുകൾ, മസ്‌ക്രാറ്റുകൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെ ജലജീവികളുടെ ഒരു നിര കുളങ്ങളിൽ സാധാരണയായി ഉണ്ട്. ഉഭയജീവ ലാർവകളെ തിന്നുന്നത് പ്രധാനമായും മത്സ്യം ആയതിനാൽ, ഓരോ വർഷവും വരണ്ടുപോയി മത്സ്യങ്ങൾ ചാകുന്നത്, ഉഭയജീവ പ്രജനനത്തിന് പ്രധാന റെഫ്യൂജിയ നൽകുന്നു.[8] ഓരോ വർഷവും പൂർണ്ണമായും വരണ്ടുപോകുന്ന കുളങ്ങളെ വെർണൽ പൂളുകൾ എന്ന് വിളിക്കാറുണ്ട്. അലിഗേറ്റർ ഹോളുകളും ബീവർ പോണ്ടുകളും ഉൾപ്പെടെ മൃഗങ്ങളുടെ പ്രവർത്തനത്താലാണ് ചില കുളങ്ങൾ ഉണ്ടാകുന്നത്.

ലോട്ടിക് തിരുത്തുക

തോട്, നദി, നീരുറവ, അരുവി, ചാൽ അല്ലെങ്കിൽ ചാനൽ പോലുള്ള വേഗത്തിൽ ചലിക്കുന്ന വെള്ളത്തിലെ ആവാസ വ്യവസ്ഥയാണ് ലോട്ടിക് ഇക്കോസിസ്റ്റം. നദിയിലെ ആവാസവ്യവസ്ഥയിലെ പ്രധാന മേഖലകൾ നിർണ്ണയിക്കുന്നത് നദീതീരത്തിന്റെ ഗ്രേഡിയന്റ് അല്ലെങ്കിൽ ഒഴുക്കിന്റെ വേഗതയാണ്. വേഗത്തിൽ നീങ്ങുന്ന പ്രക്ഷുബ്ധമായ വെള്ളത്തിൽ അലിഞ്ഞുചേരുന്ന ഓക്സിജന്റെ സാന്ദ്രത കൂടുതലാണ്, ഇത് കുളങ്ങളിലെ വേഗത കുറഞ്ഞ വെള്ളത്തേക്കാൾ കൂടുതൽ ജൈവവൈവിധ്യത്തെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു. ഈ വ്യത്യാസങ്ങൾ നദികളെ അപ്പ്ലാന്റ് ലോലാന്റ് എന്നിങ്ങനെ വിഭജിക്കുന്നതിന് അടിസ്ഥാനമായിത്തീരുന്നു. റിപ്പാരിയൻ വനത്തിനുള്ളിലെ അരുവികളുടെ ഭക്ഷണ അടിത്തറ കൂടുതലും മരങ്ങളിൽ നിന്നാണ് ഉരുത്തിരിയുന്നതെങ്കിലും വിശാലമായ അരുവികളിലും കനോപി ഇല്ലാത്തവയിലും ഉള്ള ജല് ജീവികൾക്ക് അവയുടെ ഭക്ഷണത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും ആൽഗകളിൽ നിന്നാണ് ലഭിക്കുന്നത്. അനാഡ്രോമസ് മത്സ്യവും പോഷകങ്ങളുടെ ഒരു പ്രധാന ഉറവിടമാണ്. നദികൾക്കുള്ള പാരിസ്ഥിതിക ഭീഷണികളിൽ വെള്ളം, ഡാമുകൾ, രാസ മലിനീകരണം, പരദേശി ജീവജാലങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു.[1] ഒരു ഡാം നീരൊഴുക്കിൽ നെഗറ്റീവ് ഇഫക്റ്റുകൾ ഉണ്ടാക്കുന്നു. [8]

