ഇന്ദ്രാവതി നദി

മധ്യ ഇന്ത്യയിലെ ഗോദാവരി നദിയുടെ പോഷകനദിയാണ് ഇന്ദ്രാവതി നദി (ഒഡിയ: ଇନ୍ଦ୍ରାବତୀ ନଦୀ, മറാത്തി: इंद्रावती नदी, ഹിന്ദി: इन्द्रावती नदी, തെലുങ്ക്: ఇంద్రావతి నది).

ഇന്ദ്രാവതി
ഇന്ദ്രാവതി നദിയിലെ ചിത്രകൂട വെള്ളച്ചാട്ടം.
നദിയുടെ പേര്	ଇନ୍ଦ୍ରାବତୀ ନଦୀ इंद्रावती नदी ఇంద్రావతి నది
Country	India
State	Odisha, Chhattisgarh, Maharashtra
District	Kalahandi, Nabarangapur
Physical characteristics
പ്രധാന സ്രോതസ്സ്	Dandakaranya Range, Kalahandi, Odisha, India 914 m (2,999 ft) 19°26′46″N 83°07′10″E
നദീമുഖം	ഗോദാവരി നദി Somnoor Sangam, Sironcha, Gadchiroli, Maharashtra, India 82.3 m (270 ft) 18°43′25″N 80°16′19″E
നീളം	535 km (332 mi)
നദീതട പ്രത്യേകതകൾ
നദീതട വിസ്തൃതി	40,625 km2 (15,685 sq mi)
പോഷകനദികൾ	Left: Nandiraj River Right: Bhaskel River, Narangi River, Nimbra River, Kotri River, Bandia River

ഗോദാവരി നദിയുടെ ഒരു നീർച്ചാൽ ആണ് ഇന്ദ്രാവതി നദി. ഒഡീഷ സംസ്ഥാനത്തെ കലഹണ്ടി ജില്ലയിലെ തുവാമുല രാംപൂർ ബ്ലോക്കിലെ മർഡിഗുഡ എന്ന മലയോര ഗ്രാമത്തിൽ നിന്നുള്ള ദണ്ഡകരണ്യ മേഖലകളിലെ പർവ്വതനിരകളിൽ നിന്നാണ് ഇതിന്റെ ഉത്ഭവം. മൂന്ന് അരുവികൾ കൂടിച്ചേർന്ന് നദി പടിഞ്ഞാറൻ പാത പിന്തുടർന്ന് ജഗദൽപൂരിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്നു. ഛത്തീസ്‌ഗഢ്, മഹാരാഷ്ട്ര, തെലങ്കാന എന്നീ മൂന്ന് സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ അതിർത്തിയിൽ ഗോദാവരി നദിയുമായി ഒന്നിക്കുന്നതിനുമുമ്പ് ഒരു തെക്കൻ വഴിയിലേക്ക് നീങ്ങുന്നു. നദി അതിന്റെ ഗതിയുടെ വിവിധ ഘട്ടങ്ങളിൽ ഛത്തീസ്ഗഢിന്റെയും മഹാരാഷ്ട്രയുടെയും ഇടയിലുള്ള അതിർത്തിയായി മാറുന്നു. ഛത്തീസ്ഗഢിലെ ബസ്തർ ജില്ലയുടെ പ്രാണവായു എന്നും ഇന്ദ്രാവതി നദി അറിയപ്പെടുന്നു. ഇന്ത്യയിലുടനീളം കാണപ്പെടുന്ന ഹരിതവും പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദവുമായ ജില്ലകളിൽ ഒന്നാണ് ഈ ജില്ല. ഇന്ദ്രാവതി നദിയിൽ ആകെ അഞ്ച് ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ ആസൂത്രണം ചെയ്തിരിക്കുന്നു. കുത്രു I, കുട്രോ II, നുഗ്രു I, നുഗ്രു II, ഭോപ്പാൽപട്ടണം എന്നിവയായിരുന്നു അവ. എന്നിരുന്നാലും, പദ്ധതി ശരിക്ക് പ്രവർത്തിക്കാതെയായി. പാരിസ്ഥിതിക കാരണങ്ങളാൽ അന്നത് നടപ്പിലായില്ല. ഇന്ത്യയിലെ ഹരിത ജില്ലകളിലൊന്നായ ഛത്തീസ്ഗഢിലെ ഒഡീഷ, ബസ്തർ ജില്ലയിലെ നബരംഗാപൂരിലെ കലഹന്ദിയുടെ "ജീവരക്ഷ" എന്നാണ് ഇന്ദ്രാവതി അറിയപ്പെടുന്നത്.

നബരംഗാപൂരിലെയും ബസ്തറിലെയും ഇടതൂർന്ന വനങ്ങളിലൂടെയാണ് നദിയുടെ ഭൂരിഭാഗവും ഒഴുകുന്നത്. 535 കിലോമീറ്റർ (332 മൈൽ) ഒഴുകുന്ന നദിക്ക് 41,665 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (16,087 ചതുരശ്ര മൈൽ) ഡ്രെയിനേജ് വിസ്തീർണ്ണമുണ്ട്.

ഇതും കാണുക

• ഇന്ത്യയിലെ നദികളുടെ പട്ടിക

പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ

• Indravati Power Station from Internet Archive
• Damning the Indravati? from Internet Archive