ക്യാബോ ദെൽഗാഡോ പ്രവിശ്യ
മൊസാംബിക്കിന്റെ വടക്കേ അറ്റത്തുള്ള ഒരു പ്രവിശ്യയാണ് കാബോ ഡെൽഗാഡോ . 82,625 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ വിസ്തീർണ്ണമുള്ള ഈ പ്രവിശ്യയിലെ ജനസംഖ്യ 2,320,261 (2017) ആണ്.[2] അയൽ രാജ്യമായ താൻസാനിയയുമായി അതിർത്തി പങ്കിടുന്നതുപോലെ, അത് നമ്പൂലിയ, നിയാസ പ്രവിശ്യകൾക്കും അതിർത്തിയാകുന്നു. ഈ പ്രവിശ്യ മകുവ, മവാനി ഉപഗോത്രങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന മകൊണ്ഡെ ഗോത്രത്തിന്റെ തനത് മേഖലയാണ്.
Cabo Delgado | |
|---|---|
.jpg) | |
 Cabo Delgado, Province of Mozambique | |
| Country | Mozambique |
| Capital | Pemba |
| • ആകെ | 82,625 ച.കി.മീ.(31,902 ച മൈ) |
(2017) | |
| • ആകെ | 23,20,261 |
| • ജനസാന്ദ്രത | 28/ച.കി.മീ.(73/ച മൈ) |
| Postal code | 32xxx |
| ഏരിയ കോഡ് | (+258) 278 |
| HDI (2017) | 0.374[1] low · 11th of 11 |
| വെബ്സൈറ്റ് | www |
പെമ്പ തലസ്ഥാനമായ പ്രവിശ്യയിലെ മറ്റ് പ്രധാന നഗരങ്ങളിൽ മോണ്ടെപ്യൂസ്, മോസിംബോവ ഡാ പ്രിയ എന്നിവയും ഉൾപ്പെടുന്നു .
ചരിത്രം തിരുത്തുക
1964 സെപ്റ്റംബർ 25 ന് ടാൻസാനിയയിൽ നിന്ന് ഫ്രെലിമോ ഗറില്ലകൾ എത്തുകയും, ചുറ്റുമുള്ള ജനസംഖ്യയിലെ ചില വ്യക്തികളുടെ സഹായത്തോടെ പ്രവിശ്യയിലെ ഒരു പോർച്ചുഗീസ് അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റീവ് പോസ്റ്റിനെ ആക്രമിക്കുകയും ചെയ്തു. പോർച്ചുഗീസ് കൊളോണിയൽ യുദ്ധത്തിനു തുടക്കംകുറിച്ച ഈ കടന്നാക്രമണം അന്നത്തെ പോർച്ചുഗീസ് വിദേശ പ്രവിശ്യയായ മൊസാംബിക്കിലെ പോർച്ചുഗീസ് കൊളോണിയൽ അധികാരികളും സ്വാതന്ത്ര്യസമര പ്രസ്ഥാനവും തമ്മിലുള്ള സായുധ പോരാട്ടത്തെ അടയാളപ്പെടുത്തി. പോർച്ചുഗീസ് കൊളോണിയലുകൾ പ്രവിശ്യയിലെ ഗറില്ലാ താവളങ്ങൾ തുടച്ചുമാറ്റാൻ ശ്രമിച്ച ഓപ്പറേഷൻ ഗോർഡിയൻ നോട്ടിന്റെ കേന്ദ്രമായിരുന്നു ഈ പ്രവിശ്യ.
കാബോ ഡെൽഗഡോയിലെ കലാപത്തിന്റെ ഭാഗമായി മൊസാംബിക്ക് പ്രതിരോധ സായുധ സേനയും ഇസ്ലാമിക തീവ്രവാദികളും തമ്മിൽ 2017 മുതൽ പ്രവിശ്യയിൽ പോരാട്ടം നടന്നിട്ടുണ്ട്. [3] 2020 സെപ്റ്റംബറിൽ ഐ‌എസ്‌ഐ‌എൽ കലാപകാരികൾ ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്രത്തിലെ വാമിസി ദ്വീപ് പിടിച്ചെടുത്തു.
കേപ് ഡെൽഗഡോയുടെ പേരിലാണ് ഈ പ്രവിശ്യയുടെ പേര് ( പോർച്ചുഗീസ്: Cabo Delgado ).