തണ്ണീർത്തടങ്ങൾ തിരുത്തുക

നനഞ്ഞ മണ്ണിനോട് പൊരുത്തപ്പെടുന്ന വാസ്കുലർ സസ്യങ്ങളാണ് തണ്ണീർത്തടങ്ങളിൽ ആധിപത്യം പുലർത്തുന്നത്.[8] വെള്ളത്തിന്റെയും മണ്ണിന്റെയും സാമീപ്യം കാരണം ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ഉൽ‌പാദനക്ഷമതയുള്ള പ്രകൃതി പരിസ്ഥിതി വ്യവസ്ഥയാണ് തണ്ണീർത്തടങ്ങൾ. അതിനാൽ അവ ധാരാളം സസ്യ-ജന്തുജാലങ്ങളെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു. ഉൽ‌പാദനക്ഷമത കാരണം, തണ്ണീർത്തടങ്ങൾ പലപ്പോഴും തോടുകളും ചാലുകളും നിർമിച്ച് വറ്റിച്ച് കാർഷിക ആവശ്യങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്നു. ചിറകളുടെയും ഡാമുകളുടെയും നിർമ്മാണം തണ്ണീർത്തടങ്ങൾക്കും ജലാശയങ്ങൾക്കും ദോഷകരമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുന്നു. തണ്ണീർത്തടങ്ങളിൽ ചിറകെട്ടിപ്പൊക്കി നിർമ്മിക്കുന്ന സെറ്റിൽ‌മെൻറുകൾ‌ മണ്ണിടിഞ്ഞ് താഴുന്നതിന് ഇരയാകുകയും വെള്ളപ്പൊക്ക സാധ്യത വർദ്ധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ന്യൂ ഓർലിയാൻസിന് ചുറ്റുമുള്ള ലൂസിയാന തീരം അറിയപ്പെടുന്ന ഒരു ഉദാഹരണമാണ്;[9] യൂറോപ്പിലെ ഡാനൂബ് ഡെൽറ്റ മറ്റൊന്നാണ്. [10]

പ്രവർത്തനങ്ങൾ തിരുത്തുക

ജല പരിസ്ഥിതി വ്യവസ്ഥകൾ നിരവധി സുപ്രധാന പാരിസ്ഥിതിക പ്രവർത്തനങ്ങൾ നിർവഹിക്കുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, അവ പോഷകങ്ങൾ പുനരുപയോഗം ചെയ്യുന്നു, വെള്ളം ശുദ്ധീകരിക്കുന്നു, വെള്ളപ്പൊക്കം ശമിപ്പിക്കുന്നു, ഭൂഗർഭജലം റീചാർജ് ചെയ്യുന്നു, വന്യജീവികൾക്ക് ആവാസ വ്യവസ്ഥ നൽകുന്നു.[11] മനുഷ്യന്റെ വിനോദത്തിനായി അക്വാട്ടിക് ആവാസവ്യവസ്ഥകളും ഉപയോഗിക്കുന്നു, അവ ടൂറിസം വ്യവസായത്തിന് വളരെ പ്രധാനമാണ്, പ്രത്യേകിച്ച് തീരപ്രദേശങ്ങളിൽ. [4]

ഒരു സമ്മർദ്ദം ആഗിരണം ചെയ്യാനുള്ള ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ കഴിവ് കവിഞ്ഞാൽ ജല ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ ആരോഗ്യം അധഃപതിക്കുന്നു. പരിസ്ഥിതിയിലെ ഭൌതികമോ രാസപരമോ ജൈവപരമോ ആയ മാറ്റങ്ങളുടെ ഫലമായി ഒരു ജല ആവാസവ്യവസ്ഥയിൽ സമ്മർദ്ദം ഉണ്ടാകാം. ഭൌതിക വ്യതിയാനങ്ങളിൽ ജലത്തിന്റെ താപനില, ജലപ്രവാഹം, പ്രകാശ ലഭ്യത എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. രാസമാറ്റങ്ങളിൽ ബയോസ്റ്റിമുലേറ്ററി പോഷകങ്ങളുടെ ലോഡിംഗ് നിരക്കിലെ മാറ്റങ്ങൾ, ഓക്സിജൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന വസ്തുക്കൾ, വിഷവസ്തുക്കൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. ജൈവിക വ്യതിയാനങ്ങളിൽ വാണിജ്യ ഇനങ്ങളുടെ അമിത വിളവെടുപ്പും വിദേശ ഇനങ്ങളുടെ വരവും ഉൾപ്പെടുന്നു. മനുഷ്യ ജനസംഖ്യയ്ക്ക് ജല ആവാസവ്യവസ്ഥയിൽ അമിത സമ്മർദ്ദം ചെലുത്താനാകും.[11] നെഗറ്റീവ് പരിണതഫലങ്ങളുള്ള അമിതമായ സമ്മർദ്ദങ്ങൾക്ക് ധാരാളം ഉദാഹരണങ്ങളുണ്ട്. വടക്കേ അമേരിക്കയിലെ ഗ്രേറ്റ് തടാകങ്ങളുടെ പാരിസ്ഥിതിക ചരിത്രം ഈ പ്രശ്നത്തെ വ്യക്തമാക്കുന്നു, പ്രത്യേകിച്ചും ജലമലിനീകരണം, അമിത വിളവെടുപ്പ്, ആക്രമണാത്മക ജീവിവർഗ്ഗങ്ങൾ എന്നിവ പോലുള്ള ഒന്നിലധികം സമ്മർദ്ദങ്ങൾ.[12] ഇംഗ്ലണ്ടിലെ നോർഫോക്ക് ബ്രോഡ്‌ലാന്റ്സ് മലിനീകരണവും ആക്രമണകാരികളായ ജീവജാലങ്ങളും സമാനമാണ്.[13] മെക്സിക്കോ ഉൾക്കടലിനടുത്തുള്ള പോണ്ട്ചാർട്രെയിൻ തടാകവും വിവിധ സമ്മർദ്ദങ്ങളുടെ പ്രതികൂല ഫലങ്ങൾ വ്യക്തമാക്കുന്നു.[14]

അജൈവ സവിശേഷതകൾ തിരുത്തുക

ജൈവിക ഇടപെടലുകളും അജൈവ പാരിസ്ഥിതിക ഘടകങ്ങളും ചേർന്ന് രൂപം നൽകുന്ന ബയോട്ടിക് കമ്മ്യൂണിറ്റികൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നതാണ് ഒരു ആവാസവ്യവസ്ഥ. ജല ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ പ്രധാന അജൈവ പാരിസ്ഥിതിക ഘടകങ്ങളിൽ സബ്സ്ട്രേറ്റ് തരം, ജലത്തിന്റെ ആഴം, പോഷക അളവ്, താപനില, ലവണാംശം, ഒഴുക്ക് എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു.[8] [11] വലിയ പരീക്ഷണങ്ങളില്ലാതെ ഈ ഘടകങ്ങളുടെ ആപേക്ഷിക പ്രാധാന്യം നിർണ്ണയിക്കാൻ പലപ്പോഴും ബുദ്ധിമുട്ടാണ്. ഇതിൽ സങ്കീർണ്ണമായ ഫീഡ്‌ബാക്ക് ലൂപ്പുകൾ ഉണ്ടാകാം. ഉദാഹരണത്തിന്, അവശിഷ്ടങ്ങൾ ജലസസ്യങ്ങളുടെ സാന്നിധ്യം നിർണ്ണയിച്ചേക്കാം, പക്ഷേ ജലസസ്യങ്ങൾ അവശിഷ്ടങ്ങളെ കുടുക്കുകയും അവശിഷ്ടങ്ങൾ ചേർക്കുകയും ചെയ്യും.

ജലാശയത്തിലെ അലിഞ്ഞുചേർന്ന ഓക്സിജന്റെ അളവ് ജലാശയത്തിലെ ജൈവ ജീവിതത്തിന്റെ വ്യാപ്തിയും തരവും നിർണ്ണയിക്കുന്നതിനുള്ള പ്രധാന വസ്തുവാണ്. മത്സ്യത്തിന് അതിജീവിക്കാൻ ഓക്സിജൻ ആവശ്യമാണ്, എന്നിരുന്നാലും കുറഞ്ഞ ഓക്സിജനുമായുള്ള ടോളറൻസ് സ്പീഷിസുകൾക്കിടയിൽ വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു. ഓക്സിജൻ കുറവുള്ള സാഹചര്യങ്ങളിൽ, ചില മത്സ്യങ്ങൾ വായു ഗൾപ്പിംഗിനെ ആശ്രയിക്കുന്നു.[15] ചെടികൾക്ക് പലപ്പോഴും അരേഞ്ചൈമ ഉത്പാദിപ്പിക്കേണ്ടിവരും, അതേപോളെ ഇലകളുടെ ആകൃതിയും വലുപ്പവും മാറിയേക്കാം. [16] വിപരീതമായി, ഓക്സിജൻ പലതരം അനൈറോബിക് ബാക്ടീരിയകൾക്ക് മാരകമാണ്.[17]