ജനസംഖ്യാശാസ്‌ത്രം തിരുത്തുക
| Historical population | ||
|---|---|---|
| Year | Pop. | ±% p.a. |
| 1980 | 9,40,000 | — |
| 1997 | 13,80,202 | +2.29% |
| 2007 | 16,34,162 | +1.70% |
| 2017 | 23,20,261 | +3.57% |
| source:[4] | ||
കാബോ ഡെൽഗഡോയിൽ മതം ഒരു ആഭ്യന്തര യുദ്ധത്തിന് രൂപം നൽകുന്നു. മൊസാംബിക്ക് ഭൂരിപക്ഷ-ക്രിസ്ത്യൻ രാജ്യമാണ്, എന്നിരുന്നാലും രണ്ട് വടക്കൻ പ്രവിശ്യകളിൽ ഇസ്ലാമിക ഭൂരിപക്ഷമുണ്ട് - നിയാസ (61%), കാബോ ഡെൽഗഡോ (54%). കാബോ ഡെൽഗഡോയിൽ മൂന്ന് ജില്ലകളിൽ മാത്രമാണ് കത്തോലിക്കാ ഭൂരിപക്ഷമുള്ളത് - വടക്ക് മുയിദുംബെ (67%), മ്യുദ (54%), തെക്ക് നമുനോ (61%). മറ്റ് രണ്ട് ജില്ലകളിൽ ഗണ്യമായ കത്തോലിക്കാ ജനസംഖ്യയുണ്ട് - വടക്ക് നംഗഡെ (42% കത്തോലിക്ക, 36% മുസ്ലീം), തെക്ക് ചിയൂർ (44% മുസ്ലിം, 42% കത്തോലിക്ക). 12 പേർക്ക് പെമ്പ ഉൾപ്പെടെ മുസ്ലിം ഭൂരിപക്ഷമുണ്ട്; 90 ശതമാനത്തിലധികം മുസ്‌ലിംകളാണ്. തീരദേശ അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റീവ് തസ്തികകളിൽ 75% മുസ്‌ലിംകളുണ്ട്. [5]
2020 നവംബർ 9 ന് കാബോ ഡെൽഗഡോ പ്രവിശ്യയിൽ അമ്പതിലധികം പേരെ ഇസ്ലാമിക ഭീകരർ ശിരഛേദം ചെയ്തു. [6]
ജില്ലകൾ തിരുത്തുക
- അൻക്യുബെ ഡിസ്ട്രിക്റ്റ് - 4,606 ഉൾക്കൊള്ളുന്നു 109,792 നിവാസികളുള്ള km,,
- ബാലമ ജില്ല - 5,619 126,116 നിവാസികളുള്ള km²,
- ചിയുരെ ജില്ല - 4,210 230,044 നിവാസികളുള്ള km²,
- ഇബോ ഡിസ്ട്രിക്റ്റ് - വെറും 48 എണ്ണം 9,509 നിവാസികളുള്ള km²,
- മക്കോമിയ ഡിസ്ട്രിക്റ്റ് - 4,049 ഉൾക്കൊള്ളുന്നു 81,208 നിവാസികളുള്ള km²,
- മെക്കോഫി ഡിസ്ട്രിക്റ്റ് - 1,192 ഉൾക്കൊള്ളുന്നു km² 43,573 നിവാസികളുമായി,
- മെലുക്കോ ഡിസ്ട്രിക്റ്റ് - 5,799 km² 25,184 നിവാസികളുമായി,
- മൊകാംബോ ഡാ പ്രിയ ജില്ല - 3,548 ഉൾക്കൊള്ളുന്നു 94,197 നിവാസികളുള്ള km²,
- മോണ്ടെപ്യൂസ് ജില്ല - 15,871 185,635 നിവാസികളുള്ള km²,
- മ്യുദ ജില്ല - 14,150 120²067 നിവാസികളുള്ള km²,
- മുയിദുംബെ ജില്ല - 1,987 ഉൾപ്പെടുന്നു 73²457 നിവാസികളുള്ള km²,
- നാമുനോ ജില്ല - 6,915 ഉൾക്കൊള്ളുന്നു km² 179,992 നിവാസികളുമായി,
- നങ്കഡെ ജില്ല - 3,031 63,739 നിവാസികളുള്ള km²,
- പൽമ ജില്ല - 3,493 ഉൾക്കൊള്ളുന്നു 48²423 നിവാസികളുള്ള km,,
- പെമ്പ-മെറ്റ്യൂജ് ജില്ല - 1,094 ഉൾക്കൊള്ളുന്നു km² 65,365 നിവാസികളുമായി (പെമ്പ നഗരം ഒഴികെ),
- ക്വിസംഗ ജില്ല - 2,061 ഉൾപ്പെടുന്നു 35,192 നിവാസികളുള്ള km²;
- മോസിംബോവ ഡാ പ്രിയ
- മോണ്ടെപ്യൂസ്
- പെമ്പ - 194 ഉൾക്കൊള്ളുന്നു 141,316 നിവാസികളുള്ള km.
പരാമർശങ്ങൾ തിരുത്തുക
- ↑ "Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org (in ഇംഗ്ലീഷ്). Retrieved 2018-09-13.
- ↑ "Mozambique at GeoHive". Archived from the original on 2014-09-24. Retrieved 2016-02-04.
- ↑ "'Jihadists behead' Mozambique villagers". BBC News. 2018-05-29. Archived from the original on 13 June 2018.
- ↑ Cameroon: Administrative Division population statistics
- ↑ http://www.open.ac.uk/technology/mozambique/sites/www.open.ac.uk.technology.mozambique/files/files/Mozambique_484-30Apr2020_Supplement-religion-vote.pdf
- ↑ "Militant Islamists 'behead more than 50' in Mozambique". Yahoo. 2018-08-26. Retrieved 2020-11-10.
പുറംകണ്ണികൾ തിരുത്തുക
- (in Portuguese) Cabo Delgado Province official site Archived 2011-07-22 at the Wayback Machine.