പലതരം ആൽഗകളുടെ സമൃദ്ധി നിയന്ത്രിക്കുന്നതിൽ പോഷകത്തിന്റെ അളവ് പ്രധാനമാണ്.[18] നൈട്രജന്റെയും ഫോസ്ഫറസിന്റെയും ആപേക്ഷിക സമൃദ്ധി ഫലത്തിൽ ഏത് തരം ആൽഗകളാണ് ആധിപത്യം പുലർത്തുന്നതെന്ന് നിർണ്ണയിക്കാനാകും.[19] ആൽഗകൾ ജലജീവികൾക്ക് വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഭക്ഷണ സ്രോതസ്സാണ്, എന്നാൽ അതേ സമയം, അവ ധാരാളം അടങ്ങിയിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ, അവ അഴുകുമ്പോൾ മത്സ്യം കുറയാൻ കാരണമാകും.[12] മെക്സിക്കോ ഉൾക്കടൽ പോലുള്ളവയുടെ തീരപ്രദേശങ്ങളിലെ അമിത ആൽഗകൾ നശിക്കുമ്പോൾ ഉണ്ടാകുന്ന ജലത്തിന്റെ ഒരു ഹൈപ്പോക്സിക് പ്രദേശം നിർജ്ജീവ മേഖലയായി അറിയപ്പെടുന്നു.[20]

ജലാശയത്തിലെ ലവണാംശം ജലാശയങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്ന ജീവിവർഗ്ഗങ്ങളുടെ നിർണ്ണായക ഘടകമാണ്. സമുദ്ര ആവാസവ്യവസ്ഥയിലെ ജീവികൾ ലവണാംശത്തോട് പൊരുത്തപ്പെടുന്നവയാണ്, അതേസമയം പല ശുദ്ധജല ജീവികളും ലവണാംശത്തോട് അസഹിഷ്ണുത പുലർത്തുന്നു. ഒരു എസ്റ്റ്യൂറിയിലോ ഡെൽറ്റയിലോ ഉള്ള ഉപ്പുവെള്ളത്തിന്റെ അളവ് തണ്ണീർത്തടത്തിന്റെ തരം (പുതിയത്, ഇന്റർമീഡിയറ്റ് അല്ലെങ്കിൽ ഉപ്പുവെള്ളം), അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മൃഗങ്ങൾ എന്നിവയെ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു പ്രധാന ഘടകമാണ്. അപ്സ്ട്രീമിൽ നിർമ്മിച്ച ഡാമുകൾ വസന്തകാല വെള്ളപ്പൊക്കം കുറയ്ക്കുകയും സെഡിമെന്റ് അടിയുന്നത് കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യും എന്നാൽ ഇത്, തീരപ്രദേശത്തെ തണ്ണീർത്തടങ്ങളിൽ ഉപ്പുവെള്ളം കടന്നുകയറാൻ ഇടയാക്കും.[8]

ജലസേചന ആവശ്യങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കുന്ന ശുദ്ധജലം പലപ്പോഴും ശുദ്ധജല ജീവികൾക്ക് ഹാനികരമായ ഉപ്പിന്റെ അളവ് ആഗിരണം ചെയ്യുന്നു. [17]

ജൈവിക സവിശേഷതകൾ തിരുത്തുക

ജൈവിക സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ പ്രധാനമായും നിർണ്ണയിക്കുന്നത് ജീവജാലങ്ങളാണ്. ഉദാഹരണത്തിന്, തണ്ണീർത്തട സസ്യങ്ങൾ ഇടതൂർന്ന കനോപ്പികൾ ഉൽ‌പാദിപ്പിക്കാം. താരതമ്യേന കുറഞ്ഞ ഓക്സിജന്റെ അളവ് ഉള്ള ജല പരിതസ്ഥിതികളിൽ കാണപ്പെടുന്ന ജീവികൾ ആ അവസ്ഥയോട് പൊരുത്തപ്പെടാൻ നിർബന്ധിതരാകുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, പല തണ്ണീർത്തട സസ്യങ്ങളും ഓക്സിജനെ വേരുകളിലേക്ക് കൊണ്ടുപോകുന്നതിന് അരേഞ്ചൈമ ഉത്പാദിപ്പിക്കണം. മറ്റ് ജൈവിക സ്വഭാവസവിശേഷതകൾ കൂടുതൽ സൂക്ഷ്മവും അളക്കാൻ പ്രയാസവുമാണ്.[8] തീരപ്രദേശത്തെ സസ്യഭുക്കുകളായ ഒച്ചുകൾ, ഗീസ്, സസ്തനികൾ എന്നിവയും പ്രധാന ബയോട്ടിക് ഘടകങ്ങളാണ്.[21]

ഓട്ടോട്രോഫിക് ജീവികൾ തിരുത്തുക

ഇനോർഗാനിക് വസ്തുക്കളിൽ നിന്ന് ജൈവ സംയുക്തങ്ങൾ ഉൽ‌പാദിപ്പിക്കുന്ന നിർമ്മാതാക്കളാണ് ഓട്ടോട്രോഫിക്ക് ജീവികൾ. കാർബൺ ഡൈ ഓക്സൈഡിൽ നിന്ന് ജൈവവസ്തു ഉത്പാദിപ്പിക്കാൻ ആൽഗകൾ സൗരോർജ്ജം ഉപയോഗിക്കുന്നു, ഇത് ജല പരിതസ്ഥിതിയിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ഓട്ടോട്രോഫിക്ക് ജീവികളാണ്.[17] കൂടുതൽ ആഴം കുറഞ്ഞ ജലാശയങ്ങളിൽ, വേരൂന്നിയതും പൊങ്ങിക്കിടക്കുന്നതുമായ വാസ്കുലർ സസ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ജൈവവസ്തുക്കളുടെ സംഭാവന വർദ്ധിക്കും. ഈ ഓട്ടോട്രോഫിക്ക് ബയോമാസ് മത്സ്യം, പക്ഷികൾ, ഉഭയജീവികൾ, മറ്റ് ജലജീവികൾ എന്നിവയായി പരിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെടുന്നു.

ഹെട്രോട്രോഫിക് ജീവികൾ തിരുത്തുക

ഹെട്രോട്രോഫിക്ക് ജീവികൾ ഓട്ടോട്രോഫിക്ക് ജീവികളെ ഭക്ഷിക്കുകയും അവയുടെ ശരീരത്തിലെ ജൈവ സംയുക്തങ്ങളെ ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സുകളായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.[17] ഈ ജീവികൾക്ക് സ്വന്തമായി ഭക്ഷണം ഉണ്ടാക്കാൻ കഴിയില്ല, മറിച്ച് മറ്റ് ജീവികളെ അവയുടെ പോഷകങ്ങൾക്കായി ആശ്രയിക്കുകയും അവയെ ഉയർന്ന ഓർഡർ ഉൽ‌പാദകരാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ചില ഫങ്കികളും ബാക്ടീരിയകളും പ്രോട്ടീസ്റ്റുകളും കൂടാതെ മനുഷ്യരുൾപ്പെടെയുള്ള എല്ലാ മൃഗങ്ങളും ഹെറ്ററോടോപ്പിക് ആണ്. ഈ ജീവികളെ കീമോഓട്ടോട്രോഫുകളായും ഫോട്ടോ ഓട്ടോട്രോഫുകളായും തിരിക്കാം.[22] യൂറിഹാലിൻ ജീവികൾ ഉപ്പിനോട് പൊരുത്തപ്പെട്ടവയും സമുദ്ര പരിസ്ഥിതി വ്യവസ്ഥകളിൽ നിലനിൽക്കുന്നതുമാണ്, അതേസമയം സ്റ്റെനോഹലൈൻ ജീവികൾക്ക് ശുദ്ധജല അന്തരീക്ഷത്തിൽ മാത്രമേ ജീവിക്കാൻ കഴിയൂ.[3]

അവലംബം തിരുത്തുക

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 Alexander, David E. (1 May 1999). Encyclopedia of Environmental Science. Springer. ISBN 0-412-74050-8.
  2. "University of California Museum of Paleontology: The Marine Biome". Retrieved 27 September 2018.
  3. 3.0 3.1 United States Environmental Protection Agency (2 March 2006). "Marine Ecosystems". Retrieved 2006-08-25.
  4. 4.0 4.1 Daily, Gretchen C. (1 February 1997). Nature's Services. Island Press. ISBN 1-55963-476-6.
  5. Vaccari, David A. (8 November 2005). Environmental Biology for Engineers and Scientists. Wiley-Interscience. ISBN 0-471-74178-7.
  6. Clegg, J. (1986). Observer's Book of Pond Life. Frederick Warne, London. 460 p.
  7. Clegg, J. (1986). Observer's Book of Pond Life. Frederick Warne, London. 460 p. pp. 160–163.
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 Keddy, Paul A. (2010). Wetland Ecology. Principles and Conservation. Cambridge University Press. p. 497. ISBN 978-0-521-51940-3.
  9. Keddy, P.A., D. Campbell, T. McFalls, G. Shaffer, R. Moreau, C. Dranguet, and R. Heleniak. 2007. The wetlands of lakes Pontchartrain and Maurepas: past, present and future. Environmental Reviews 15: 1- 35.
  10. Gastescu, P. (1993). The Danube Delta: geographical characteristics and ecological recovery. Earth and Environmental Science, 29, 57–67.
  11. 11.0 11.1 11.2 Loeb, Stanford L. (24 January 1994). Biological Monitoring of Aquatic Systems. CRC Press. ISBN 0-87371-910-7.
  12. 12.0 12.1 Vallentyne, J. R. (1974). The Algal Bowl: Lakes and Man, Miscellaneous Special Publication No. 22. Ottawa, ON: Department of the Environment, Fisheries and Marine Service.
  13. Moss, B. (1983). The Norfolk Broadland: experiments in the restoration of a complex wetland. Biological Reviews of the Cambridge Philosophical Society, 58, 521–561.
  14. Keddy, P. A., Campbell, D., McFalls T., Shaffer, G., Moreau, R., Dranguet, C., and Heleniak, R. (2007). The wetlands of lakes Pontchartrain and Maurepas: past, present and future. Environmental Reviews, 15, 1–35.
  15. Graham, J. B. (1997). Air Breathing Fishes. San Diego, CA: Academic Press.
  16. Sculthorpe, C. D. (1967). The Biology of Aquatic Vascular Plants. Reprinted 1985 Edward Arnold, by London.
  17. 17.0 17.1 17.2 17.3 Manahan, Stanley E. (1 January 2005). Environmental Chemistry. CRC Press. ISBN 1-56670-633-5.
  18. Smith, V. H. (1982). The nitrogen and phosphorus dependence of algal biomass in lakes: an empirical and theoretical analysis. Limnology and Oceanography, 27, 1101–12.
  19. Smith, V. H. (1983). Low nitrogen to phosphorus ratios favor dominance by bluegreen algae in lake phytoplankton. Science, 221, 669–71.
  20. Turner, R. E. and Rabelais, N. N. (2003). Linking landscape and water quality in the Mississippi River Basin for 200 years. BioScience, 53, 563–72.
  21. Silliman, B. R., Grosholz, E. D., and Bertness, M. D. (eds.) (2009). Human Impacts on Salt Marshes: A Global Perspective. Berkeley, CA: University of California Press.
  22. Bradley, Kiran (2019). Reproduction in Bacteria. United Kingdom: EDTECH. pp. 225–226. ISBN 9781839473562.

ഉറവിടങ്ങൾ തിരുത്തുക

പുറം കണ്ണികൾ തിരുത്തുക

"https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=ജല_ആവാസവ്യവസ്ഥ&oldid=3865807" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്